Macaristan’da sağ eğilimleriyle bilinen Başbakan Viktor Orbán’a yakın bir medya grubu olan Indamedia, İsviçre merkezli Ringier şirketinden ülkenin en çok okunan gazetesi Blikk ile birlikte Glamour gibi dergilerin de yer aldığı bir dizi yayını satın aldı.
Satın alma haberi, 2025 Nisan’ında yapılacak genel seçimler öncesinde muhalefetin güç kazandığı bir dönemde geldi. The Guardian'ın aktardığına göre uzmanlar, bu adımı hükümetin medya üzerindeki kontrolünü daha da sıkılaştırma girişimi olarak değerlendiriyor.
Blikk’in genel yayın yönetmeni Ivan Zsolt Nagy, yeni sahiplerle “karşılıklı anlaşmayla” görevinden ayrıldığını açıkladı. Nagy, sadece yedi ay önce göreve geldiğini ve gazetenin “sansasyon yerine kamu yararına, siyasete, ekonomiye ve kültüre odaklanan” bir yayın çizgisine yöneldiğini belirtti.
Gazete çalışanları karardan büyük şaşkınlık duyduklarını ifade etti. İsmini vermek istemeyen bir muhabir, “Duyduğumda neredeyse kalp krizi geçiriyordum. Bu benim için ahlaki olarak kabul edilemez” dedi.
Yeni yayın yönetmeni olarak Balázs Kolossváry’nin atandığı duyuruldu. Ancak gazetecilerin bir kısmı, ülkede bağımsız medya kuruluşlarının giderek azalması nedeniyle işten ayrılmanın kolay olmadığını belirtiyor.
"Kamuoyu ciddi biçimde etkilenir"
Medya gözlemcisi Ágnes Urbán, Blikk’in Macaristan’da “en çok okunan günlük gazete” olduğunu ve çevrim içi platformunun da ülkedeki en popüler siteler arasında yer aldığını söyledi. Urbán’a göre, “Bu kadar geniş kitlelere ulaşan bir mecraya hükümet propagandası girerse, kamuoyu ciddi biçimde etkilenir.”
Muhalefet lideri Péter Magyar ise satışın “Orbán’ın propaganda fabrikasını büyütme girişimi” olduğunu savundu. TiszaPartisi lideri Magyar, “Yolsuzlukla mücadele” vaadiyle kampanya yürütüyor ve hükümeti demokratik kurumları zayıflatmakla suçluyor.
Medya yasası da tartışılmıştı
Orbán hükümeti 2010’dan bu yana medya üzerindeki etkisini sistemli biçimde artırdı. Aynı yıl yürürlüğe giren yasa, ülkenin medya denetleyicisini doğrudan hükümet kontrolüne sokmuş, devlet yayıncılığını da iktidara yakın isimlerin eline bırakmıştı.
Indamedia’nın yüzde 50’si, hükümete yakın iş insanı Miklós Vaszily’e ait. Vaszily, aynı zamanda iktidar yanlısı TV2 kanalının da CEO’su. Şirketin diğer ortağı Gábor Ziegler, satın almayı “Macar medya pazarında güçlü markalarla büyüme fırsatı” olarak tanımladı.
Ringier ise satış kararının “yalnızca ekonomik nedenlerle” alındığını ve dijital faaliyetlere odaklanmak istediklerini açıkladı.
Satın almayla birlikte Orbán’ın medyadaki gücü bir kez daha gündeme geldi. Uluslararası basın kuruluşları, Macaristan’ı son yıllarda “illiberal demokrasi” modelinin simgesi olarak değerlendiriyor. 2022’de ABD’deki muhafazakâr CPAC konferansında konuşan Orbán, iktidara giden yolun “kendi medyasına sahip olmaktan geçtiğini” söylemişti.
Kaynak: Gazete Oksijen
