25 Nisan 2024, Perşembe Gazete Oksijen
19.03.2021 06:00

Kahve kadar keyif verici kitaplar

‘Göz Açıp Kapayıncaya Kadar’ı izleyince kahvenin kokusu ekrandan burnuma kadar geldi. Sonra da, Türk kahvesi ve etrafında şekillenen keyif kültürünü anlatan kitapları düşündüm

Kahvenin en baştan çıkarıcı yanı, kuşkusuz tadından bile önce sizi ruhunuzdan yakalayan kokusu… Geçtiğimiz hafta Arçelik’in YouTube kanalında gösterime çok yeni giren ‘Göz Açıp Kapayıncaya Kadar’ adlı dokü-drama ise adeta o kokuyu ekrandan geçirip burnunuza kadar taşıyor. Tecrübeyle sabit! Selin Atasoy ve Okan Bayülgen’in senaryosunu yazıp, Okan Bayülgen’in başrolünde yer aldığı ‘Göz Açıp Kapayıncaya Kadar’, kahveyi alışılmışın dışında ele alan bir dokü-drama. Bir adamın, tutkunu olduğu kahvenin gerçek hikayesini öğrenme arayışını anlatıyor. İyi kahvenin nasıl yapılacağından en güzel haliyle nerede içileceğine, yol arkadaşlığından müzik, tarih ve edebiyat dünyasında nasıl bir yer edindiğine kadar pek çok konuyu uzmanlarının bakış açısından yansıtıyor. Üstelik Ahmet Ümit, Emrah Safa Gürkan, Vedat Ozan, Tuncer Tunceli, Sahrap Soysal ve Osman Serim gibi alanında önde gelen isimlerin anlatımıyla...   Bu haftaki listekolik de konusunu tam da buradan alıyor işte. Türk kahvesinin ve etrafındaki kültürü ele alan ‘keyif’ kitaplarından bu doku-dramada karşılaştığımız uzmanların kimi eserlerine dek uzanıyor…

Bakır kaplardaki yemekler

Kalaylı Kaplarda Alaylı Yemekler/ Sahrap Soysal  Doğan Sahrap Soysal, bakır kapları yapan zanaatkârları, Osmanlı mutfağında bakır kapların yerini, özellikle bakır kaplarda pişirilmesi gereken yemekleri anlatıyor. Zaman zaman çocukluğuna gidiyor ve artık bugün unutulmaya yüz tutmuş gelenekleri bize yeniden hatırlatıyor. Gravürlerin ve Osmanlı döneminde Anadolu’ya gelen batılı gezginlerin anlatımlarını da içeren Bakır Kaplarda Türk Yemekleri, artık unutulmaya yüz tutmuş bir kültürü bize yeniden anımsatıyor.

Aydınlanmayı ona mı borçluyuz?

Kahvenin Hikayesi/ Stewart Lee Allen/ Çeviren: Merve Yalçın/ Maya Kahve, gerçekten de tarihi yönlendiren bir madde mi? Nerede doğdu, hangi yollardan geçerek bize geldi? Batı medeniyeti, aydınlanmasını kahveye mi borçlu? Stewart Lee Allen, bu çarpıcı soruların yanıtını bulmak için kafein dolu bir maceraya atılıyor. 800 yıl önce kahvenin ilk kez ekildiği Güney Yemen’in köylerinden, Nobel ödüllü iki Hintlinin kahve içmek için uğradıkları mağara benzeri kahvehaneye… Fransız İhtilali’nin başladığı Paris salonları ve kafelerinden, Amerika’nın yol kenarı lokantalarına… Dünyanın dörtte üçünü gezen Allen, kahvenin tarihini edebi bir tatla anlatıyor. Okuyucuyu alıp eski Etiyopya eşkıyalarına, Parisli garsonlara ve Türkiye’den Brezilya’ya hoş rayihalı kahvehanelere götürüyor.

Kahvenin İstanbul macerası

Kahveniz Nasıl Olsun? Türk Kahvesinin Kültür Tarihi/ Beşir Ayvazoğlu/ Kapı Yayınları  Beşir Ayvazoğlu, kültür tarihine yönelttiği derinlikli bakışı, Kahveniz Nasıl Olsun’la bir adım öteye götürüyor. “Kahvemden bir yudum aldıktan sonra yazmaya başladım. Benim asıl derdim, kahvenin İstanbul macerasıydı. Zaten kitaba, İstanbul’a kahve getiren ilk gemilerin Şeyhülislâm Ebussuud Efendi tarafından verilen bir fetva üzerine Tophane Limanı’nda batırılmasıyla başlanıyor, oradan geriye dönüşlerle kahvenin İstanbul’a ulaşıncaya kadar yaşadığı macera kısaca anlatıldıktan sonra İstanbul’da yeniden demir atılıyor,” diyor Beşir Ayvazoğlu.

Mutfaktan gelen koku neyi anlatır?

Kokular Kitabı 4-Lezzetler/ Vedat Ozan/ Everest  Türkçe koku literatürünün kurucusu ve dünyanın sayılı koku uzmanlarından Vedat Ozan’ın kokulara dair dört ciltlik külliyatı dördüncü ve son cildi olan Lezzetler’de tarihin, dünyanın, kimyanın ve de insanın bildiği lezzetler için görkemli bir kapanış sahnesi sunuyor. Beslenmek için yemekten ziyade damak zevkimizin peşinde giderken dünya tarihini nasıl değiştirdik? Kapitalizm, baharat ticaretinden mi doğdu? Mutfaklarımızda tüten dumanlar bize neyi anlatıyor? Kolalı içeceklerin gerçek hikâyesinden yeni keşfedilen tatlara ve soyluların yasak aşklarına uzanırken bir yandan da köle ticaretinden girip aromalardan çıkıyor.

Kaliteli yaşam için hizmet

Bunu Herkes Bilir/ Emrah Safa Gürkan/ Kronik Kitap  Emrah Safa Gürkan’ın mizahla zekâyı buluşturduğu Bunu Herkes Bilir, kendi sözleriyle “Herkesin hafife aldığı şu grotesk tarih kortejinin birbirinden ilginç kahramanlarının yaratacağı hafif bir tebessümden ve sıra dışı anekdotların verdiği şaşkınlıktan daha fazlasını hedefliyor: Okuyucunun geçmişini ve bugününü daha iyi kavrayıp geleceğini daha iyi planlamasını sağlamak ve ona entelektüel bir derinlik kazandırarak daha kaliteli bir yaşam sürmesine yardımcı olmak.”

500 yıllık macera

Türk Kahvesi/ Kemalettin Kuzucu, M. Sabri Koz/ Yapı Kredi Bir fincan kahvenin 500 yıllık hatırı vardır… Sabri M. Koz ve Kemalettin Kuzucu’nun hazırladığı Türk Kahvesi kitabı, kahvenin ülkemizdeki 500 yıllık macerasını anlatıyor.