ABD Başkanı Donald Trump’ın seçim vaatlerinden belki de en radikali, en büyük üç ticaret ortağına yönelik gümrük vergileriydi. Göreve geldiği 20 Ocak’tan bu yana sürekli gündemde tutulan vergilerin 3 Şubat’ta (bugün) başlaması planlanıyordu. Trump yönetimi, Kanada ve Meksika'ya yüzde 25, Çin'e ise yüzde 10 ek gümrük vergisi uygulayacağı kapsamlı gümrük vergilerinin devreye girmesine bir gün kala, Meksika ve Kanada liderleriyle görüşeceğini açıkladı. Gözler devlet başkanlarının yapacağı görüşmelerde.
Neler oldu?
Trump’ın vergi kararı ülkeler tarafından tepkiyle karşılandı. Pazar günü Kanada'nın başkenti Ottawa'da oynana bir buz hokeyi maçında ABD milli marşı yuhalandı. Bundan saatler sonra da Kanada'nın Toronto kentinde oynanan Toronto Raptors - Los Angeles Clippers maçında benzer bir tepki gösterildi. Sosyal medyada çok sayıda Kanadalı, Amerikan mallarını boykot edip Kanada ürünleri alma çağrısında bulundu.
Ticaret savaşı endişesi borsalara da yansıdı. Japonya'daki Nikkei 225 endeksi güne yüzde 3'e yakın düşüşle başladı.
AB’ye de gümrük vergisi planı
Donald Trump, Avrupa Birliği'ne de "kesinlikle" gümrük vergisi uygulayacaklarını söyledi, Birleşik Krallık'la ise bir anlaşmaya varılabileceğini, Başbakan Keir Starmer ile "iyi anlaştığını" belirtti. Açıklamasında AB'ye yönelik vergilerin "çok yakında" açıklanacağını da bildirdi.
Bu sırada Avrupa Birliği'nden de ABD'nin uygulamasına kınama geldi. Avrupa Komisyonu sözcüsü, "Avrupa Birliği, ABD'nin Kanada, Meksika ve Çin'e gümrük vergisi uygulama kararını üzüntüyle karşılıyor" dedi.
Üç ülke de planlarını hazırladı
Kanada ve Meksika, ABD’ye yönelik benzer gümrük tarifeleri hazırladığını açıkladı. Çin ise "meşru hak ve çıkarlarını savunmak için gerekli karşı tedbirleri" alacağını belirtti.
Meksika Cumhurbaşkanı Claudia Sheinbaum, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Ekonomi bakanıma, Meksika'nın çıkarlarını savunmak için tarife ve tarife dışı önlemleri içeren, üzerinde çalıştığımız B planını uygulaması talimatını verdim" dedi. Sheinbaum planın detaylarını bugün TSİ akşamüstü duyuracağını bildirdi.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau ise ABD mallarına yüzde 25 gümrük vergisi uygulayarak Trump'ın kararına yanıt vereceklerini söyledi. Trudeau yaptığı açıklamada "Bu bizim istediğimiz bir şey değil, ama eğer onlar uygularsa biz de harekete geçeceğiz" dedi.
En büyük ortaklar
Çin, Meksika ve Kanada geçen yıl ABD'ye yapılan ithalatın yüzde 40'ından fazlasını karşıladı.
ABD’nin Çin’e yönelik gümrük vergisi hâihazırda bulunuyordu; planın yürürlüğe girmesi durumunda bu vergilere yüzde 10’luk ek getirilecek.
'Kanada, Tesla'ya oynayacak' iddiası
Kanada'nın eski maliye bakanı ve Liberal Parti'nin başbakan adayı Chrystia Freeland, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada Trump'ın planının yürürlüğe girmesi halinde Tesla başta olmak üzere bazı ABD menşeili ürünlere yüzde 100 gümrük vergisi uygulanması çağrısında bulundu. Freeland'in önerisi gerçekleşirse Kanada hükümeti özellikle Trump'a yakın isimlerin şirketlerine vergi uygulayacak.
