20 Nisan 2024, Cumartesi
23.04.2021 06:00

Dijitaldeki patlama en çok sosyal medya fenomenlerine yaradı

Influencer’lar medyadaki reklam bütçelerinin artık önemli bir yatırım kalemi. Burcu Esmersoylar, Danla Bilicler toplam pazar payını yüzde 60 artırdı

Bağımsız danışmanlık şirketi Deloitte, “Türkiye’de Tahmini Medya ve Reklam Yatırımları 2020” raporunu yayınladı. Deloitte’un ajans, yayıncılık ve reklam sektöründe faaliyet gösteren 6 ayrı meslek kuruluşunun verileri ile hazırladığı rapor, Türkiye’de artık ‘dijital’in tam anlamıyla yükselişe geçtiğini ortaya koyuyor. Rapora göre; Türkiye’deki toplam medya yatırımları 13 milyar 977 milyon TL olarak gerçekleşti. Mecra dışı reklam yatırımları ile beraber, toplam medya ve reklam yatırımları ise bir önceki yıla göre yüzde 24 oranında büyüyerek 17 milyar 469 milyon TL oldu. 2019 yılı ile karşılaştırıldığında yıldan yıla en büyük büyümenin kaydedildiği alan yüzde 39 ile dijital mecralar oldu. Televizyondaki reklam yatırımları ise 2019’a göre yüzde 23 artarak dijital mecralardaki büyümenin (%39) gerisinde kalmış. Buna karşın basın, radyo, açıkhava ve sinemada çift haneli düşüşler yaşanmış.  Pandemi nedeniyle 2020 yılı medya ve reklam sektörü açısından da sıradan bir yıl değildi. O nedenle bu çok önemli etkeni de göz önünde bulundurarak çıkan rakamlarla ilgili değerlendirmelerimi madde madde paylaşmak isterim:

Haber kanalları izlendi sıkılan Netflix’e kaçtı!

• İlk göze çarpan ‘dijital devrim yaşıyoruz’ laflarına rağmen klasik televizyontun hala izlenirlikte büyük ölçüde ayakta durması. Bunda sokak kısıtlamaları nedeniyle evde geçirilen zamanın artması çok önemli bir etken oldu. Televizyon bu sayede özellikle kapanan sinema sektöründeki reklam payını aldı.  • Radyolar da ‘işe gidip gelirken araçta dinlenir’ algısı nedeniyle kısıtlama dönemi reklam gelirlerini önemli ölçüde televizyona kaybetti. • Evde geçirilen zaman en çok televizyondaki tematik kanallara ilgiyi artırdı. Salgının ilk aylarında haber kanalları belki de tarihindeki en istikrarlı reyting yükselişini yaşadı. Firmaların dayanışma mesajlı imaj kampanyaları da o dönem reklam kuşaklarının vazgeçilmezi olmuştu. • Başta Netflix, dijital platformlar da bu dönem televizyondaki negatif salgın haberlerinden sıkılan izleyici için bir kaçış yeri oldu. Çünkü kısıtlama döneminde dizi çekimlerine ara verildiği için reyting kanallarında dizi tekrarından başka bir seçenek kalmamıştı. Spor müsabakaları da olmayınca dijital platformlara yönelimin patladığını biliyoruz.  • Sokak kısıtlamaları nedeniyle gazete tirajlarında düşüşler yaşandı. Dergilerin birçoğu ya dijital baskıya geçti ya da yayınına ara vermek zorunda kaldı. • Dijitalde ise yıllardır devam eden istikrarlı gelir atışı 2020’de devam etti. Firmalar dijitalde reklama harcayacakları bütçenin bir kısmını kendi dijital dönüşümlerine aktarsalar da reklam yatırımlarındaki artış devam etti.

Fenomenler artık bir çözüm ortağı olmuş

• Google, dijital reklamlardan aslan payını 2020’de de aldı. Dijitaldeki toplam 7 milyar 528 milyon TL’lik reklam ve medya yatırımının 2 milyar 849 bin TL’si arama motoru kategorisinde gerçekleşti. Yani Google, tek başına dijitalin yüzde 37’sini toplam Türkiye pazarının ise yüzde 20’sini aldı. • Haber okurken hepimize tık’lama tuzakları kurduran ‘Gösterim’ bazlı reklamlar ise 2 milyar 649 milyon TL’ye çıktı. Bu rakam tüm televizyon reklamlarının yaklaşık yarısı kadar bir büyüklük demek. • Platform olarak da dijitalin öne çıkanı mobil taraf oldu. Dijital reklam yatırımlarının yüzde 70’i mobil taraftan gelirken mobilin de içinde Google aramaları ve videolar başı çekti. • Dijitalde ilgi çekici bir yükseliş de ‘Influencer’ kalemi. Yani ‘fenomenler’ üzerinden yürütülen kampanya, tanıtım ve içerik harcamaları 2020’de yüzde 60 atarak toplam 240 milyon TL’lik bir rakama ulaştı.  Sosyal medya fenomenlerinden vergi tahsil etmekte zorlanan maliyeye duyurulur!