Gazeteciler telefonlarını inceletti
Pegasus tarafından hedef alınan gazetecilerin bazıları ortaya çıktı bile. Bazıları, telefonlarının bağımsız laboratuvarlarda incelenmesine de izin verdi. Gazetecilerin kimliklerine ve ilgilendikleri konular ele alındığında neden takip edildikleri hakkında fikir yürütmek de mümkün. Üstelik dinlenenler, gazetecilerle sınırlı değil. Örneğin The Guardian’a göre Cemal Kaşıkçı davasına bakan İstanbul eski Cumhuriyet Başsavcısı İrfan Fidan, Kaşıkçı’nın eski eşi Hanan Elatr ve nişanlısı Hatice Cengiz’in telefonları da hedef alınmış. Voice of America ve The Guardian’a göre Kaşıkçı’nın arkadaşı, AKP’li politikacı Yasin Aktay ve Türk gazeteci Turan Kışlakçı da hedef alındı.
Pegasus nasıl çalışıyor?
Yazılım, telefona yaygın olarak kullanılan ya da telefonlarda hazır olarak gelen uygulamalardaki zaaflardan yararlanarak ya da kullanıcının “kötü niyetli” bir linke tıklamasıyla yükleniyor. Telefonun yakınına getirilen kablosuz bir alıcı-verici ile ya da “bir ajanın telefonu çalması” sonrası manuel olarak da kurulması mümkün.
Macron, Imran Khan, Kral... Devlet başkanları dinlenmiş
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da dahil olduğu 13 devlet ve hükümet başkanının dinlendiği tespit edildi. Bir Élysée yetkilisi “Bu kanıtlanırsa, açıkçası çok ciddi bir durum” diye konuştu. Dinlenen diğer isimler arasında, AB Konseyi Başkanı Charles Michel, Pakistan Başbakanı Imran Khan, Fas Kralı VI. Muhammed , Fas Başbakanı Saadeddin Osmani, Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, Danya Sağlık Örgütü Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus ve uzun süre ABD-İran görüşmelerini yürüten diplomat Robert Malley de var. NSO, bir açıklama yaparak Macron’un, Fas kralının ve DSÖ başkanının “hiçbir müşterileri tarafından asla hedef alınmadıklarını” açıkladı.
Financial Times genel yayın yönetmeni de listede
NSO’nun Pegasus yazılımı sayesinde dinlenen gazetecilerden biri, Financial Times’ın Lübnan asıllı Genel Yayın Yönetmeni Roula Khalaf. Sızan veriler, Khalaf’ın 2018 yılında, yani gazetenin yardımcı genel yayın yönetmeniyken Birleşik Arap Emirlikleri tarafından hedef alındığını gösteriyor. FT sözcüsü konuyla ilgili açıklamasında “Basın özgürlüğü hayati bir konu ve devletlerin gazetecilere yönelik kanunsuz müdahale ve gözetimi kabul edilemez” diye konuştu. Yine muhtemelen BAE tarafından dinlenen bir diğer isimse The Economist’in Orta Doğu muhabiri Gregg Carlstrom da yer alıyor. Carlstrom’un Mısır ve Katar’daki numaraları hedef seçilmiş.
Başkanın ailesini takip etmişler
Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador 2018 yılında seçilmeden önce kendisiyle
bağlantılı en az 50 kişi Pegasus aracılığıyla dinlenmiş. Bu kişilerin arasında başkanın karısı, çocukları, yardımcıları ve doktoru da var. Meksika’da dinlendiği tahmin edilen 1500 kişinin içinde her partiden politikacıların yanı sıra gazeteciler, avukatlar, aktivistler, savcılar, diplomatlar, öğretmenler, hakimler, doktorlar ve akademisyenler, rahipler, tanınmış kişilerin çocukları ve devlet destekli suçların mağdurları da yer alıyor. 2017 yılında silahlı saldırıda öldürülen Meksikalı bağımsız gazeteci Cecilio Pineda Birto, ölümünden bir ay önce dinlenmiş.
