Avrupa Uzay Ajansı, Mars’ın ilk su haritasını oluşturdu

İnsanları Mars'a gönderme fikri bir zamanlar bilim kurgu ile sınırlıyken, NASA bunun 2030'ların sonlarında gerçek olabileceğini umuyor. Ancak Kızıl Gezegen'e doğru yola çıkmadan önce çözmemiz gereken kilit sorulardan biri, nereye inileceği. 

Avrupa Uzay Ajansı’dan (ESA) bilim insanları, Mars Ekspres Gözlemevi ve NASA'nınMars Keşif Yörünge Aracı'ndan alınan verilerler ilk su haritasını oluşturdular. Ekip, haritanın Mars'ın suyla olan geçmişi hakkındaki düşüncelerimizi değiştireceğini ve gelecekte Kızıl Gezegen'de nereye inileceğine dair yardımcı olacağını umuyor. 

Harita, Mars'taki sulu minerallerin yerlerini ve ne kadar olduklarını gösteriyor. Bu mineraller, geçmişte su tarafından kimyasal olarak değiştirilmiş ve tipik olarak kil ve tuzlara dönüştürülmüş kayalardan oluşuyor. Bu sulu minerallerin az olduğu düşünülse de harita yüz binlerce bu tür alanı ortaya çıkardı. 

"Mars'ı basitleştirdik"

Institut d'Astrophysique Spatiale'den (Fransa’daki Uzay Astrofizik Enstitüsü) Dr. John Carter, “Bu çalışma, antik arazileri ayrıntılı olarak incelerken, bu mineralleri görmemenin aslında bir tuhaflık olduğunu ortaya koydu” dedi. Şimdi büyük soru, bu suyun kalıcı olup olmadığı veya daha kısa, daha yoğun bölümlerle sınırlı olup olmadığı. ESA, haritanın bu soruyu yanıtlamak için daha iyi bir araç olarak hizmet edeceğini tahmin ediyor. Dr. Carter, “Bence toplu olarak Mars'ı aşırı basitleştirdik” dedi. 

Bilim insanları daha önce Mars'ın su döneminden sadece birkaç tür kil mineralinin oluştuğunu düşünüyordu. Daha sonra, su yavaş yavaş kurudukça, gezegen genelinde tuz oluştu. Ancak yeni harita, sürecin muhtemelen bundan çok daha karmaşık olduğunu gösteriyor.

Tuzların çoğu muhtemelen killerden daha sonra oluşmuş olsa da, harita istisnalar olduğunu gösteriyor. Dr. Carter bu durumu açıklarken, “Susuzluğa geçiş düşündüğümüz kadar net olmadı. Su bir gecede durmadı. Çok çeşitli jeolojik bağlamlar görüyoruz, öyle ki hiçbir süreç ya da basit zaman çizelgesi Mars'ın mineralojisinin evrimini açıklayamıyor” sözlerini kullandı. 

Haritayı oluşturmak için ESA, çeşitli araçlardan gelen verileri kullandı. Örneğin, NASA'nın Mars Reconnaissance Orbiter Compact Reconnaissance Imaging Spectrometer for Mars (CRISM) cihazından alınan veriler, Jezero kraterinin zengin çeşitlilikte hidratlı mineraller gösterdiğini gösterdi.

Mars'a astronot gönderme planı

Araştırmacılar, haritanın gelecekte Mars'a nereye ineceğini seçerken NASA için yararlı olacağını düşünüyor. 29 Ağustos’ta NASA’nın Artemis I görevi başlayacak ve bu harita da gelecekteki Ay ve Mars görevlerinin önünü açıyor.

NASA, "Artemis I, derin uzay araştırmaları için bir temel sağlayacak ve insan varlığını Ay'a ve ötesine genişletme konusundaki kararlılığımızı ve yeteneğimizi gösterecek, mürettebatsız bir uçuş testi olacak" dedi. Artemis misyonları başarılı olursa NASA, 2030'ların sonlarında veya 2040'ların başlarında Mars'a astronot göndermeyi hedefliyor.