Afgan kadın aktivistler tehlikede: Pakistan geri gönderebilir
Pakistan’da sığınan 50’den fazla Afgan kadın hakları aktivisti, sınır dışı edilme tehdidiyle karşı karşıya. Taliban yönetimi altındaki Afganistan’a geri gönderilmeleri halinde hapse atılmaktan ya da öldürülmekten endişe ediyorlar
Pakistan’da sığınan 50’den fazla Afgan kadın hakları aktivisti, sınır dışı edilme tehdidiyle karşı karşıya. Taliban yönetimi altındaki Afganistan’a geri gönderilmeleri halinde hapse atılmaktan ya da öldürülmekten endişe ediyorlar. Pakistan hükümeti, ülkedeki milyonlarca Afgan’ı sınır dışı etmeyi öngören sert bir politika uyguluyor. İki ülke arasındaki ilişkilerin kötüleşmesi ve sınır bölgelerinde militan saldırılarının artması üzerine Pakistan yönetimi, Afgan göçmenleri “terörist” ve “hain” olmakla suçladı.
Pakistan, Eylül 2023’ten itibaren Afgan göçmenleri sınır dışı etmeye başladı. Uluslararası Af Örgütü’nün son raporuna göre, şu ana kadar en az 844 bin 499 Afgan zorla ülkelerine geri gönderildi. Raporda, bu kişilerin Taliban yönetimi altında ciddi bir zulüm riskiyle karşı karşıya olduğu belirtildi.
Kadın aktivistler tehlikede
İslamabad ve Ravalpindi şehirlerinde polisin Afgan göçmenleri rastgele gözaltına aldığı ve yüksek miktarlarda rüşvet talep ettiği iddia ediliyor. Bu durum, özellikle kadın hakları için mücadele eden aktivistleri zor durumda bırakıyor. Taliban’ın kadınlara yönelik baskı politikalarına karşı protestolar düzenleyen ve eğitim hakkı için mücadele eden yaklaşık 60 kadın aktivist şu an Pakistan’da saklanıyor. Bu isimler arasında yer alan Humaira Alim, Afganistan’da yedi yıl boyunca kadın hakları ve eğitim alanında çalıştı. Taliban 2021’de iktidara geldiğinde kadınların çalışma ve eğitim hakları ellerinden alındı. Alim ve arkadaşları, Taliban’a karşı protestolar düzenleyerek bu kısıtlamalara meydan okudu. Ancak şimdi Pakistan’da da güvende değiller ve sınır dışı edilme riskiyle karşı karşıyalar.
'Geri gönderilmek ölüm demek'
Kadın hakları aktivisti Humaira Alim, Taliban’dan aldığı ölüm tehditleri nedeniyle Aralık 2022’de Pakistan’a kaçmak zorunda kaldı. İlk çocuğuna hamileyken tehdit edilen Alim, başka bir seçeneği olmadığını belirterek sınırı geçti. O günden bu yana iki çocuğuyla birlikte İslamabad’da yaşıyor. Ancak her ay yenilenen vizesiyle kalabilen Alim, durumunu "kabus gibi" diye tanımlıyor.
Pakistan’da yaşayan tüm Afganlar gibi Alim de polis tacizine maruz kaldığını söylüyor. Kısa süre önce polis memurlarının evine baskın düzenlediğini, çocuklarıyla birlikte çatıya saklanmak zorunda kaldığını anlattı. "Beni Afganistan’a geri gönderirlerse, bu sadece ölüm anlamına gelir" diyen Alim, Taliban’ın kendisini ve aktivist geçmişini bildiğini, kadınlara yer olmadığını ve yalnızca hapsedilip işkence göreceklerini ifade etti.
Af Örgütü çağrı yaptı
Alim gibi birçok Afgan kadın avukat, insan hakları savunucusu ve aktivist, Taliban’ın baskısından kaçarak Pakistan’da saklanıyor. Ancak Pakistan hükümeti, tüm belgesiz Afganların 31 Mart’a kadar ülkeyi terk etmesi gerektiğini duyurdu. Bu tarihten sonra ülkede kalanlar tutuklanacak. Avaaz örgütünün kıdemli kampanya yürütücüsü Liliana Harrington, "Bu insanların Taliban’a geri gönderilmesi ölüm fermanıdır" diyerek Pakistan hükümetine çağrıda bulundu. Harrington, Pakistan’ın savunmasız Afganları koruma konusundaki tarihsel sorumluluğundan vazgeçmemesi gerektiğini vurguladı.
Af Örgütü Güney Asya Direktör Yardımcısı Isabelle Lassee de toplu sınır dışı işlemlerine tepki gösterdi. Lassee, Pakistan’ın Afgan mültecilere yönelik keyfi ve şeffaflıktan uzak kararlar aldığını belirterek yetkilileri uluslararası hukuka uymaya çağırdı.
The Guardian'da yer alan habere göre Alim ve diğer kadın aktivistler, kendilerini kabul edecek üçüncü bir ülke bulmak için daha fazla zaman istiyor. Şu an Brezilya’nın sığınma hakkı tanıyıp tanımayacağını bekliyorlar. Diğer ülkelerden de destek bekleyen kadınlar, hayatta kalabilmek için uluslararası yardım çağrılarını sürdürüyor.
