Özellikle son 10 yıldır, küresel reklam piyasasının en büyük oyuncusu olan Google ve Facebook’un kaderini değiştirecek gelişmeler hiç de beklenmedik bir ülkede, Avustralya’da başladı. Aslında bu olayın “köklü bir gazete geleneği olsa da” konumu gereği dünya siyasetinden uzak olan bu ülkede gerçekleşmesi sürpriz değildi. Çünkü Google’a diz çöktüren taraflardan biri, babadan kalma gazetelerinden dünya medya imparatorluğuna uzanmış Rupert Murdoch. News Corporation çatısı altında The Times, The Wall Street Journal, The Sun, New York Post gibi gazetelerle, Fox News ve Sky gibi büyük TV kanallarının sahibi Murdoch. Zaferin sahibi Murdoch olsa da, mimarı sahadaki bir başka Avustralyalı’ydı. Tüm Murdoch grubu gazetelerini kapsayan bir anlaşma yaparak, Google’a yılda birkaç milyar dolarlık fatura çıkartan bu Avustralyalı Robert Thomson’dan başkası değildi. Aralık 2012’den bu yana News Corp’un CEO’luğunu üstlenen Thompson, muhtemelen tarihin en zengin CV’sine sahip gazeteci.
‘Haber taşıyan’ çocuk
Robert Thomson 11 Mart 1961’de Güney Avustralya’da bir kasabada doğdu. (İlginçtir, Murdoch da Thomson’dan 30 yıl önce 11 Mart 1931’de doğdu.) Babası bir pub’da barmenlik yapıyordu. Birkaç yıl sonra Melbourne yakınlarına taşındılar. Okumaya meraklı olan babası, Melbourne’ün büyük gazetelerinden The Age’de düzeltmenlik işi buldu. Her akşam eve gazetenin ertesi günkü baskısıyla geliyordu. Robert’ın gazete sevdası böyle başladı. Robert 1979’da o yılların en büyük gazetesi The Herald’da işe başladı. Görevi “copy boy”luktu. (The Herald’da her haber aslıyla birlikte 7 kopya yazılırdı. Muhabir daktiloda yazısını bitirdikten sonra copy boy’u çağırıp, haberi eline tutuştururdu. Copy boy, kopyaları birbirinden ayırır, sonra “copy” diye bağırarak yazı işleri odasına girerdi. Haberin bir kopyasını editörlerin önündeki sepetlere bırakırdı.) Thomson, 1.88’lik boyuyla The Herald’ın en becerikli copy boy’u oldu. O sıralarda gazetenin sahibi Sir Keith Murdoch’du. Yani Rupert’ın babası.
“Çin’deki adamımız”
3 yıl sonra 1982’de The Herald’ın Sydney bürosuna geçti. Finans ve genel asayiş haberleri yazmaya başladı. Bir yıl sonra The Sydney Morning Herald’a transfer oldu. O yıllarda gazeteyi yöneten Eric Beecher onu, “Hem çalışırken, hem yazarken çok zarifti. Çok nadir görülen bir stili vardı” diye anlatıyor. Ertesi yıl Fairfax’a ait Sydney Morning Herald’a kıdemli muhabir olarak gitti. Buradaki başarısı onu 2 yıl sonra gazetenin Pekin muhabirliğine taşıdı. O yıllarda Financial Times’ın Pekin muhabiri yoktu. Sydney Morning Herald’da yayınlanan haberlerini beğenen FT, Thomson’la telifli çalışmaya başladı. 3 yıl sonra FT’nin kadrolu Pekin temsilcisi oldu. Artık küresel bir gazetedeydi. FT için 1989’daki Tiananmen Meydanı olayları dahil pek çok önemli konuyu takip etti. Bir gün Pekin Merkez Tren İstasyonu’nda gişe görevlisi Wang Ping ile karşılaştı. Az İngilizce bilen Ping, bir generalin kızıydı. 1992’de evlendiler. (Yine ilginçtir ki, Murdoch da bir zamanlar Wendi Deng adlı Çinli bir kadınla evliydi. Deng, devlete ait bir makine fabrikasında çalışan bir işçinin kızıydı. Murdoch Tony Blair ile ilişkisi olduğu iddiası üzerine Deng’den boşandı.) “How to Spend It” eki
