Yeni vaka sayısı azalıyor, ölümlerde yüzde 2 artış var

Son iki haftada 188 ülkeden 79’unda vaka sayısı arttı. Bunlardan 20’sinde yeni vaka sayısı iki hafta öncesine oranla ikiye katlandı. 9’unda değişmedi. Buna karşılık 81 ülkede yeni vaka sayısında düşüş yaşandı. 14 ülke, bir ay öncesine göre vaka sayısını yarıya indirdi. Tüm dünyada sadece 5 ülkede; Vatikan, Marshall Adaları, Samoa, Solomon Adaları ve Vanuatu’da son iki haftada hiç yeni vaka görülmedi. Vatikan, müzeleri açma kararı aldı. 1 Şubat’tan bu yana her gün ortalama 395-400 bin civarında korona vakası tespit ediliyor. Ancak günlük vaka sayısı, 7 Ocak’ta 845 binle salgının başından bu yana en yüksek seviyesini görmüştü. Buradan bakıldığında bir ay öncesine göre yarı yarıya bir düşüş söz konusu. Son iki hafta baz alındğında ise yüzde 21 düşüş var. Günlük ölümler de Ocak sonunda 12-13 bin aralığına indi. Ocak ortasında günde 17-18 bin civarında kişi hayatını kaybediyordu.

ABD başı çekiyor

Birçok ülkede sosyal mesafe önlemleri uygulamaya konulduktan sonra dünya genelinde vaka saysı Nisan ayında azalmıştı. Ancak Mayıs ve Haziran aylarında ülkeler yeniden açılmaya başladıkça tekrar artmaya başladı. ABD bu süreçte hastalığın yeniden artışını kontrol altına alamadı ve bugün dünya çapında artan vaka sayılarının ana itici güçlerinden biri oldu.  Ülkede günlük yeni vaka sayısı düşüş eğiliminde olmakla birlikte hala 124 binlerde geziniyor. Ülkede enfekte olanların sayısı 27 milyona yaklaştı. Günde 2 binden fazla insan ölüyor. Toplam ölüm sayısı 452 bini geçti. Joe Biden, ABD’ye girişleri yeniden kısıtlamaya hazırlanıyor. Bugüne kadar 25 milyon ABD’li aşılandı. ABD yönetimi ülkenin 2021 yazına kadar sürü bağışıklığına ulaşmasını bekliyor. 

Avrupa’da vakalar azalıyor

Avrupa’nın büyük bölümünde yeni vaka sayısı düşüyor. Ancak Portekiz, Avrupa’nın en kötü vaka ve ölüm rakamlarına sahip ülkesi. 15 Ocak’tan bu yana ülke karantinada. Gıda dışı tüm mağazalar kapalı. Günde ortalama 300 kişi hayatını kaybediyor, 10 bine yakın yeni vaka tespit ediliyor. Şimdiye kadar  315 bin kişiye aşı yapıldı. Hastaneler aşırı kalabalık. Okullar kapalı. Almanya yeni vaka sayısının arttığı bir diğer ülke. Günde 8-9 bin arasında yeni vaka tespit ediliyor. Ölü sayısı günlük 300’lerde. Barlar, restoranlar, kültür ve spor mekanları 14 Şubat 2021’e kadar kapalı, bu sürenin Nisan 2021’e kadar uzatılması bekleniyor. Ülke, okulları ve gerekli olmayan işletmeleri kapatarak, toplu taşımada cerrahi yüz maskelerini zorunlu hale getirerek ve uzaktan çalışmayı güçlendirerek önlemleri sıkılaştırıyor. Aşılanan Alman sayısı 2 milyona yaklaştı.  Birleşik Krallık’ta günlük yeni vaka sayısı 20 binlerden aşağı düşmüyor, her gün ortalama 600 İngiliz hayatını kaybediyor. Toplam ölü sayısı 106 bini geçti. Güney İngiltere’de virüsün mutasyonu İngiliz yetkilileri endişelendiriyor. Şu ana kadar 8.3 milyon kişiye aşı yapıldı. Birleşik Krallık, 100 bin ölümü aşan ilk Avrupa ülkesi oldu. Boris Johnson, okulların 8 Mart’tan itibaren yeniden açılmasını planlıyor. 

