Birkaç ay önce 'teröristti' yarın Trump ile görüşecek: Şara'nın ABD ile yakınlaşması SDG'yi sahadan silebilir

ABD tarafından bir dönem “terörist” olarak tanımlanan az sayıda lider Beyaz Saray’a davet edilmişti. Bu kez o isimler arasına Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara da eklendi. Şara, pazartesi günü ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı koalisyona resmen katılacak.

Şara’nın Washington ziyareti, hükümetinin iç ve dış sorunlarla mücadele ettiği bir dönemde ABD ile yakınlaşma hamlesi olarak görülüyor. Şara, ülkesinde İsrail’in işgal ettiği bölgeler, kuzeydeki Kürt güçleriyle çatışmalar ve yaptırımların bastırdığı ekonomiyle karşı karşıya.

Toplantıda bu sorunların doğrudan çözüme kavuşması beklenmiyor ancak Trump’ın “çekici”, “güçlü” ve “sert bir adam” diye övdüğü Şara’nın Oval Ofis’teki görüntüsünün dünya genelinde yankı uyandıracağı ifade ediliyor.

Middle East Eye'ın haberine göre ABD’nin eski Şam Büyükelçisi Robert Ford, “Bazen toplantının kendisi mesajdır. Bu da o durumlardan biri. ABD’nin ‘terörist’ dediği başka hangi lider Oval Ofis’e girdi? Bu, benzeri görülmemiş bir durum” dedi.
Geçmişte Nelson Mandela, Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat ve IRA temsilcileri gibi birkaç istisna örnek bulunuyor.

Uzmanlara göre Şara’nın en büyük başarısı, geçmişine rağmen büyük güçlerin endişelerini yatıştırabilmesi oldu. Ancak Suriyeliler hala yolsuzluk, ekonomik kriz ve Hristiyan, Alevi ve Dürzî topluluklara yönelik mezhepsel şiddetin sonuçlarıyla karşı karşıya.

HTS üzerine çalışmalarıyla tanınan uzman Patrick Haenni, “Şara’nın politikası çok net: sıfır problem, sadece komşularla değil,” dedi ve bu yaklaşımın eski Türk Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun sözünü hatırlattığını belirtti.

ABD, Suriye ve İsrail arasında yeni güvenlik hattı planı

Middle East Eye'a göre Şara’nın ordusu, NATO üyesi Türkiye’ye giderek daha fazla yakınlaşıyor. Türk ordusu artık Suriyeli askerleri eğitiyor. Katar ve Suudi Arabistan ise maaş ödemeleri için Şam’a finansal destek sağlıyor.

Şara’nın HTS örgütü, 2024 sonunda Beşar Esad’ı devirmişti. Buna rağmen Şara, Ekim ayında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i ziyaret etti. Şara’nın IŞİD karşıtı koalisyona katılması, ABD ve Körfez ülkeleriyle güvenlik iş birliğini resmileştirdi. Bu durum, geçmişte ABD işgaline karşı Irak’a gittiği için 5 yıl hapis yatmış bir lider için dikkate değer bir dönüşüm olarak değerlendiriliyor.

Haenni’ye göre Şara’nın en büyük başarısı, “Suriye’nin artık başka bir devleti tehdit edecek örgütlerin üreme alanı olmayacağını göstermesi” oldu.

Ancak herkes bu değişimden memnun değil. Mısır, Trump’ın Şara ile ilişkilerini normalleştirmesinden rahatsız. BAE, yatırım sözü vermesine rağmen geri planda kalıyor. En büyük tehdit ise İsrail’den geliyor.
İsrail, Esad’ın devrilmesinin ardından Suriye’nin güneyinde BM gözetimindeki tampon bölgeyi işgal etti ve yaz aylarında Şam’a kadar ulaşan hava saldırıları düzenledi. Ülke, bölgedeki Dürzi azınlığı “koruma” gerekçesiyle yerel lider Şeyh Hikmet Selman el-Hacri’yi silahlandırmakla da suçlanıyor.

Ford, “İsrail’in ele geçirdiği topraklardan çekilmeye hazırlandığına dair hiçbir işaret yok. O halde Şara bu anlaşmadan ne elde edecek?” ifadelerini kullandı.

SDG konusu

Trump yönetimi, “sonsuz savaşları” bitirme vaadiyle iktidara gelmişti. Ancak Washington yönetimi şimdi Suriye’deki varlığını artırma sinyalleri veriyor.

Reuters’a göre ABD, Şam’ın güneyinde bir hava üssünü devralarak İsrail’le yapılacak güvenlik anlaşmasını denetlemeyi planlıyor. Şam yönetimi bunu yalanladı, ancak uzmanlar böyle bir hamlenin Şara için büyük bir siyasi kazanım olacağını söylüyor.

ABD, 2014’ten bu yana Suriye Demokratik Güçleri’ni (SDG) destekliyordu. Ancak Şara’nın ABD’ye yakınlaşmasıyla birlikte SDG’ye verilen desteğin önemini yitirebileceği belirtiliyor. SDG, büyük ölçüde PKK’nın Suriye kolu YPG’den oluşuyor.

Uluslararası Kriz Grubu’ndan Dareen Khalifa, “Amerikalılar yavaş yavaş Şam’a ilerliyor. Oraya gönderilecek askeri kaynaklar da ciddi boyutlarda olacak” dedi.