Oksijen’in ilk sayısında, IMF Strateji, Politika ve İnceleme Dairesi Başkanı Ceyla Pazarbaşıoğlu’nun “Pandemi en çok kadınları ve yaşlıları tehdit ediyor” açıklamasına, 4’üncü sayıda ise dünyanın önde gelen liderlerinin ve BM Genel Sekreteri’nin dünya nüfusunun neredeyse yarısının temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlandığını, kadınların ise pandemiden en çok etkilenenler olduğunun altını çizdiği ortak makaleye yer vermiştik.
Salgın süresince Türkiye’de yapılan en çarpıcı araştırmalardan biri de bu konuda oldu. Kadının İnsan Hakları–Yeni Çözümler Derneği (KİH-YÇ) tarafından Covid-19 salgınının etkilerini ortaya koymak amacıyla Türkiye’nin 81 ilinden 1.201 kadınla görüşülerek araştırma yapıldı.
Araştırma sonuçlarına göre, pandemide kadınların yüzde 73'ü ekonomik sorun yaşadı. Salgın öncesindeki bir yıl içinde eşi veya partneri olan kadınların yüzde 97’si, salgın sonrasında ise yüzde 96’sı en az bir kez eşi veya partneri tarafından şiddete maruz kaldı. Bu sonuçlar aynı zamanda, salgından kadınların genel sağlık durumunun olumsuz etkilendiğini ancak asıl çarpıcı sonucun kadınların ruh sağlıklarındaki değişimde olduğunu gösterdi. Salgın öncesi ruh halini iyi “çok iyi ve iyi” olarak tanımlayan kadınların oranı yüzde 79 iken, bu oran salgın sonrasında yüzde 30’a düştü.
Kadınların yüzde 73’ü ekonomik sorun yaşıyor
Araştırmaya göre, her üç aileden birinin salgın sebebiyle ekonomik olarak sarsıldığı görüldü. Salgın nedeniyle hanelerin yüzde 34’ünde en az 1 kişi işten çıkarıldığını, ücretsiz izne çıkarıldığını ya da işinin durduğunu söyledi. Salgın öncesinde ekonomik durumunu “orta halli” olarak tanımlayan kadınların oranı yüzde 86 iken, salgın sonrası bu oran yüzde 66’ya düştü. Aradaki yüzde 20’lik kesim ise durumunu yoksul veya çok yoksul olarak tanımlamaya başladı. Salgın başladıktan sonra kadınların yüzde 73’ü ekonomik sorun yaşadığını belirtti. Ekonomik sıkıntı yaşayan her 100 kadından 12’si kamu kurumlarından yardım aldığını; 41’i aile ve akraba, arkadaş ya da bankalara borçlandığını; 11’i birikimlerini harcadığını; 15’i ise masraflarını kıstığını ifade etti.
Evin yükü arttı
Salgın öncesi kadınların yüzde 16’sı evdeki işlere 4 saat ve üzeri zaman ayırırken salgın döneminde oran yüzde 42’ye çıktı. Her 100 kadından 72’si bakım ve ev işleriyle ilgili zorluk yaşadıklarını söyledi.
