29 Mart 2024, Cuma
Haber Giriş: 03.12.2021 04:29 | Son Güncelleme: 16.02.2022 15:18

Çin, İngiltere’nin arka bahçesinde at sürüyor

İktisatçı Radomir Tylecote, The Spectator dergisine eski İngiliz sömürgesi Barbados’un kraliçeyle bağını kesmesinin arka planını yazdı. Pekin’in hamleleri Barbados’tan ibaret değil, birçok Afrika ülkesinin subayları Çin’de eğitim görüyor
Çin, İngiltere’nin arka bahçesinde at sürüyor

Eski İngiliz kolonisi Barbados 1966'da bağımsızlığını ilan etmişti ancak Başbakanı Mia Mottley, ülkesinin İngiliz Milletler Topluluğu'nun bir üyesi olmaya devam etmesine rağmen kendi başkanı olacağını daha geçen yıl açıkladı. Bu karar, bir dereceye kadar Çin'in faaliyetlerinden etkilenmiş gibi görünüyor. Barbados, Çin'in Kuşak ve Yol Girişimi'ne üye olurken, Pekin'de de Barbados'ta yatırım yapmayı kolaylaştıracak bir ofis açıldı. Başbakan Mia Mottley, Başkan Xi için "çok hoş biri" diyor. Barbados, İngilizce konuşulan Karayip ülkeleri arasında Çin ile ilk ilişki geliştirenlerden biriydi. Pekin ülkenin silahlı kuvvetlerine milyonlarca dolar değerinde hibede bulunuyor.

Her orduda Çin imzası

Ancak Barbados, Çin'in dikkatini çeken tek İngiliz Milletler Topluluğu ülkesi değil. Çin, bu devletlere  giderek artan bir şekilde askeri ve diplomatik bağlar geliştiriyor ve askeri okulları artan sayıda yabancı öğrenci alıyor. Nisan ayında Fiji Times, Kara Kuvvetleri Komutan Vekili de dahil olmak üzere ülkenin yüksek rütbeli iki askerinin bir Çin askeri kurumundan yüksek lisans derecesi aldığını duyurdu. Namibya'nın Komuta ve Kurmay Koleji'ni Çin finanse etti. Yine Çin, Sri Lanka askerlerine sürekli olarak daha fazla eğitim programı sunuyor.  Her yıl 400 subay ve sivili eğitecek olan, Tanzanya'daki Mwalimu Nyerere İdeoloji Okulu'nu finanse etmek için Güney Afrika, Zimbabve, Mozambik ve Namibya ile anlaştı. Uganda'daki  Oliver Tambo Liderlik Akademisi, Çin destekli bir "siyasi-askeri okul". Çin ayrıca Kenya'nın paramiliter Ulusal Gençlik Hizmetini eğitmeye başladı. Çin askeri eğitimi alan diğer İngiliz Milletler Topluluğu ülkeleri arasında Kamerun, Ruanda ve Guyana var.  Çin'de eğitim gören Nijeryalı denizciler, ABD'nin Boko Haram örgütüne karşı kullandığı yöntemleri eleştirdi. Çin'in 2050 yılına kadar dünyanın en güçlü ordusuna sahip olacağını öne sürüyorlar. Askeri programlar, İngiliz Milletler Topluluğu üyesi  Çin'in insan hakları sicilinin Batı'ya göre daha iyi olduğuna ikna etmeyi bile amaçlıyor. 

Darbecilere eğitim 

Eski bir İngiliz Milletler Topluluğu üyesi olan Zimbabve'de de Çin'in etkisi büyüyor. Pekin hükümetinin kendisini belirlemesine yardım etmesine izin vermiş olabileceğini gösteren kanıtlar var. Robert Mugabe'yi deviren darbeye liderlik eden Emmerson Mnangagwa, bunun öncesinde general Constantino Chiwenga ile beraber Çin'e gitti. Batılı yatırımcılar Zimbabve'ye tekrar yatırım yapma fırsatını memnuniyetle karşıladı. Ama karşılarında Mnangagwa'nın Çin çizgisinde işleyen askeri-sivil korporatist ekonomisini buldular. Zimbabve'nin güvenlik güçleri sivillere yönelik rutin şiddete yeniden başladı ve ülkenin 2018'de Milletler Topluluğu'na katılma başvurusu tartışmaya açıldı. Dünyanın dört bir yanındaki ülkeleri etkilemek için askeri eğitimi araç olarak kullanmak Pekin için artık standart bir uygulama. Çin'in askeri eğitim programları ilk olarak 1950'lerde komünist devletin üçüncü dünyadaki sömürgecilik karşıtı hareketleri etkilemeye çalıştığı zaman oluşturuldu. Ancak Çin askeri nüfuzunun önemi zaman içinde azaldı. Bugünse İngiliz Milletler Topluluğu üyesi ülkelerin hükümetleri giderek daha fazla askeri Çin'de eğitime gönderiyor. Geleceğin yüksek rütbelileri olarak görülen subayla, Hunan eyaletindeki Ulusal Savunma Teknolojisi Üniversitesi gibi seçkin okullara gidiyor. Çin, İngiltere'nin on yıllardır ihmal ettiği ülkelere her zamankinden daha fazla ilgi gösteriyor. Çin'in genişleyen askeri eğitim programlarının, bu ülkelerinin demokrasisi ve yönetimi üzerinde ciddi bir etkisi olması muhtemel. Birleşik Krallık yeniden dışa bakmaya başlarken, İngiliz Milletler Topluluğu yönetimi de önümüzdeki yıllarda liberal ve demokratik normları en iyi nasıl destekleyebileceğini incelemeli.

Barbados'ta ne oldu?

Karayipler ülkesi Barbados, bu hafta Büyük Britanya Kraliçesi 2. Elizabeth'in “devlet başkanı” statüsüne son vererek cumhuriyet yönetimine geçti. Başkenti Bridgetown'da düzenlenen ve Veliaht Prens Charles’ın katıldığı törende kraliyet bayrağı indirildi, “genel vali” Dame Sandra Mason (solda) devlet başkanı oldu. Başbakan Mia Mottley (sağda) ülkeyi dünyaya tanıtan ünlü şarkıcı Rihanna'yı “ulusal kahraman” ilan etti.