Azeri gazeteci İsmailova: Haber kaynaklarım mağdur
Ödüllü Azeri araştırmacı gazeteci Hatice İsmailova’nın da 2019 yılında Pegasus tarafından takip edildiği teknik analizle doğrulandı. İsmailova yıllardır, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in dahil olduğu yolsuzluk iddiaları ve haksız zenginleşme şebekesi üzerine haberler yapıyor. Azeri gazeteci bunun karşılığında sürekli bir sindirme kampanyasına maruz kalmış. 2012 yılında İsmailova’nın gizli videoları yayınlandı. Videolar gazetecinin bilgisi olmadan evine yerleştirilen bir kamerayla çekilmişti. Kendisine önce “Ya kendine gel ya rezil olursun” uyarısını içeren bir yazı gönderilmiş, hemen ardından videolar internette yayınlanmıştı.
İsmailova 2014 yılında vergi kaçırma, “yasa dışı iş yapma” ve hayatta olan bir meslektaşını “intihara teşvik” suçlamasıyla tutuklandı. Temyiz sonunda yedi buçuk yıl hapis cezası kaldırıldı; ancak İsmailova’ya hem yurt dışına çıkış yasağı getirildi hem de mal varlığı donduruldu. Kısa süre öncesinde kadar kendi banka hesabına erişemiyordu. Sızan verilere göre telefonunun Aliyev rejimi tarafından takip edildiği neredeyse kesin. NSO’nun aynı müşterisi ayrıca Azerbaycan’da binden fazla telefonu gözetim adayı olarak seçmiş; aralarında Azeri muhaliflerin yanı sıra İsmailova’nın iki avukatı da var. İsmailova, “Bazı şifreli mesajlaşma yöntemlerinin güvenli olduğunu düşünerek bana bilgi gönderen kaynaklarıma karşı kendimi suçlu hissediyorum. Bunu yaparken telefonumda casus yazılım olduğunu bilmiyorlardı” diyor: “Ailem ve birlikte çalıştığım insanlar mağdur oldu. Bana sırlarını açan insanlar mağdur oldu. Mesele sadece ben değilim. Alçakça ve iğrenç bir şey… Videom yayınlandığında bir tek ben vardım. Şimdi benim yüzümden başka kimin ifşa olduğunu, kimin tehlikede olduğunu bile bilmiyorum.”
“Saldırıya uğramak gibi bir şey”
Hindistan yönetimi, Wire adlı haber sitesinin kurucu ortağı Siddharth Varadarajan ve muhabiri Paranjoy Guha Thakurta Pegasus aracılığıyla dinlemiş, takip etmiş. Thakurta 2018’de hacklendiği dönemde, Hindistan’da Narendra Modi yönetimindeki milliyetçi hükümetin internet üzerinden sistematik dezenformasyon için Facebook’u nasıl kullandığı üzerine çalışıyordu. Varadarajan cihazının hacklenmesi ve meslektaşlarının hedef alınması konusunda şöyle diyor: “Kendinizi saldırıya uğramış gibi hissediyorsunuz. Özellikle gazeteciler ve bir şekilde kamu yararına hizmet edenler kesinlikle buna maruz kalmamalı.” Fas’ta muhalifleri susturmak için kullanıldı Fas’ta hükümetin yolsuzluk belgelerini yayınlayan bağımsız gazeteci ve insan hakları aktivisti Omar Radi, 2018 ve 2019 boyunca bir NSO müşterisi tarafından dinlenmiş. Müşterinin Fas hükümeti olduğuna kesin gözüyle bakılıyor.
Fas hükümeti Omar Radi’nin İngiliz ajanı olduğunu söylerken, İnsan Hakları İzleme Örgütü ise bu iddiaları, “Fas medyasındaki nadir eleştirel seslerden birini susturmak için adalet sistemini kötüye kullanmak” olarak nitelendiriyor.
Fransa’daki Fas büyükelçiliğinde misyon başkan yardımcısı olan Saad Bendourou, HRW’nin bulgularını ciddiye almıyor. Bendourou, “Forbidden Stories’in yeniden gündeme getirdiği temelsiz iddialara Fas yetkili makamları tarafından gereken resmi yanıtın verileceğini hatırlatırız”
diye bir açıklama yaptı.