Pekin’den sonra FT’nin Tokyo temsilcisi oldu. Ardından da 1994’te Londra’ya çağrılarak, kendisine FT Dış Haberler Müdürlüğü görevi verildi. Thomson’ın yetenekleri Londra’da bir kez daha ispatlandı. 2 yıl sonra FT Weekend’in başına getirildi. Gazetede kültür sanat haberlerini artırdı, sol tandanslı yazarlara köşe verdi. How to Spend It’i yeniden tasarlayıp çok şık ve reklam alan bir dergi haline getirdi. 1 yıl sonra FT Weekend, Birleşik Krallık’ta satışlarını en çok artıran gazete oldu. Sonradan “Sir” ünvanı verilen dönemin FT Genel Yayın Yönetmeni Richard Lambert, Thomson’un FT Weekend dönemi için “Alışılmadık bir editörlük yeteneği vardı. Tuhaf ama orijinaldi. Okur için doğru noktayı bulmuştu” diyor. Lambert 1997’de FT’nin ABD edisyonunu kurmak için New York’a gitti. Hedefi Wall Street Journal’i yakalamaktı. 1998’de Thomson ABD edisyonunun başına getirildi. Flaş transferler yapıyordu. Lambert o dönemi anlatırken “Murdoch sık sık beni arayıp Thomson’un ne planladığını öğrenmek istiyordu” diyor. ABD edisyonunun işleri iyi gittiği sıralarda, Lambert FT Genel Yayın Yönetmenliği görevini bırakmaya karar verdi. Yerine iki aday vardı. Biri Thomson diğeri Lambert’in yardımcısı Andrew Govers. Thomson sıradan bir üniversiteyi 10 yılda bitirmişken, Govers Cambridge mezunuydu. Thomson Çince biliyordu, Govers ise Almanca ve Fransızca. Thomson’u Çin’de tanıyıp Londra’ya getiren de Govers’tı. FT’nin sahibi olan Pearson’ın CEO’su Marjorie Scardino’nun Thomson’u desteklemesine rağmen, Yönetim Kurulu göreve Govers’ı getirdi. O dönemi iyi bilen bir FT çalışanı “Thomson çok gençti. Kendine çok güveniyordu ama biraz snop ve dışarlıklıydı…” Govers görevi devraldıktan sonra hemen ABD’ye gidip Thomson’u motive etmeye karar verdi. CEO Scardino da Thomson’a FT Asya edisyonunu hazırlama görevini teklif etmişti. İki yönetici de Thomson’u kaçırmak istemiyordu. Govers ve Thomson New York’ta birkaç kez bir araya geldiler. Bir gün Thomson, Govers’ı öğle yemeğine davet etti. Govers yemekte karşılaştığı manzarayı şöyle anlatıyor: “Masada Rupert Murdoch, büyük oğlu Lachlan ve News Corp’un birkaç üst düzey yöneticisi vardı. Rupert ve Robert (Thomson) şakalaşıyorlardı. Belli ki epeydir aralarında iyi bir ilişki vardı.” Olacak iş değildi. Büyük bir medya grubunun ABD editörü, rakip medya patronuyla içli dışlı… 2 ay sonra beklenen oldu ve Thomson FT’den istifa etti. Ardından Murdoch’a ait The Times’ın, yani Birleşik Krallık’ın en itibarlı gazetesinin başına getirildi. Eski gazetesine karşı öfkesini yenemeyen Thomson, FT’yi The Times’ın en büyük rakibi olarak hedef aldı. The Times’ın ekonomi sayfalarını artırdı, FT’den çok sayıda muhabir ve editör transfer etti. Agresif tanıtım kampanyalarının birinde, The Times’in ekonomi ekinin sesli duyurularını yapan bir kamyoneti FT binasının karşısına park ettirip, saatlerce reklam yaptırdı.Tabloid formata geçiş
The Times’ın editoryal yazarları Thomson'dan rahatsızdı. Onu entelektüel açıdan yeterli bulmuyorlardı. Alt kadroda ise görüş tam tersineydi: “Bu adam editoryal yazarların hepsinden çok daha zeki.” Thomson, The Times’ın tabloid formata geçişini başarıyla yönetti. Gazetenin satışları artarken, dijital tarafta da trafik ve abonelik artıyordu. Murdoch, Thomson’un başarılarından çok etkilenmişti. Thomson zamanının büyük bölümünü The Times’daki odasında değil, New York’ta Murdoch’un ofisinde geçiriyordu. Murdoch’un o dönemdeki sözcüsü Andrew Butcher “Thomson eğer New York’ta Murdoch’un karşısında oturmuyorsa, mutlaka telefonda onunla konuşuyordur” diyor.
