Arjantin’de kürtaj yasal ama kadınlar psikolojik baskılarla mücadele ediyor

Arjantin hükümeti 2020'de kürtaj yasasını onayladı. Kadınlar artık hamileliğin ilk 14 haftasında kürtaj hakkına sahip. Yeni yasadan önce kadınlar sadece tecavüz ve ciddi sağlık sorunları durumunda kürtaj olabiliyordu. Arjantin nüfusunun yüzde 60’ı Katolik, yüzde 15’i ise Protestan. İki grupta kürtaja karşı.

BBC’de yer alan habere göre 2020 yılında yeni kürtaj yasası kabul edilmiş olsa da ülkede kürtaj hakkını kullanmak isteyen kadınların yüzde 90’lık bir kısmının sağlık çalışanları tarafından psikolojik baskıya maruz kaldıyor. Arjantin Devlet Hastenesi Çocuk Doktoru Dr. Carlos Franco “Yasa çıkar çıkmaz kendimi vicdani retçi ilan ettim. Yıllardır aldığım embriyoloji eğitimi yaşamın döllenme ile başladığı inancını bana bıraktı. Bir doktor olarak görevim, insan hayatını embriyonik aşamadan itibaren korumaktır” açıklamalarında bulundu.

Ölümler yüzde 40 azaldı

Kürtaj hakkını kullanmak isteyen 22 yaşındaki Maria sağlık merkezinde 2 gün bekletildiğini savundu. Durumu sosyal medyadan paylaştığını, Monia Rodriguez isimli yerel bir aktivistin yardımı sayesinde şikayet dilekçesinin onaylandığı ve randevu alabildiğini söyledi. Rodriguez BBC’ye yaptığı açıklamada “Salta bölgesinde bu tarz ihmallerle ilgili ayda 100 telefon alıyorum. Kürtajı onaylamıyorum fakat anneliği de romantize etmiyorum” açıklamasında bulundu.

Arjantin cinsel sağlık ve üreme direktörü Valeria Isla, yasa ile beraber önemli ilerlemeler kaydedildiğini belirtti. Isla yasa onaylanana kadar Arjantin’de kürtaj haklarını genişletme kampanyasının onlarca yıl sürdüğünü söyledi. Isla resmi belgeler doğrultusunda 2021’de yasanın yürürlüğe girmesinde bu yana kürtaj nedeniyle ölen annelerin sayısının yüzde 40 azaldığını açıkladı.

Aynı dönemde kürtaj sağlık merkezlerinin sayısının yarıdan fazla arttığı, yasa ile beraber kürtaja sebep olan kimyasal misoprostol ilacının ülkede artık üretiminin sağlandığı belirtildi. Tedavi için uzun beklemelerin ve kürtaja karşı olan toplumsal damganın kadınları yolsuz uygulamalara karşı savunmasız bırakabileceği söylendi. Kadınların halk sağlığı tesislerinde ücretsiz olması gereken tedavi için yüzlerce dolar ödemeye zorlandığı vakaların olduğu açıklandı.

Mafya kendi özel muayenehanelerine götürüyor

Psikolog doktor Maria Laura Lerma “Mafya kırsal kesimdeki devlet hastanesinde çalışan bazı hastaları kendi özel muayenehanelerine götürüyor” dedi. Hükümetin kadınları yolsuzluk iddialarını bilmeye çağırdığı, ama kırsal kesimdeki birçok kadının bunu yapmaktan korktuğunu söyledi.

Kürtaj yapmayı kabul eden doktorlar sahte yasal şikayetlerinde hedefinde. Eylül 2021 Salta eyaletinde bir doktor 21 yaşındaki hastasına yasadışı kürtaj yaptığı suçlamasının ardından kısa bir süre gözaltına alındı. Katolik hakları seçim kampanyası avukatı Rocio Garcia Garro, "Kürtaj karşıtı kuruluşların yargıçlar ve iktidardaki kişilerle tarihi bağlantıları var. Bunları korku yaratmak ve kürtaj sağlayan doktorların özgürlüğünü tehlikeye atmak için kullanıyorlar” dedi.

Kürtaj karşıtı kampanyacılar kürtaj yasasını anayasaya aykırı ilan ettirmek için mahkemeleri kullanıyor. Salta’da yerel bir parlamento temsilcisi olan Cristina Fiore “İnsan yaşamının anne karnında başladığına inanıyoruz. Bu israf kültürüne karşıyız. Şimdiye kadar tüm yasal zorluklar başarısız oldu” açıklamasında bulundu.

"Hiç anne olmak istememiştim"

Maria neden hamileliğine devam etmemeye tercih ettiğini “ Hiç anne olmak istememiştim. Ailem beni terk etti, bunun üstesinden gelmem yıllarımı alan bir travma oldu. Başkalarının kendim gibi acı çekmesini önlemek için hemşireler ve jinekologlara verilen eğitimin iyileştirilmesini istiyorum. Özellikle küçük kırsal kasabalarda benim gibi ayrımcılığa uğrayan birçok kadın var. Hiçbiri konuşmaya cesaret edemiyor” diye ekledi.