25 Nisan 2024, Perşembe Gazete Oksijen
19.03.2021 06:00

Saksınızı nasıl alırdınız?

Bu hafta ele alacağım sorun, büyük saksılar. Saksı seçmek, bazen bitki bakımından daha zor oluyor. Tipi, boyu, ağırlığı da olmak üzere tüm kriterler dikkat istiyor

Bitkilerin kökleri saksıyı sarmış, boyu ile saksı ebadı külkedisinin ablası gibi ufak ayakkabıya sıkışmış gibi göze batıyor ise saksı seçme vakti gelmiş demektir! Masa üstü boyları başka bir yazıya bırakacağım. Bugünkü sorun büyük, daha doğrusu büyük saksı!  

Duruma göre her saksının avantajı ya da dezavantajı var. Mesele uygun olanını seçmek
Duruma göre her saksının avantajı ya da dezavantajı var. Mesele uygun olanını seçmek

Havalı adıyla terakota, eski adıyla çömlek/toprak saksıların avantajları

Doğal görünümlü, her çömlekçide hepsi çok güzel olmasa da illa sade bir formunun bulunabilirliği, ağırlığıyla ağaç, çalı ve kolon kaktüsleri devrilmeden taşıyabilmesi, büyük boylar torna ile değil kalıpla yapıldığı için bitkilerin ileriki dönemlerde kolayca çıkarılabileceği standart formlara sahip olması, içi sırsız olduğu için su emebilmesi ve fazla sulama kurbanı olmaya aday sukulent türler için hayat kurtarıcılığı. 

Dezavantajları 

Su emdiği için daha sık sulama istemesi, fazla sayıda saksınız varsa, çok sıcak olan bir yerde yaşıyorsanız yazın sulama sıklığı plastik saksının neredeyse iki katına ulaşabilmesi. Ağır olduğu için oradan oraya taşıması, hele bitkisi içinde ıslak toprak ile oldukça zahmetli olması. Yosunlanma, beyazlanma gibi aslında güzel ama titiz gözler için “köhne” gözükebilmesi. Bitkiler saksıyı doldurduğunda ise köklerin saksı kenarlarına yapışma potansiyeli ile bitkiyi çıkartırken çek çek gelmiyor olduğunda adamı delirtmesi!  Bu durumda kenarlarından kek kalıbından kek çıkartır gibi spatula ile sıyıra sıyıra çıkarmak gerekir.

Plastik saksıların avantajları 

 Hafiftir, birçok rengi, formu vardır, altında iç bölmesi sebebiyle fazla su tabağa daha geç sızar, tabaksız kullanılabilen tıpalıları da mevcuttur. Bitki kökü değişim esnasında daha kolay sıyrılır ve çıkar. Hep nemli kalmayı seven türler için pratiktir. Kolay temizlenir. 

Dezavantajları

Sukulent türlerde maalesef biraz daha risklidir, sulama konusunda tecrübesiz veya endişeli kişiler için çürütme potansiyeli daha fazladır. Üstten bakınca toprak kuru gözükür oysa su emmediği için dipler ıslak kalır, sulamaya devam edilirse alt haznede biriktiği için dışarı akmayan suyu göremeyen çiçek sahibi ha babam sular, e nolur, bitki nanay.  Uzun boylu ve tepesi ağır çalı, ağaç, kaktüslerde rüzgarda (bahçe için elbette), özellikle toprak kuru ise devrilmesi bir ihtimaldir. Açık alanda duruyor ve kışın kontrolsüz yağmura maruz kalıyorsa saksı dibi hiç kurumaz, drenajı daha zayıf olduğu için de toprakta havasızlık bitkiyi zorlar. Su emmeyen beton, galvaniz, taş,  içi sırlı seramik veya en kolayından zeytinyağı  tenekesi veya battal boy yoğurt kabı su emmeme özelliği bilinerek kullanılmalı, galvaniz ve metallerin güneşli yerde bitki köklerini yakabileceği de hatırlanmalıdır!  Görüldüğü gibi iyi veya kötü saksı yok, bağlamına göre doğru seçmek var.