ABD'de seçmenler, New York’un yeni belediye başkanını, Virginia ve New Jersey’nin bir sonraki valilerini belirlemek, Kaliforniya’daki seçim bölgeleri düzenlemesi (redistricting) önerisi hakkında oy kullanmak ve Pensilvanya'da Yüksek Mahkeme yargıçlarının görev süresinin uzatılıp uzatılmayacağına karar vermek üzere sandık başına gitti.
New Jersey’de ise Demokrat Temsilci Mikie Sherrill, Cumhuriyetçi Jack Ciattarelli’yi yenerek valilik seçimlerini kazandı. Böylece Demokrat Parti, eyalette üçüncü dönem üst üste valiliği elinde tutmayı başardı. Demokrat Abigail Spanberger, Virginia Valiliği yarışında Vali Yardımcısı Winsome Earle-Sears’ı mağlup ederek zafer kazandı.
Demokrat Zohran Mamdani de New York Belediye Başkanlığı yarışını kazandı. Kira dondurma ve ücretsiz otobüs seferleri sözü veren demokratik sosyalist Mamdani, bağımsız aday olarak yarışan eski vali Andrew Cuomo’yu ve Cumhuriyetçi Curtis Sliwa’yı geride bıraktı. Ayrıca California seçmenleri, Demokratların seçim bölgelerini yeniden çizme (redistricting) girişimini onayladı.
Seçimin ilkleri
Seçimlerde pek çok ilk yaşandı. Mamdani, New York’un ilk Müslüman belediye başkanı ve göreve gelen ilk Güney Asyalı olacak. Spanberger, Virginia’nın ilk kadın valisi, Sherrill ise New Jersey’nin ilk kadın Demokrat valisi unvanını kazanacak. Demokrat Ghazala Hashmi’nin de Virginia’nın vali yardımcılığı görevini kazanması bekleniyor; bu durumda Hashmi, ABD tarihinde eyalet düzeyinde seçilmiş ilk Müslüman kadın olacak.
Demokratlar ivme kazandı
Seçimler, Trump'ın ikinci döneminin ilk büyük sınavı olma özelliği de taşıyor. Seçim sonuçları, Demokratların Başkanlık seçimlerindeki yenilginin ardından yeniden ivme kazandığını gösteriyor. Cumhuriyetçiler ise oldukça net kayıplar yaşamış durumda. Trump, bu gece yaptığı bir sosyal medya paylaşımında, Cumhuriyetçi Parti’nin kayıplarından “hükümetin kapanmasını” ve kendisinin oy pusulasında yer almamasını sorumlu tuttu.
Bununla birlikte, 2026 yılında yapılacak ara seçimlere hala bir yıl süre olması bu ivmenin korunup korunamayacağı konusunda soru işareti oluşturuyor. Kamuoyu yoklamaları, Trump’ın onay oranı düşmesine rağmen, Demokrat Parti’nin marka değerinin genel olarak hala düşük olduğunu gösteriyor. Salı günkü en dikkat çekici yarışların çoğu da geçen yılki başkanlık seçiminde Trump’ı desteklememiş, Demokrat eğilimli bölgelerde gerçekleşti.
Salı gününün Demokratlar için en büyük pratik kazanımı, California’dan geldi. Seçmenler, eyaletin Kongre haritasını Demokratların lehine yeniden çizme planını onayladı. Bu adım, ABD Temsilciler Meclisi seçimlerini şekillendirecek ulusal düzeydeki seçim bölgesi savaşlarını (redistricting) daha da genişletecek.
Demokrat Parti'de yeni yüzler
Demokrat adaylar, partinin ön saflarında yeni yüzler görmek isteyen seçmenler için bir yenilenme ve motivasyon kaynağı olabilir. Özellikle New York belediye başkanlığı seçiminde, katılım oranı en az 1969’dan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
Üç Demokrat aday da kampanyalarında ekonomik sorunları, özellikle de geçim maliyetlerini öne çıkardı — ki bu konu seçmenlerin en çok önem verdiği mesele olmaya devam ediyor. Ancak Spanberger ve Sherrill, partinin ılımlı kanadından gelirken, Mamdani, Bernie Sanders ve Alexandria Ocasio-Cortez çizgisinde açık bir ilerici olarak, viral videolarla desteklenen taban hareketi sayesinde öne çıktı.
