Depremzedeler Suriye’de kimsesiz mezarlarda yakınlarını arıyor

​​​​​​​Suriye'de nerdeyse 12. yılını geride bırakan iç savaşın oluşturduğu şartlarda hayata tutunmaya çalışan halk, 6 Şubat'taki Kahramanmaraş merkezli depremlerle sarsıldı. Suriye'nin kuzeybatısında Hatay iline yakın bölgelerde derin yaralara yol açan depremler, ciddi yıkımlar ve ölümlere neden oldu.

Felaketin yaşandığı bölgelerde enkaz altında canlarını kaybeden binlerce kişi, yakınları veya tanıdıklarınca toprağa verilirken kimlik bilgileri tespit edilemeyen bazı cenazeler ise yerel yetkililer ve bölge halkı tarafından eşkal kaydı yöntemiyle defnedildi. Bu yöntem, daha önce Esad rejimi ve destekçilerinin cami, okul veya pazar yerleri gibi kalabalık alanlara düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin defninde kullanılmıştı.

Bu yöntemde defin öncesi ölen kişinin yüzü cep telefonu veya fotoğraf makinesiyle kaydediliyor, dış görünüşü ve üzerindeki kıyafet gibi bilgiler veri olarak kullanılıyor. Kayıt işlemleri tamamlanan isimsiz naaşlar, sonraki aşamada numaralarla işaretlenmiş mezarlara defnediliyor.

İsimsiz cenazelerin eşkallerini belleğine kaydetti

Afrin ilçesinde yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği Cinderes beldesinde yaşayan 55 yaşındaki Mahmut Ali, deprem kurbanlarının defninde yer aldı. Depremlerin ilk saatlerinde evsiz kalan Ali, ailesini yakındaki çadıra yerleştirerek mezarlıktaki çalışmalara katıldı. Ali, cenazeleri belde mezarlığına gömülen kimliği belirsiz kişilerin eşkalini hafızasına kazıdı. Gününün bir kısmını mezarlıkta geçiren Ali, yakınlarını arayanlara cenazelerin eşkalini anlatarak yardımcı oluyor.

Ali, buraya defnettiklerini kimsenin tanımadığını belirterek, "Deprem sırasındaki durumdan dolayı kimse birbirini tanıyamadı. Burada çocuklar da vardı, biri yeşil kazaklı kızdı, bir diğeri kırmızı kazaklıydı" dedi.Bölgenin büyük bir felakete tanıklık ettiğine dikkati çeken Ali, "Buraya defnettiklerimizin hepsini hafızama kaydettim. İsimsiz gömdüklerimiz için mezarlığa gelip yakınını soran olursa eşkalini vererek yardımcı olmak istiyorum. Her gün buraya geliyorum" diye konuştu. 

"Cenazeler, usullere göre numaralı mezarlara gömüldü"

Suriye Geçici Hükümeti Sağlık Bakanı Meram eş-Şeyh de depremlerde ölen kimliği belirsiz kişilerle ilgili, "Bunların da eşkallerini kaydedip öyle defnettik. Cenazeler, usullere göre numaralı mezarlara gömüldü. İlerdeki dönemlerde yakınlarının mezarlarını bulmak isteyenler için (defin öncesi) ölenlerin fotoğrafları çekildi" ifadelerini kullandı.

İsimsiz mezarlara ilişkin verilerin birer kopyasını yerel meclislerle de paylaştıklarını belirten Şeyh, isimsizlerin kimliklerinin tespiti konusunda ilgili kurumlarla ellerindeki bu detayları paylaşmaya hazır olduklarını vurguladı. Suriye halkının Esad rejimi ve destekçilerinin saldırılarında da benzer felaketler yaşadıklarını kaydeden Sağlık Bakanı, daha önce bombardımanda tanınmaz hale gelen bazı kurbanlardan ileride DNA testleri ihtimalini göz önünde bulundurarak kan örnekleri aldıklarını belirtti.