Wikipedia’da “Gazze Soykırımı” başlıklı madde, platformun kurucusu Jimmy Wales’in müdahalesiyle gündeme oturdu. Wales, Pazar günü sayfanın tartışma bölümünde yaptığı açıklamada, maddenin “Wikipedia’nın yüksek standartlarını karşılamadığını” ve “acilen düzeltilmesi gerektiğini” söyledi.
Wales’in Al Jazeera tarafından aktarılan açıklaması, tüm düzenlemelerin askıya alınmasının ardından geldi. Söz konusu madde, ilk satırında Gazze’de yaşananları “İsrail tarafından yürütülen, Filistin halkının kasıtlı ve sistematik yok edilmesi” olarak tanımlıyordu.
"Soykırım iddiası son derece tartışmalı"
Wales, bunun Wikipedia’nın “tarafsız bakış açısı” ilkesini ihlal ettiğini belirterek, “Mevcut haliyle madde, Wikipedia’nın kendi sesiyle İsrail’in soykırım işlediğini söylüyor. Oysa bu iddia son derece tartışmalı” dedi.
Tarafsız bir yaklaşım için girişin “Birçok hükümet, STK ve hukuk kuruluşu İsrail’in Gazze’deki eylemlerini soykırım olarak tanımladı ya da bu tanımı reddetti” gibi bir ifadeyle başlaması gerektiğini savundu.
Wales’in açıklamasının ardından sayfanın tartışma bölümünde çok sayıda editör tepki gösterdi. “Hemiauchenia” adlı bir kullanıcı, Wales’in açıklamasını “küçümseyici” olarak nitelendirerek şunları yazdı:
“Birleşmiş Milletler ve insan hakları uzmanlarının büyük ölçüde tarafsız görüşleri neden açıkça politik hükümetlerle aynı ağırlıkta değerlendirilsin? Wikipedia topluluğunun BM ve soykırım araştırmacılarının görüşlerini dikkate alması küçümsenmemelidir.”
“Cortador” takma adlı başka bir editör ise, Wikipedia’nın her görüşü eşit kabul etmediğini vurguladı:
“Eğer öyle yapsaydık, ‘Dünya’ maddesinde dünyanın şeklinin tartışmalı olduğunu yazmamız gerekirdi. Ancak bilimsel uzlaşı dünyanın küresel olduğu yönünde. Aynı şekilde, burada da bilimsel ve hukuki konsensüs dikkate alınmalıdır.”
Kimler Gazze’de soykırım olduğunu kabul etti?
Birleşmiş Milletler’in Eylül ayında yayımladığı soruşturma raporunda, İsrail’in Gazze’deki eylemleri “soykırım” olarak tanımlandı. Raporda, Başbakan Binyamin Netanyahu ve dönemin Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın açıklamaları “soykırım niyetine dair dolaylı kanıt” olarak değerlendirildi.
İsrail Dışişleri Bakanlığı ise raporu “sahte” olarak nitelendirdi ve yazarlarını “Hamas’ın sözcülüğünü yapmakla” suçladı.
Aynı dönemde, 500 üyeli Uluslararası Soykırım Bilimcileri Derneği, İsrail’in Gazze’deki politikalarının 1948 Soykırım Sözleşmesi kapsamındaki tanıma uyduğunu belirten bir karar aldı.
Uluslararası Af Örgütü'de İsrail’in Gazze’de “canlı yayınlanan bir soykırım” yürüttüğünü açıkladı. Güney Afrika ise 2023’te İsrail’e karşı Uluslararası Adalet Divanı’nda dava açtı. Mahkeme, 2024 başında “soykırım olasılığına dair yeterli kanıt bulunduğuna” hükmetti.
Gazze’de insani tablo ağırlaşıyor
7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırılarıyla başlayan savaşta 1.139 İsrailli öldü, yaklaşık 200 kişi rehin alındı. İsrail’in karşı saldırılarıysa iki yılda Gazze nüfusunun neredeyse tamamını yerinden etti.
Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre bugüne kadar yaklaşık 69 bin kişi öldü, 170 bini aşkın kişi yaralandı, binlercesi ise hâlâ kayıp.
Save the Children, Eylül ayında en az 20 bin çocuğun öldüğünü ve 21 bininin kalıcı engelli kaldığını açıkladı.
BM’ye göre Gazze’nin en büyük kenti Gazze City’deki yapıların %83’ü tahrip oldu. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre 36 hastaneden sadece 14’ü kısmen çalışır durumda.
Ağustos ayındaki BM destekli bir rapor, Gazze’nin bazı bölgelerinde kıtlığın resmen başladığını duyurdu. İngiliz Kızılhaçı’nın 10 Ekim tarihli açıklamasına göre, 470 bin kişi — yani nüfusun %22’si — açlık sınırında yaşıyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
