Dünya genelinde şimdiye kadar 7.2 milyar doz aşı için anlaşma imzalandı. Pfizer, 2021 sonuna kadar 1.3 milyar doz aşı üretecek. Bunun 1 milyar dozu gelişmiş ülkeler tarafından kapatıldı. Dünyanın en büyük aşı müşterisi konumundaki Avrupa Birliği 6 üreticiyle 2.3 milyar dozluk anlaşma yaptı. Hindistan 1.5 milyar doz, ABD 1 milyar doz ile en çok aşı satın alan ülkeler. Yani zengin ülkeler bu yılın sonuna kadar üretilecek tüm aşılara şimdiden ipotek koydu. Peki ya aşı almaya milyar dolarları olmayan yoksul ülkeler?
COVAX ne amaçlıyor?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) girişimi ile Nisan ayında kurulan Koronavirüs Aşısı Küresel Erişim Girişimi (COVAX) aşıya ulaşım imkânı olmayan ülkeler için planlandı. Küresel aşı dağıtımının yüzde 10’unun bu kanal üzerinden 92 yoksul ülkeye yapılması planlanıyor. COVAX 2 milyar doz aşı bulmayı amaçlıyor. Ancak şimdiye dek sadece 700 milyon dozluk anlaşma yapılabildi. Bu yoksul ülkeler kendi imkanlarıyla aşıya ulaşmak istese de ortaya çok dramatik sonuçlar çıkıyor.
49 yüksek gelirli ülkede 50 milyon doza yakın aşı yapılırken Afrika’nın en yoksul ülkelerinden Gine’ye ulaşan aşı 25 doz. Yanlış okumadınız 25 milyon ya da 25 bin değil... Sadece 25. Bu 25 doz Rus Sputnik aşısının biri Devlet Başkanı’nın. Kalan 24’ünün kimlere yapılacağı ise tartışılıyor.