18 Nisan 2024, Perşembe
11.06.2021 04:30

Uyku hakkındaki mitler ve gerçekler

Evet, bebekler bizden daha tatlı uyuyor. Hayır, az uyumak sizi havalı veya zeki yapmaz. Sadece bitkin düşürür, bilişsel performansınızı zayıflatır. Ancak uykuya dair bilgilerinizi gözden geçirmek, daha sağlıklı bir yaşamın kapısını aralayabilir

Her üç saniyeden birinde nerede olduğunuzu ve ne yaptığınızı bilmediğinizi düşünün. Bu, her üç saniyede bir olmuyor ama ömrümüzün yaklaşık üçte birini  bilincimiz kapalı olarak geçiriyoruz. Buna, “uyku” adını veriyoruz. Bu yüzde öylesine büyük ki, bazı biyologlar uykuyu hayvanlar için “varsayılan durum” olarak tanımlayıp, uyanıklığı “geçici durum” olarak tanımlamayı tercih ediyor. Yani belki de uyanıkken “arada bir uyumuyoruz” da uyurken “arada bir uyanıyoruz”, ne dersiniz? Aslında her iki olasılık, sonuç itibariyle eş durumlar; ama ikincisinin geçerli olduğunu düşünmek, ilkine nazaran tuhaf geliyor. Yine de hayvanlar aleminin en eski şubelerine, örneğin süngerlere veya tek hücreli zooplankton-benzeri hayvanlara gittiğimizde, bilinç diyebileceğimiz bir yapıyla karşılaşmıyoruz. Süngerler, sürekli uyuklayan, hareketsiz hayvanlar gibiler… Dolayısıyla farkındalık halinin evrimsel süreçte sonradan ortaya çıkması, uykunun da varsayılan durum olup, uyanıklığın geçici olarak erişilebilen bir bilişsel durum olma yorumunu doğuruyor.