ABD’deki fabrikalar da ithalat vergilerinden ağır darbe aldı. Yeni siparişler baskı altında kalırken, tedarik zincirlerinde sıkışıklık arttı ve imalat faaliyeti sekizinci ay üst üste daralma gösterdi.
Reuters'ın haberine göre bazı üreticiler, tarife politikasındaki öngörülemezliğin fiyatlama ve maliyet planlamasında ciddi belirsizlik yarattığını ifade ederek üretim ekipmanlarında uygulanan vergilerin kapasitede genişlemeyi zorlaştırdığına dikkat çekti.
Avrupa üretimi durgun, Almanya ivme kaybetti
Euro Bölgesi’nde fabrika faaliyetleri durağan seyrederken, yeni siparişler yatay kaldı ve istihdam azaldı. Bölgenin ihracat motoru Almanya’da üretim yeniden yavaşladı. Almanya Makine Mühendisliği Derneği (VDMA), eylül ayında mühendislik siparişlerinin sert bir düşüş yaşadığını açıkladı.
Fransa’da imalat sektörü zayıf kalırken, İtalya’da üretim marjinal biçimde geriledi. Blok içindeki büyük ekonomiler arasında yalnızca İspanya, eylüle kıyasla üretim artış hızını yükseltti.
Oxford Economics’ten Paolo Grignani, “Euro Bölgesi imalat PMI’larının nihai verileri sektörün hâlâ durağan kaldığını teyit ediyor. Büyüme, büyük ölçüde iç talepteki dayanıklılıktan kaynaklanıyor. Buna karşın Fransa ve ABD’den gelen zayıf dış talep uyarı sinyalleri veriyor” şeklinde konuştu.
İngiltere’de toparlanma suni kaldı
Avrupa Birliği dışındaki İngiltere’de fabrikalar son bir yılın en güçlü ayını geçirdi. Ancak bu toparlanma, Jaguar Land Rover fabrikasında siber saldırı sonrası üretimin yeniden başlamasından kaynaklanan geçici bir sıçrama olarak değerlendirildi.
Asya’da üretim daralıyor, Çin ve Kore geride
Trump’ın geçen hafta Asya’ya yaptığı ziyarette Çin ve Güney Kore ile ticaret müzakerelerinde ilerleme sağlansa da ihracatçılar ABD talebi konusunda temkinli.
Ekim ayında Çin’de üretim büyüme hızını kaybederken, Güney Kore’de imalat faaliyeti azaldı. Her iki ülkede de ihracat siparişleri geriledi.
Cuma günü açıklanan resmi PMI verileri, Çin’de fabrika faaliyetinin art arda yedinci ayda da daraldığını gösterdi.
Capital Economics Çin ekonomisti Zichun Huang, “PMI verileri, Çin ekonomisinin ekimde ivme kaybettiğini gösteriyor. İmalat ve inşaatta büyüme yavaşladı. Kısa vadede sınırlı bir toparlanma olsa da ABD-Çin ticaret anlaşmasının ihracata sağlayacağı katkı düşük kalacak ve geniş çaplı büyüme rüzgarları zayıf seyredecek” şeklinde konuştu.
Tarifelerde temkinli iyimserlik
Trump ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, geçen hafta Güney Kore’deki görüşmelerinde karşılıklı tarifelerde bir yıllık erteleme konusunda uzlaştı. Ancak bu anlaşma, iki ekonomik süper güç arasındaki derin ayrılıkları çözmekten uzak.
Pekin’deki politika yapıcılar, Çin’in 19 trilyon dolarlık ekonomisinin 2025 yılı için belirlenen yüzde 5 büyüme hedefini yeni teşvik önlemlerine başvurmadan yakalayıp yakalayamayacağını değerlendiriyor.
Eylül ayı ticaret verileri, Çin’in ihracatının beklenenden hızlı arttığını, ancak bunun ABD’ye yapılan sevkiyatlar yüzde 27 düşerken, yeni pazarlardaki büyümeden kaynaklandığını ortaya koydu.
Benzer şekilde, Güney Kore’nin Trump ile geçen hafta imzaladığı ticaret anlaşması ABD tarifelerini düşürse de, anlaşma ülkenin küresel ticarette geri düşmesini önleyen sınırlı bir uzlaşma olarak görülüyor.
Hindistan pozitif ayrıştı
Kuzeydoğu Asya’daki zayıflığın aksine Hindistan’da fabrika faaliyeti hız kazandı. Güçlü iç talep, ihracattaki kaybı telafi ederek imalat büyümesini destekledi.
Asya’nın diğer bölgelerinde ise tablo karışıktı: Malezya ve Tayvan’da üretim düşerken, Vietnam ve Endonezya’da imalat faaliyetleri hız kazandı.
