BBC’den Trump’a ikinci özür: Montaj skandalı büyüyor, 1 milyar dolarlık tazminata ret

İngiliz kamu yayıncısı BBC, Donald Trump’ın 6 Ocak 2021 tarihli konuşmasının yanlış biçimde kurgulandığının ortaya çıkması üzerine ABD Başkanı’ndan yeniden özür diledi. Ancak Trump’ın hukuk ekibinin 1 milyar dolarlık tazminat talebi reddedildi. Skandal büyürken BBC’de üst düzey istifalar gerçekleşti, kurum içinde ikinci bir montaj vakasının daha gündeme geldiği açıklandı.

BBC’nin, “Trump: İkinci bir şans?” adlı Panorama belgeselinde kullandığı konuşma kesitlerinin “sürekli bir bölüm” gibi sunulduğu ve Trump’ın destekçilerine “Kongre’ye yürüyün ve savaşın” çağrısı yaptığı izlenimi yarattığı tespit edilmişti. Oysa gerçek konuşmada, protestoların “barışçıl” olması gerektiğine dair ifadeler de bulunuyordu.

BBC: Üzgünüz, ama bu iftira değil

Belgeselin montaj raporunun yayımlanmasıyla başlayan tartışmalar sonrası BBC yönetimi, Trump’ın avukatlarından gelen ihtarnameye yanıt verdi.

BBC Sözcüsü, belgeselin hiçbir platformda yeniden yayımlanmayacağını belirterek, “Editin yanlış bir izlenim yarattığını kabul ediyor ve üzgün olduğumuzu ifade ediyoruz; ancak bu durumun iftira davası için temel oluşturduğu görüşüne kesinlikle katılmıyoruz,” dedi.

Kurum, Trump’ın 1 milyar dolarlık tazminat talebini karşılamayacağını açıkladı. BBC’nin kendi haberinde kullandığı başlık da durumu özetledi: “Tazminat ödenmeyecek.”

Trump’tan baskı: Belgeseli düzeltin ya da dava açıyoruz

Trump’ın hukuk ekibi BBC’ye gönderdiği ihtarnamede, belgeselin “yanlış, hakaret içeren ve yanıltıcı” olduğunu savunarak 14 Kasım'a kadar geri çekilmesini ve düzeltme yayımlanmasını istedi. Aksi halde 1 milyar dolarlık dava açılacağı bildirildi.

BBC, pazar günü aldığı mektuba yanıt verirken bir geri adım atmadı; özür mektubu gönderdi ama tazminat iddiasını reddetti. BBC Yönetim Kurulu Başkanı Samir Shah, Beyaz Saray’a ayrıca kişisel bir özür mektubu iletti.

İkinci bir montaj iddiası: Newsnight da aynı konuşmayı kesti

Tartışmalar sürerken Daily Telegraph, BBC’nin 2022’de yayımlanan bir Newsnight programında da aynı 6 Ocak konuşmasının benzer şekilde kurgulandığını ortaya çıkardı.

Bu kez konuşmanın farklı bölümlerinin uç uca eklenmesi üzerine sunucunun “Ve gerçekten de savaştılar” sözleriyle Capitol baskını görüntüleri verilmişti.

Eski Beyaz Saray Özel Kalem Müdürü Mick Mulvaney programa bağlanarak videonun “kesilip birleştirilmiş" olduğunu söylemişti.

BBC, yeni iddiayı da doğrulayarak “en yüksek editoryal standartların uygulanacağını” açıkladı ve inceleme başlattı.

İstifalar: Genel Müdür ve Haber Dairesi Başkanı görevi bıraktı

Panorama’daki montajın ortaya çıkması üzerine BBC Genel Müdürü Tim Davie ile BBC News CEO’su Deborah Turness 9 Kasım’da istifa etmişti. Davie, “BBC’ye zarar veren bir hata yapıldı, sorumluluğu üstleniyorum” ifadelerini kullanmıştı.

Skandalı gündeme getiren 19 sayfalık iç rapor, konuşmanın üç ayrı alıntısının tek bir bütün gibi sunulduğunu ve bunun “yanlış yönlendirme” niteliği taşıdığını vurguluyordu.

Hukuki açıdan zayıf bir dava

Uzmanlara göre Trump’ın tazminat talebinin hukuki temeli oldukça zayıf:

• Belgesel ABD’de yayınlanmadığı için Amerikan vatandaşlarının bundan etkilenmiş olduğu iddia edilemez.
• İngiltere’de açılabilecek bir dava için süre sınırı çoktan doldu.
• Üstelik Trump, belgeselin yayınından sonra 2024 seçimlerini kazanarak
• ABD Başkanı oldu; dolayısıyla “itibari zarar” iddiası hukuken karşılık bulmayabilir.
• Editin kasıtlı olduğuna dair kanıt bulunmuyor.

BBC’nin yanıtında bu beş başlık da açık biçimde sıralandı.

Trump’ın medya davalarında uzun sicili

Trump’ın medya kuruluşlarına karşı açtığı bazı davalar daha önce milyonlarca dolarlık anlaşmalarla sonuçlanmıştı. 2024’te Paramount (CBS), Kamala Harris röportajının kurgulanmasıyla ilgili olarak Trump’a 16 milyon dolar ödemişti.

Geçen yıl ABC News de George Stephanopoulos’un yanlış açıklaması nedeniyle 15 milyon dolarlık bir uzlaşmaya gitmişti.

Bu nedenle bazı analistler, Trump’ın BBC’ye karşı da “yüksek bir tazminat baskısı kurmaya çalıştığı” değerlendirmesinde bulunuyor.

İngiltere’de siyasi yankılar: Starmer devreye girdi

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, BBC’deki montaj skandalı hakkında, “Herkes kendi evinin önünü süpürmeli. BBC en yüksek hesap verebilirlik standartlarını uygulamak zorunda,” dedi.

Liberal Demokrat lider Ed Davey ise hükümete çağrıda bulunarak “Başbakan Trump’la görüşmeli, BBC’nin bağımsızlığına sahip çıkmalı” ifadelerini kullandı.