Çin’de garip Covid testi

Yeni vaka sayısı artan bir diğer ülke Çin. Ancak günlük yeni vaka sayısı resmi rakamlara göre 1 milyarlık ülkede 50’yi geçmiyor. En son ölüm 26 Ocak’ta bildirildi, bir öncesi ölüm 17 Mayıs’ta kayıtlara geçmişti. Çin, 23 milyona yakın vatandaşını aşıladı. Çin, vakaların artışı üzerine Air France uçuşlarını durdurdu. Daha güvenilir olduğu gerekçesiyle anal test artık Çin’e girmek için zorunlu.  Brezilya, günde 26 bin civarında yeni vaka açıklıyor. Günlük ölüm sayısı 550-600 bandında seyrediyor. Brezilya’da 9.2 milyon kişi Covid oldu, 224 bin kişi hayatını kaybetti. Aşı olan sayısı 2 milyonu buldu.

Afrika’da artış sürüyor

Salgın Afrika’da aktif  ve yayılmaya devam ediyor. Güney Afrika’da vaka sayısı 1.5 milyona yaklaştı, ölü sayısı 44 bini aştı. Virüsün yeni, daha “bulaşıcı” bir varyantı endişe yaratıyor. Güney Afrika’da ilk aşılamanın bu ay  başlaması bekleniyor. 2021’de nüfusun yüzde 67’sini aşılamak istiyorlar. Güney Afrika, varyantın yayılmasını sınırlamak için bir aylığına sınırlarını kapattı.

İlk doz aşılarını araç içinde oldular

Aşılamanın ağır gittiği Amerika’da, işlemi hızlandırmak için ilginç bir yönteme başvuruldu. Colorado Denver’da 70 yaş üzerine aşılamayı yapmak amacıyla Arabaya Servis (Drive Thru) uygulaması başlatıldı. Haftasonu 10 bin ABD’li, Coors Field park alanına kurulan onlarca çadırın önünde araçlarıyla kuyruk oldu. Etkinliğe arabasız (yaya) gelenlerin alınmayacağı önceden ilan edildi.  Park alanına gelenler, araçlarından inmeden, önce imza verdi, ardından ilk doz aşılarını oldu. Sonra 15 dakika bekletilerek, aşının yan etkisi olup olmadığı gözlendi. Araç başı 25 dakikada işlem tamamlandı. 5.8 milyonluk Colorado’da henüz tek doz aşı olanların sayısı 440 bin.

Türkiye'de durum ne?

Vakalar artıyor ölümler düşüşte Türkiye’de toplam vaka sayısı 2.5 milyona yaklaştı ancak günlük vaka sayısında Ocak sonuna kadar düzenli azalış vardı. Ancak son bir haftadır hafif bir artış eğilimi var. Günde ortalama 7 bin 134 yeni korona vakası tespit ediliyor. Bu sayı Ocak sonunda 5 binlere kadar gerilemişti.  Günlük ölümlerde de Aralık ortalarından bu yana düşüş var. En son 28 Aralık’ta bir günde 257 hastayı kaybetmiştik. O günden itibaren günlük ölüm sayısı düzenli olarak düşüyor. Son bir haftadır günlük ortalama 129 kişi hayatını kaybediyor. Toplam ölü sayısı 26 bini geçti.  Yoğun bakımda başarı oranı arttı Covid-19’dan yoğun bakıma giren hastalar arasında ölüm oranı pandeminin başında yüzde 60’tı. Tedavideki gelişmeler sayesinde Ekim’de yüzde 36’ya indi. Dünya çapında 43 bin 128 hastayı içeren 52 çalışmaya dayanan bulgular, Anesthesia Tıp Dergisinde yayınlandı. Çalışmada yeni koronavirüs varyantlarının ölüm oranlarını artırabileceği belirtiliyor. Öte yandan dünya çapında başlayan aşılama sayesinde, yoğun bakımda potansiyel olarak hayat kurtarıcı tedaviye ihtiyaç duyanların sayısını azalabilir. Ölüm oranındaki azalma, deksametazon gibi steroidlerin daha fazla kullanılması, oksijen tedavisi ve kan pıhtılaşma riskinin daha iyi yönetilmesinden kaynaklanıyor. Ancak Covid-19 kaynaklı yoğun bakım ünitesi ölüm oranındaki azalma, Mayıs 2020’den bu yana değişmiyor.