"AB, İsrail'den doğalgaz alarak uluslararası hukuku ihlal ediyor"

İklim odaklı sivil toplum kuruluşu Global Witness, İsrail'in Gazze açıklarındaki Filistin sularından geçen doğal gaz boru hattını kullanmasının uluslararası hukukun ihlal edilmesi anlamına geldiğini öne sürdü. Global Witness’a göre, AB’nin bu boru hattı üzerinden sağlanan enerjiyi satın alma kararı, söz konusu ihlallere ortak olmasına neden olabilir. 

Avrupa Komisyonu, 2022 yılında Ukrayna işgaline yanıt olarak Rus enerjisi alımını sonlandırmasının ardından İsrail’den doğalgaz ithal etmek üzere bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşma kapsamında, İsrail gazı önce Mısır’a taşınıyor, burada sıvılaştırıldıktan sonra Avrupa’ya ihraç ediliyor. Bu işlem, İsrail’in Aşkelon kenti ile Mısır’ın El-Ariş kenti arasında uzanan 90 kilometrelik EMG boru hattı üzerinden gerçekleştiriliyor. 

Global Witness’ın edindiği hukuki görüşe göre, söz konusu boru hattı Filistin deniz yetki alanı üzerinden Filistin Yönetimi’nin onayı alınmadan inşa edildiği için büyük olasılıkla uluslararası hukuku ihlal ediyor. 
Birleşmiş Milletler’in deniz hukuku sözleşmesine göre, İsrail ve Mısır boru hattı inşaatına başlamadan önce Filistin Yönetimi’nin onayını almak zorundaydı. 

Hukuki görüş, Filistin’in 147 BM üyesi devlet ve uluslararası mahkemeler tarafından bağımsız bir devlet olarak tanındığını, dolayısıyla deniz yetki alanı üzerinde egemenlik hakkına sahip olduğunu öne sürüyor. 

Global Witness’ın ulaştığı Rystad Energy verilerine göre, 2020 ile 2024 arasında Mısır’dan Avrupa’ya yaklaşık 9 milyar metreküp sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ihraç edildi. En büyük alıcılar yaklaşık 9 milyar dolar değerinde ithalatla İspanya, İtalya ve Fransa oldu. 

Bu gazın ne kadarının İsrail kaynaklı olduğu ise net değil; çünkü Mısır, İsrail'den ithal ettiği doğalgazın büyük bölümünü iç tüketimde kullanıyor. Ayrıca geçmişte Avrupa’ya kendi doğalgazını da ihraç etmişti. 
2022 yılında imzalanan mutabakat zaptının, Haziran ortasında otomatik olarak uzatılması öngörülüyordu; ancak Avrupa Komisyonu anlaşmanın mevcut durumu hakkında kamuoyuna bilgi vermedi. 

AB’nin ‘yaptırım’ toplantısı devam ediyor 

Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin dışişleri bakanlarının, işgal altındaki Filistin topraklarında insan haklarını ihlal ettiği tespit edilen İsrail'e karşı muhtemel yaptırımları tartışmak üzere, Belçika'nın başkenti Brüksel'de gerçekleştirdikleri toplantı devam ediyor. AB, İsrail’in Ortaklık Anlaşması’ndaki insan hakları maddesini ihlal ettiğine dair “göstergeler” tespit etti. Bunlar arasında sivillere yönelik ayrım gözetmeyen saldırılar, Gazze ablukası, zorla yerinden etmeler ve sağlık sisteminin sistematik olarak yok edilmesi yer aldı. 

25 yıllık Ortaklık Anlaşması, AB ile İsrail arasındaki ticari, ekonomik, bilimsel ve kültürel ilişkileri düzenliyor. Anlaşmanın 2. maddesi, İsrail’i insan hakları ve demokratik ilkelere saygı göstermekle yükümlü kılıyor. 

Kaynak: The New Arab