ABD’nin en büyük kentinin ilk Müslüman belediye başkanı olmaya hazırlanan Mamdani, bu yılın başlarında adaylık yarışını kaybettikten sonra bağımsız olarak seçimlere katılan 67 yaşındaki eski vali Andrew Cuomo’yu geride bıraktı. Dört yıl önce hakkında cinsel taciz iddiaları nedeniyle istifa eden (ve suçlamaları reddeden) Cuomo, Mamdani’yi “uygulanamaz ve tehlikeli önerileri olan radikal bir solcu” olarak nitelendirdi.
Mamdani, şirketler ve zenginler üzerindeki vergileri artırarak, kira dondurma, ücretsiz çocuk bakımı ve ücretsiz şehir içi otobüs hizmeti gibi iddialı sol politikaları finanse etmeyi öneriyor. Wall Street yöneticileri, dünyanın finans başkentinde bir demokratik sosyalistin yönetime gelmesinden endişe duyduklarını belirtti.
Cumhuriyetçiler, Mamdani’yi Demokrat Parti’nin yeni yüzü olarak göstermeye hazırlanıyor. Trump, Mamdani’yi “komünist” olarak nitelendirdi ve onun seçilmesine tepki olarak New York’a yönelik federal fonları kesme sözü verdi.
Trump, Salı gecesi yaptığı bir sosyal medya paylaşımında Cumhuriyetçilerin kayıplarını, kendi adının oy pusulasında yer almamasına ve devam eden federal hükümetin kapanmasına bağladı.
Trump'ın gölgesi
Spanberger, Cumhuriyetçi Vali Yardımcısı Winsome Earle-Sears’ı mağlup ederek Virginia’da görevi Cumhuriyetçi Vali Glenn Youngkin’den devralacak. New Jersey’de ise Sherrill, Cumhuriyetçi Jack Ciattarelli’yi yenerek Demokrat Phil Murphy’nin halefi olacak.
Her iki aday da kampanyalarında rakiplerini Trump ile ilişkilendirerek, hem Demokrat hem bağımsız seçmenlerin onun kaotik yönetim tarzına duyduğu tepkiyi mobilize etmeye çalıştı.
Zafer konuşmasında Spanberger şöyle dedi:
“Dünyaya bir mesaj gönderdik: 2025’te Virginia, partizanlığa değil sağduyuya yöneldi. Kaosa değil, birlik içinde bir topluluğa oy verdik.”
Trump yönetimi, süregelen hükümet kapanması sırasında her iki eyalette de adaylara malzeme verdi.
Yönetim, federal çalışanları işten çıkarma tehdidinde bulundu. Bu karar, Washington D.C.’ye komşu ve çok sayıda devlet çalışanına ev sahipliği yapan Virginia’da özellikle sert yankı buldu. Ayrıca New Jersey’nin yoğun banliyö nüfusu için kritik öneme sahip Hudson Nehri demiryolu tüneli projesinin milyarlarca dolarlık fonunu dondurdu.
Salı günü Virginia’daki sandık çıkışlarında konuşan bazı seçmenler, oy verirken akıllarında yasa dışı göçmenlerin sınır dışı edilmesi çabaları ve ithal ürünlere yüksek gümrük vergileri getirmesi gibi Trump’ın en tartışmalı politikalarının olduğunu söyledi. Bu tarifelerin yasallığına dair kararın bu hafta ABD Yüksek Mahkemesi tarafından verilmesi bekleniyor.
Restoran müdürü olan ve ilk kez oy kullanan 25 yaşındaki Juan Benitez, Reuters'a yaptığı açıklamada Virginia’daki tüm Demokrat adayları desteklediğini söyledi ve bu kararını “Trump’ın göçmen politikalarına ve hükümetin kapanmasından bizzat sorumlu olmasına karşı duyduğu tepkiyle” açıkladı.
Cumhuriyetçiler için Salı günkü seçimler, Trump’ın 2024 zaferine katkı sağlayan seçmen kitlesinin, Trump oy pusulasında yer almadığında da sandığa gidip gitmeyeceğini test eden bir sınav oldu.
Kaynak: Gazete Oksijen
