ABD'de hükümet kapanması, bugün itibariyle tarihin en uzun kapanmasına dönüşmüş durumda. Daha önceki kapanma rekoru ABD Başkanı Donald Trump'ın ilk döneminde 35 gün ile kırılmıştı.
Kapanmanın sona ermesine dair ufukta ışık görülmezken, milyonlarca ABD'linin hayatı olumsuz etkilenmiş durumda. Federal çalışanlar hala maaşlarını alamazken, federal program kesintileri, uçuş gecikmeleri de ülke genelinde hayatı olumsuz etkilemeye devam ediyor.
AP'de yer alan habere göre, ABD Başkanı Trump, Demokratların, süresi dolmak üzere olan sağlık sigortası sübvansiyonlarını kurtarma talepleri konusunda müzakere etmeyi, hükûmeti yeniden açmayı kabul edene kadar reddetti. Fakat Demokratlar, Trump’ın sözünü tutacağına güvenmiyor. Bu güvensizlik, yönetimin mahkeme kararlarına rağmen gıda yardımlarını kısıtlamasından kaynaklanıyor. “Neden bu durumdayız? Çünkü Cumhuriyetçiler sağlık sigortası primleri konusunda konuşmayı reddediyor" ifadelerini kullanan Senatör Amy Klobuchar, “Bu karmaşayı bitirin, masaya oturun, anlaşın” çağrısında bulundu.
Trump’ın büyük ölçüde devre dışı kalmasıyla, çıkmazı sona erdirmek için müzakere eden merkezci senatörlerden oluşan gevşek bir koalisyon arasında temaslar yoğunlaştı. Salı günkü ara seçimlerin sonuçlarının netleşmesiyle bu tıkanıklığın aşılabileceği yönünde beklentiler yüksek. Seçimler, Trump’ın ikinci dönemine dair seçmen eğilimini ölçmek açısından dikkatle izleniyordu. Demokratlar, Virginia ve New Jersey valiliklerini ve New York belediye başkanlığını kazanarak siyasi dengeleri değiştirdi.
Ancak öğleden sonra yapılan uzun bir kapalı grup toplantısının ardından Senato Demokratları, yüzleri asık biçimde, kesin bir yol haritası olmadan salondan ayrıldı. Senato Azınlık Lideri Chuck Schumer, “Tüm seçenekleri değerlendiriyoruz” dedi.
Trump’tan bir kapanma rekoru daha
Trump’ın bu kapanmadaki tutumu, ilk dönemindeki tavrından belirgin biçimde farklı. O dönemde hükûmet, Meksika sınırına duvar inşa etmek için fon talebi nedeniyle 35 gün boyunca kısmen kapalı kalmıştı. O zamanlar Kongre liderleriyle açıkça görüşmüş, ancak fonu elde edemeyince 2019’da geri adım atmıştı.
Bu kez yalnızca Trump değil, Kongre liderleri de müzakereyi reddediyor. Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, Eylül ayında kendi fonlama tasarısını onaylayan milletvekillerini evlerine gönderdi ve daha fazla görüşmeyi reddetti.
Bu süreçte gıda yardımı, çocuk bakım fonları ve sayısız diğer devlet hizmeti ciddi biçimde aksadı; yüz binlerce federal çalışan ücretsiz izne çıkarıldı ya da maaş almadan çalışmaya zorlandı.
'Havada kaos yaşanabilir' uyarısı
Ulaştırma Bakanı Sean Duffy, hava trafik kontrolörlerinin bir maaş daha alamaması hâlinde gelecek hafta hava sahasında kaos yaşanabileceği uyarısında bulundu. Sendikalar, hükûmetin yeniden açılması için Kongre’ye baskı yapıyor.
AP'ye değerlendirmede bulunan Senato Çoğunluk Lideri John Thune, kapanmayı "aptalca" olarak değerlendirerek bunun sadece en uzun değil, “tarihin en ağır hükûmet kapanması” olduğunu söyledi. Cumhuriyetçi lider, Demokratları sağlık hizmeti konusunda oylama yapmaya ve hükûmet yeniden açıldığında çözüm müzakerelerine devam etmeye çağırarak “Hiç kimse bu çıkmazdan siyasi kazanç elde etmez,” dedi.
