Wall Street Journal inceledi: Mars'ta gerçekten yaşam bulundu mu?
NASA, Mars’ta eski mikrobiyal yaşam izleri olabileceğini duyurdu. Keşif, gezegenin bir zamanlar yaşanabilir olduğunu ve yaşamın başka yerlerde de ortaya çıkabileceğini gösteriyor olabilir ancak bu bilgi ne kadar gerçekçi?
ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) bilim insanları, geçen hafta Mars’ta potansiyel eski mikrobiyal yaşam izleri bulduklarını açıkladı. NASA’nın geçici yöneticisi Sean Duffy, basın toplantısında, “Bu, Mars’ta şimdiye kadar bulduğumuz en net yaşam işareti olabilir, bu inanılmaz heyecan verici,” ifadelerini kullandı.
Eğer bulgu doğrulanırsa, Mars’ın bir zamanlar yaşanabilir olduğunu ve Güneş Sistemi’nde yaşamın başka yerlerde de ortaya çıkabileceğini gösterecek. Ancak NASA, daha önce de benzer iddialarda bulunmuştu.
1976’da NASA’nın Viking 1 ve Viking 2 uzay araçları, Mars toprağında üç deney yaptı ve yaşam olasılığına işaret eden bulgular elde etti. Ancak sonraki analizler biyolojik materyal bulunmadığını ortaya koydu.
Wall Street Journal'in haberine göre, 1996’da bir NASA ekibi, Antarktika’ya düşen dört milyar yıllık bir Mars meteoritinde mikroskobik fosiller, organik moleküller ve mineral yapılar bulduklarını açıkladı. Yıllarca süren tartışmaların ardından uluslararası bir ekip, bu yapıların Mars’ta kaya oluşurken tuzlu su akışından kaynaklandığını belirledi.
Perseverance rover'ı sıra dışı bir kaya buldu
Son keşif, Perseverance rover’ı tarafından 2024 yılında Jezero Krateri’nin kurumuş nehir yatağının kuzey kıyısında bulunan ok şekilli bir kayada yapıldı.
Rover’ın tekerlek izleri, Mars toprağında hala görülebiliyor. İlk analizlerde, kaya üzerindeki leopar benzeri lekelerde Dünya’da tortullar, bataklıklar ve çürüyen organik maddeler etrafında bulunan demir açısından zengin mineraller olan vivianit ve greigit izleri tespit edildi.
Dünya’da bazı mikroplar greigiti üretir; bu nedenle araştırmacılar, bunun eski mikrobiyal yaşamın bir işareti olabileceğini öne sürdü.
Kesin doğrulama için Dünya’ya getirilmesi gerekiyor
Ancak uzmanlar, bu bulguların mikrobiyal yaşamla ilgili olmama ihtimalini de tamamen göz ardı etmiyor. Araştırma ekibinden Joel Hurowitz, “Bu özellikleri oluşturmanın biyolojik olmayan yolları da var, bunları tamamen dışlayamıyoruz,” dedi.
Massachusetts Üniversitesi Elektrik ve Bilgisayar Mühendisliği profesörü Mario Parente, eğer bulgu doğrulanırsa, su, organik bileşikler ve kimyasal enerji kesiştiğinde yaşamın her yerde ortaya çıkabileceğine dair ilk güçlü kanıt olacağını belirtti.
Gelecek Mars görevleri ve zorluklar
NASA ve Avrupa Uzay Ajansı’nın planladığı, Perseverance’ın topladığı yaklaşık 30 sigara boyutundaki kaya ve tortu örneğini 2030’larda Dünya’ya getirme misyonu, bütçe aşımları nedeniyle 8 milyar doların üzerinde maliyetle karşı karşıya. Trump yönetimi 2026 bütçe önerisinde bu projeyi iptal etti.
Duffy, NASA’nın örnekleri getirmek veya astronotları Mars’a göndermek için daha ucuz yollar aradığını söyledi.