Çoğul gebelik oranları Covid-19 sonrası artışa geçti

Birleşmiş Milletler (BM) Kalkınma Programı'nın (UNDP) 1989'da BM Genel Kurulu'na sunduğu önerinin kabul edilmesiyle her yıl 11 Temmuz Dünya Nüfus Günü olarak kutlanıyor ve nüfus konusunda belirlenen temalara ilişkin farkındalık oluşturulmaya çalışılıyor.

ABD Ulusal Sağlık İstatistikleri Merkezi (NCHS), Fransa Ulusal İstatistik ve Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü (INSEE) ve Demografik Etütler Enstitüsü (INED), İngiltere Ulusal İstatistik Ofisi (ONS), Güney Kore İstatistik Kurumu (SK), Çin Ulusal İstatistik Bürosu (UİB) ve Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) çoğul gebeliğe dair verileri derlendi.

Covid-19 salgını sırasında, halk arasında tüp bebek olarak da bilinen IVF (in-vitro fertilizasyon) ve IVF benzeri üreme tedavilerinde aksaklıklar yaşandı. Aynı zamanda, Covid-19 kısıtlamaları da sosyal hayatın yanı sıra ekonomik etkinlikleri de sekteye uğrattı. Salgın sonrasında, tedavilerdeki aksaklıkların giderilmesi ve kısıtlamaların kaldırılmasıyla ABD, Fransa, Güney Kore, Çin ve Türkiye'de çoğul gebelikte artış gözlemlenirken İngiltere'de azaldı.

İkiz gebeliklerde artış

İngiltere'deki Oxford Üniversitesi'nin Human Reproduction adlı dergisinde yayımlanan araştırmada, 165 ülkeden 2010-2015 yıllarındaki ikiz gebelik oranlarına ilişkin veriler toplandı. Söz konusu veriler, 1980 ila 1985 yıllarındaki verilerle karşılaştırıldı. Araştırmada, 1980'lerden sonra dünya genelinde ikiz doğum oranının 3'te 1 oranında artarak 1000 doğumda 9,1'den 12'ye yükseldiği ortaya çıktı.

Asya'da yüzde 32, Kuzey Amerika'da ise yüzde 71'lik bir artış olduğu belirtilen araştırmada, dünyada artık her 42 doğumdan birinin ikiz olduğu kaydedildi. Araştırmanın başyazarı ve Oxford Üniversitesi'nde görevli Profesör Christiaan Monden artışlarla ilgili "Bu büyük artış esas olarak üreme tedavilerini kullanan kadın sayısındaki artıştan kaynaklanmaktadır" ifadesini kullandı.

ABD'nin çoğul gebelik verileri

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) bağlı Ulusal Sağlık İstatistikleri Kurumu (NCHS) tarafından Ocak 2023'te yayımlanan raporda, ülkede 2021'deki çoğul gebeliklere yer verildi. 2020'ye oranla 2021'de 1782 daha fazla çoğul doğum yapıldığı bildirilen raporda, 2021'deki çoğul doğumlardan 114 bin 161'inin ikiz, 2 bin 933'ünün de üçüz veya daha fazla bebekli doğum olduğu açıklandı.

Raporda, 2021 itibarıyla ülkedeki ikiz doğum oranının binde 31,2'ye, üçüz veya daha fazla bebekli doğumlarda ise oranın yüz binde 80'e karşılık geldiği kaydedildi. İkiz doğum oranlarının en yüksek olduğu eyaletlerin Connecticut ve Michigan olduğu aktarılan raporda, 30 ila 34 yaşlar, kadınların çoğul gebeliğe en yatkın olduğu yaş grubu olarak gösterildi. Öte yandan raporda, 2019'da başlayan Covid-19 salgınıyla çoğul gebeliklerin azalmaya başladığı belirtildi.

Raporda, 2018'de toplam 127 bin 61 çoğul doğum olduğu belirtilirken, bu sayının 2019'da 123 bin 577'ye, 2020'de 115 bin 312'ye gerilediği ifade edildi. İkiz doğumlardaki düşüşün, tekil doğumlardaki düşüşü geride bıraktığına dikkati çekilen raporda, tek çocuğun dünyaya geldiği doğum oranının yüzde 3, ikiz doğum oranının yüzde 7 azaldığı aktarıldı. Araştırmacılar oranlardaki değişimin, salgın sırasında tüp bebek uygulaması benzeri üreme tedavilerinde yaşanan aksamalardan kaynaklandığını düşünüyor.

Fransa'da artışta, İngiltere'de düşüşte

Fransa'daki INSEE'nin verilerine göre, 2021'de Avrupa Birliği (AB) genelinde doğan 4 milyon 90 bin bebekten 738 bin 594'ü Fransa'da dünyaya geldi. Bu sayı, Fransa'da 2020'de dünyaya gelen bebeklerin sayısından 3 bin fazla. INED'in verilerine göre, 2018'de toplam 12 bin 308 çoğul gebelik kaynaklı doğum olurken, bu sayı 2019'da 11 bin 628'e, 2020'de ise 10 bin 989'a geriledi. Ancak 2021'de çoğul doğum sayıları tekrar yükselişe geçerek 11 bin 34'e ulaştı.