Senatörler olası bir anlaşma arayışında
Çıkmazı bitirecek herhangi bir anlaşmanın hem Senato hem Temsilciler Meclisi hem de Beyaz Saray tarafından onaylanması gerekecek; bu da Washington’da hiç de garanti değil.
İlk olarak, her iki partiden senatörler Kongre’deki normal fonlama sürecinin yeniden rayına oturmasını sağlamaya çalışıyor. Senato Tahsisatlar Komitesi Başkanı Susan Collins, Mike Rounds, ve Demokrat senatörler Jeanne Shaheen, Maggie Hassan ile Chris Coons perde arkasında yürütülen görüşmelerde yer alıyor. Senatör Gary Peters “Görüşmelerin hızı arttı” dedi.
Amaçlardan biri, tarım programları ve askerî üslerdeki inşaat projeleri gibi konularda iki partinin de geniş mutabakat sağladığı daha küçük çaplı yasa paketleri için oylamaları garanti altına almak. Senatör Katie Britt “Üç tasarıdan oluşan bu paket Amerikan halkı için birçok olumlu şey yapmaya hazır” dedi.
Milyonlarca kişi için sağlık masrafları artıyor
Daha zor olan konu ise, yıl sonunda süresi dolacak Uygun Fiyatlı Sağlık Hizmeti Yasası (Affordable Care Act) sübvansiyonları için fon sağlanması konusundaki çıkmazın çözülmesi.
Sigorta prim bildirimleri gönderilirken milyonlarca Amerikalı hızla yükselen fiyatlardan ötürü şok yaşıyor. COVID-19 pandemisi sırasında yürürlüğe giren ve vergi kredisi biçiminde sağlanan federal sübvansiyonların kaybı, birçok kişinin sağlık sigortası satın alamamasına neden olacak.
Cumhuriyetçiler, “Obamacare” olarak da bilinen bu sağlık programını reform yapılmadan finanse etmeye yanaşmıyor. Demokratlarla uzlaşma sağlanması ise, mümkün olsa bile, zaman alacak görünüyor.
Thune, hükûmetin yeniden açılmasına yönelik olası bir anlaşmanın parçası olarak, Demokratlara sağlık hizmeti teklifleri üzerinde belirli bir tarihte oylama sözü verdi. Ancak bazı senatörler, sağlık alanındaki çıkmazı Trump’ın ülkenin yönüne ilişkin daha geniş kaygılarının bir parçası olarak görüyor.
Beyaz Saray, tutumunun değişmediğini ve Demokratların, sağlık konusundaki görüşmeler başlamadan önce hükûmeti finanse etmek için oy kullanması gerektiğini söylüyor. Üst düzey bir Beyaz Saray yetkilisine göre, yönetim stratejisi kapsamında Cumhuriyetçi senatörlerle yakın temas hâlinde olunuyor ve bu yetkili, isminin gizli tutulması koşuluyla konuştu.
Trump’ın “filibuster’ı kaldırın” çağrısı sonuçsuz kaldı
Başkan, hükûmeti yeniden açmanın bir yolu olarak, yasaların geçmesi için 60 oy gerektiren Senato’daki filibuster kuralını kaldırmaları için senatörlere baskı yapıyor.
Cumhuriyetçi senatörler, başkanla nadir bir biçimde ters düşerek bu talebi reddetti. Thune ve diğerleri, zaman zaman sinir bozucu olsa da bu kuralın, iktidar değişimlerinde azınlık partinin yönetimi denetlemesini sağladığını savunuyor.
Mevcut Senato’da Cumhuriyetçiler 53’e karşı 47 sandalye ile dar bir çoğunluğa sahip. Demokratlar, hükûmeti finanse edecek Temsilciler Meclisi tasarısını bir düzineden fazla oylamada engelledi.
Trump, filibuster’ı kaldırmanın, Cumhuriyetçilerin Demokratları devre dışı bırakarak hükûmet kapanmasını kendi başlarına sona erdirmelerinin bir yolu olacağını söylüyor. Ancak Cumhuriyetçi senatörler bu yoldan kaçınmaya çalışıyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
