Futbol yorumcuları ne kadar kazanıyor?

Maç hasılatları, reklamlar, sponsorlar, bahis gibi faktörlerle dünya futbolu dev bir endüstri. Büyüklüğü konusunda net bir rakam yok. Ama 2018’de yapılan Dünya Futbol Zirvesi’ndeki bir çalışmaya göre, küresel futbol bir ülke olarak tanımlansaydı, dünyanın en büyük 17’nci ekonomisi unvanını alacaktı. Bu karşılaştırma kabaca 1 trilyon dolara yakın bir büyüklüğe denk geliyor. Bu endüstrinin en büyük ayaklarından biri TV yayınları. Maç naklen yayınları kadar; pozisyonların defalarca tekrar edildiği, hakemler ve teknik adamların yerden yere vurulabildiği, oyuncuların masaya yatırıldığı spor programları da önemli. Tabii ki bu programların baş aktörleri neredeyse tamamı eski ünlü futbolcular olan yorumcular. Bu dev endüstriden azımsanmayacak bir pay da onlara gidiyor. Hele işin içinde devlet kanalları varsa yorumcuların ücretleri epeyi tartışmalı bir konu. Uzun yıllar NTV’de yaptığı yorumculuğunu bu sezondan itibaren TRT’de sürdüren efsane isimlerden Rıdvan Dilmen’in aldığı ücret de epeyidir tartışma konusu. TRT, “ticari sır” gerekçesiyle Rıdvan Dilmen’in ücretini açıklamıyor. Bazı spor yazarlarının iddialarına göre Dilmen’in TRT’den aldığı yıllık ücret 8.5 milyon lira seviyesinde.

Herhangi bir açıklama yapılmadığı için bu rakamın doğru olup olmadığını, doğruysa da net mi brüt mü olduğunu bilemiyoruz. İngiliz BBC de bir devlet televizyonu. Dünyanın en itibarlı yayın kuruluşları arasında. BBC, medyada büyük yankı bulan bir yüksek ücret tartışması sonrası 2017’den itibaren yıllık 150 bin sterlinin (207 bin dolar) üzerinde ücret alan isimleri açıklamaya başladı. O tarihten beri bu listenin başında BBC’nin “Maç günü” programının yorumcusu efsane golcü Gary Lineker bulunuyor. 2019-20 sezonunda BBC’den yılda 1 milyon 750 bin sterlin (2.4 milyon dolar) ücret alan Lineker, bu sezon başında 1 milyon 350 bin sterlinden 5 yıllık bir kontrata imza attı. Yüzde 23’lük indirime rağmen Lineker’in yıllık ücreti 1 milyon 860 bin dolara denk geliyor. Maç Günü’nün diğer yorumcularından bir başka efsane Alan Shearer yılda 395 bin sterlin kazanırken, Jermaine Jenas 200 bin sterlin, Ian Wright ise 150 bin sterlin ücret alıyor. İngilizlerin “Pundit” yorumcular arasında ücret rekoru Arsenal ve Barcelona’nın efsanevi Fransız yıldızı Thierry Henry’ye ait. Henry, 2015 yılında Premier League’i naklen yayınlayan Murdoch Grubu’na Sky Sports’tan yılda 4.7 milyon dolar ücret alıyordu. İngiltere’deki yorumcu ücretleri bizde konuşulan rakamlardan birkaç kat fazla görünüyor. Tabii iki ülke arasındaki gelir farkını, iki lig arasındaki büyük ekonomik farkı, Premier League’in yıllık yayın haklarının 1.6 milyar sterlin (2.2 milyar dolar) olduğunu hesaba katarsanız, tablo tersine dönüyor. Bırakın Dilmen’in ücretini, bizdeki naklen yayın hakkı bedelinin kırpıla kırpıla ne kadara indiğini, hatta düzenli ödenip ödenmediği bile tam olarak bilmiyoruz.