2021'de ikiz doğum sayısı 33 artarak 10 bin 868'e, üçüz doğum 10 artarak 159'a, dördüz doğum da 4 artarak 7'ye yükseldi. İngiltere Ulusal İstatistik Ofisi'nin (ONS) raporuna göre, çoğul gebelikler İngiltere ve Galler'de 2018'den bu yana düşüşte.

2018'de toplam 20 bin 15 çoğul doğum olurken, bu sayı 2019'da 19 bin 312, 2020'de ise 17 bin 444'e kadar geriledi. 2020'deki çoğul doğumların 17 bin 113'ünü ikizler oluştururken, kalan 331 çoğul doğumun üçüz veya daha fazla bebekli doğuma denk geliyor. 2021'de tüm çoğul doğumların 16 bin 925'e, ikiz doğumların da 16 bin 614'e gerilediğine dikkati çekiyor.

Doğum düşüyor, ikiz gebelik artıyor

Güney Kore, hükümetin çocuklu çiftlere mali yardım sağlaması ve çiftleri daha fazla çocuk yapmaya teşvik etmesine karşın, hem dünyanın en hızlı yaşlanan nüfuslarından birine hem de dünyadaki en düşük doğum oranına sahip.

Uzmanların zorlu çalışma ve yaşam şartlarına, artan yaşam maliyetlerine, evliliğe ve cinsiyet eşitliğine yönelik değişen tutumlara bağladığı düşük doğum oranı ve yaşlanan nüfus, Seul hükümetinin çiftleri daha fazla çocuk yapmaya teşvik ettiği kampanyanın başarısızlıkla sonuçlanmasının yansıması olarak değerlendiriliyor.

Diğer yandan, Güney Kore'de geç yaşta gebelik ve gelişen üreme tedavilerinin sonucu olarak doğan ikizlerin sayısında artış görüldü. Ülkenin İstatistik Kurumu'nun (SK) verilerine göre, ikiz gebelikler 2018'deki doğumların yüzde 2'sini oluştururken, bu sayı 2019'da yüzde 2,22'ye, 2020'de yüzde 2,35'e ve 2021'de yüzde 2,58'e çıktı. 2020'de toplam 272 bin 337 doğumun gerçekleştiği ve bunlardan 6 bin 409'unu ikizlerin oluşturduğuna işaret edilirken, ikiz gebeliklerin 2021'de 6 bin 734'e yükseldiği belirtildi.​​​​​​​

Çin'de ikiz çocuk isteği arttı

Çin'de sosyal hayatı ve ekonomik etkinlikleri aksatan, ekonomik büyümeyi ve nüfus artış hızını yavaşlatan Covid-19 salgını ve salgına karşı uygulamadaki katı tedbirlere ek olarak 1980'li yılların başında uygulanmaya başlanan nüfus kontrol politikası, nüfusun uzun vadeli azalma eğiliminde belirleyici bir unsur olarak kabul ediliyor.

Ailelerin yalnızca bir çocuk sahibi olmasına izin verilen tek çocuk politikası, nüfus artış hızının yavaşlamasıyla değiştirildi. 2016'da çocuk sahibi olma sınırı, tek çocuklu ailelerden gelen çiftler için 2'ye çıkarıldı. 2021'de ise tüm ailelerin 3 çocuk sahibi olmasına izin verildi. Katı aile planlamasıyla gelen kısıtlamaların kalkmasıyla ikiz gebelik Çin vatandaşları arasında imrenilecek bir olgu haline geldi.

İkiz çocuk doğurmak için tüp bebek klinikleri aramaya başlayan Çinli çiftlerle beraber ülkedeki çoğul gebelikler arttı. Çin Ulusal İstatistik Bürosu'nun (UİB) verilerine göre, Çin'de 2007 ila 2021'de çoğul gebelik oranı artarken, tüp bebek merkezlerindeki çoğul gebelik oranları, tek çocuk politikasının kalktığı yıl olan 2016'da yüzde 30'u aştı.

Pekin'deki Şüanvu Hastanesi'nden kadın doğum uzmanı Dr. Yü Rong artan çoğul gebeliklerle ilgili, "IVF gibi yardımcı üreme tedavilerinin yaygınlaşmasıyla son yıllarda doğan ikizlerin sayısında kayda değer bir artış gözlemledik" ifadesini kullandı.

Türkiye'de de çoğul gebelikler arttı

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre, 2019'da doğumların yüzde 3,1'i çoğul doğum olurken, bu doğumların yüzde 96,4'ünün ikiz, yüzde 3,4'ünün üçüz ve yüzde 0,2'si dördüz ve daha fazla bebek oldu. 2019'da yüzde 3,1 olan çoğul doğum oranı 2020'de yüzde 2,9'a gerilerken, 2021'de tekrar yüzde 3,1'e yükseldi. 2022'deki 1 milyon 35 bin 795 doğumun yüzde 3,2'si çoğul doğum oldu.