ABD Başkanı’nın özel temsilcisi Steven Witkoff, Moskova’ya geldi. Sosyal medyada yayınlanan görüntülerde Witkoff’un, Rusya Devlet Başkanı’nın özel temsilcisi Kirill Dmitriyev ile birlikte Kremlin yakınlarındaki Zaryadye Parkı’nda yürüdüğü görüldü.
Witkoff daha sonra Vladimir Putin ile görüşmek için Kremlin'e gitti. Bu görüşme, Donald Trump’ın 8 Ağustos'ta dolacak olan ültimatomundan önceki son diplomatik temas olarak dikkat çekiyor. ABD’nin Rusya ile uzlaşmak için son girişimi bu temas olabilir.
ABD'nin baskısı
Geçtiğimiz ay ABD Başkanı Donald Trump, Rusya’ya Ukrayna meselesini çözmesi için 50 günlük bir süre tanımıştı. Ancak bu süre, 29 Temmuz’da aniden 10 güne indirildi. Aksi halde, Rusya ekonomisini çökertmeyi amaçlayan “en ağır yaptırımların” uygulanacağı tehdidinde bulunuldu.
Bu yaptırımların en dikkat çekici ayağı, Rus petrolü satın alan tüm ülkelere %100 gümrük vergisi uygulanmasıydı. Yani Washington, dünyaya açık bir şekilde şunu söylüyordu; ya bizimle ticaret yapın, ya da Rusya ile.
Ancak bu plan kağıt üzerinde iyi görünse de, pratikte tehlikeli sonuçlar doğurdu. Zira Rus petrolünün en büyük alıcıları olan Çin (%38) ve Hindistan (%31) bu tehdide rağmen alımlara devam edeceklerini bildirdi. Bu sadece ekonomik değil, egemenlik meselesi olarak da görüldü. Brezilya da Washington’a olumsuz yanıt verdi, Türkiye ise sessizliğini korudu.
Görünen manzarada ABD’nin “cehennem yaptırımları” Trump'ın beklediği seviyede işe yaramayabilir. Aksine, küresel petrol fiyatlarının tırmanmasına, ABD'nin itibarının zedelenmesine ve BRICS ülkelerinin güç kazanmasına yol açabilir.
Trump köşeye gerçekten sıkıştı mı?
Trump için büyük bir açmaz oluşmuş durumda. 8 Ağustos’ta Rusya’ya yönelik tehditlerinden geri adım atması, “zayıflık” olarak görülebilir. Ancak Beyaz Saray’dan gelen bazı işaretler, Washington’un geri adım atabileceğine işaret ediyor.
Örneğin Trump, Hindistan’a yönelik %100’lük tehdidini 5 Ağustos’ta %25’lik gümrük vergisiyle sınırlı tuttu. Bu da “tehdit yerine getirilmiş gibi gösterilerek”, daha büyük yaptırımlardan vazgeçilebileceği anlamına geliyor.
En kritik soru: Withkoff Putin'e ne teklif edecek?
Washington’un temel isteği, hemen bir ateşkes sağlanması. Bu talep, Rusya’nın “özel harekat” kapsamında tüm hedeflerine ulaşmasının önüne geçmeyi amaçlıyor. Trump da müzakerelerde “iki tarafın da taviz vermesi gerektiğini” defalarca dile getirdi.
Moskova ise taviz vermeye niyetli değil. Dört bölgenin tanınması, Ukrayna’nın silahsızlandırılması ve NATO’dan vazgeçilmesi gibi şartlardan geri adım atılmayacağını defalarca belirtti. Kremlin, Kiev bu koşulları kabul etmeden ateşkese yanaşmayacak.
Bu durumda Witkoff’un Rusya’ya doğrudan zafer öneremeyeceği açık. Ancak alternatif çözümler mümkün. Ve bu çözümlerden biri, Putin tarafından çoktan masaya konmuş olabilir.
İki tarafın da kazandığı bir senaryo mümkün mü?
Putin geçtiğimiz hafta, olası bir barışın basın önünde değil kapalı kapılar arkasında sessiz ve derinden yürütülmesi gerektiğini söyledi. Bu bağlamda Rus kanadı ve ABD'den beklenen ilk adım ise ilk olarak bir hava ateşkesi sağlamak. Her iki tarafın da hava saldırılarını durdurduğu bir senaryo kazan-kazan için ilk adım olarak görülebilir.
Trump, “Rusya Kiev’e saldırmayacak” açıklamasıyla diplomatik bir zafer elde ettiğini gösterebilir.
Moskova ise diplomatik kanalların açılmasını sağlar, dünya kamuoyunda yapıcı taraf olarak öne çıkar.
Ayrıca Rus ordusunun sahadaki ilerleyişi devam ederken, bu tür sınırlı ateşkesler, dört bölgedeki kontrolü sağlamlaştırma açısından da stratejik avantaj yaratabilir.
Eğer sonbaharda hem sahada başarı elde edilirse hem de Washington yaptırımları geri çekerse, bu Moskova açısından büyük bir diplomatik zafer olur.
Parkta çalan şarkı tesadüf müydü?
Trump'ın özel temsilcisi Witkoff, Kirill Dmitriyev ile Zaryadye Parkı’nda yürürken, arkaplanda çalan müzik kısa sürede sosyal medyada ses getirdi. Rusya'da popüler bir çizgi film olan “Fixiki”nin jenerik müziği net olarak duyuldu:
Şarkının duyulabilen sözleri şöyle:
'Tik-tik-tik, tak-tak-tak,
Zaman daralıyor...
Bitmesini beklemiyorlar...'
Kaynak: Gazete Oksijen
