Leo Messi’nin Barcelona’da Paris St. Germain’e transferi son iki haftanın bir numaralı gündem maddesi oldu spor dünyasında. Sonunda imza atıldı, Messi taraftarı selamladı, ilk maçını tribünden izledi. İlk 11’e girip sahaya inmesi de yakındır. Elbette bu anlaşmanın bir de ekonomik yönü var. Zaten Messi kendi etrafında bir ekonomi yaratmış bir marka. Son 20 yılda iyice uluslararası hale gelen futbol pazarı sayesinde Barcelona’yla beraber büyüdü ve belki de yetiştiği kulübü aşan ayrı bir markaya dönüştü. Sosyal medya platformlarındaki toplam 450 milyon takipçisi bunun açık bir göstergesi zaten. Messi uzun yıllardır dünyanın en çok kazanan sporcularından. Genelde listede ilk üçte kendine yer buluyor. Forbes dergisinin her yıl hazırladığı en çok kazanan sporcular sıralamasında 110 milyon euro’yla Roger Federer’in ardından ikinci sırada yer alıyor. Bu toplam gelirin 82 milyonluk kısmı Barcelona’dan aldığı ücret ve primlerden, 28 milyonluk kısmıysa sponsorluk ve reklam anlaşmalarından geliyordu. Messi’nin kariyeri boyunca elde ettiği saha içi ve saha dışı toplam gelir de 1 milyar euro’dan fazla.
Lionel Messi Sports Management
Elbette Messi bu noktaya hemen ulaşmadı. Şöhretinin ilk yıllarında bazı bölgesel markalarla çalışan, küresel markalara uzak duran Arjantinli yıldız son 10 yılda giderek daha fazla küresel markayla iş birliği yapıyor. Oyuncunun ticari işlerini aile şirketi Lionel Messi Sports Management yürütüyor. Mevcut ticari partnerleri arasında Pepsi, Lays, Budweiser, Hard Rock Café gibi şirketler var. Bu sayede yılda 28 milyon euro’luk sponsorluk geliri edebiliyor.
Ayrıca Messi başta giyim, oyuncak, video oyunu gibi alanlarda olmak üzere tüm dünyada tam 136 marka tescili yapmış durumda. Yani Messi markasını çok farklı alanlarda kullanmak üzere hazırlık yapıyorlar yıllardır. Mesela 2019’da Ginny Hilfiger’in kreatif direktörlüğünde The Messi Store markasını lanse ettiler. Henüz ürün gamı sınırlı ve erişimi kısıtlı. Ancak ciddi bir potansiyel söz konusu. Keza yeme içme, emlâk ve otelcilik sektöründe de yatırımları var. İspanya’daki MiM Hotels zincirinin ortakları arasında yer alıyor. Paris St. Germain’e transferiyle beraber Messi için bereketli dönem bitmiş değil. Yıllık net ücreti ve imza parasıyla beraber PSG’den sezonluk yaklaşık 60 milyon euro kazanacak. Ayrıca primler ve forma satışlarından alacağı bir pay da var. Fransa Ligi ve Şampiyonlar Ligi şampiyonluğuyla neticelenecek bir sezon ilave 15 ila 20 milyon euro’luk gelir getirebilir Messi’ye.
PSG’de rekor geldi
Peki Messi’nin transferinin PSG maliyesine nasıl etkileri olacak? Öncelikle şu forma satışları mevzuuyla başlayalım. 11 Ağustos Çarşamba günü Messi’nin imza töreni vesilesiyle binlerce Paris St. Germain taraftarı Parc des Princes Stadı’na akın etti. Bir yandan takımın yeni yıldızını karşılarken bir yandan da forma peşindeydiler. L’Equipe gazetesine göre o ilk akşam 500 kadar Messi forması hazırlanmış ve kulüp mağazasında satışa çıkmıştı bile. Bu ilk furyayla beraber özellikle sosyal medyada o çok bildiğimiz “forma satışı” haberleri birbiri ardına çıkmaya başladı. Örneğin bir iddiaya göre PSG, Messi’nin imzasını takip eden ilk 24 saatte tam 832 bin forma satmış ve 105 milyon dolarlık bir gelir elde etmişti. Bu brüt gelir, üzerinden kulübe 10.5 milyon dolarlık bir net pay kalacaktı. Kulübün gelir çeşitlendirme direktörü Fabien Allègre “doğru, satış trendi olağanüstüydü. Tüm zamanların en iyi forma lansmanını yaptık. Ancak milyonlarca forma rakamından çok uzaktayız” diyerek olayı netleştirdi. Yine de ilk akşam çevrimiçi mağazadan 150 bin forma satışı yapmayı başardılar ve eldeki stoku tükettiler. PSG geçen üç yılda tüm dünyada sezon başına yaklaşık 1 milyon adet forma satıyordu. Bu rakamı dünya lideri Manchester United seviyesine çekebilirlerse 25 milyon euro’luk bir net gelir edebilirler.
Messi geldi, stat büyüyor
Gelelim stadyum ve gişe gelirlerine. Deloitte’un Football Money League raporuna göre pandemi öncesindeki son tam sezon olan 2018-19’da PSG’nin toplam geliri 636 milyon euro’ydu. Bilet ve loca geliri de 116 milyon euro’yu buluyordu. PSG, kuruluşundan beri maçlarını 48 bin kişilik Parc des Princes Stadı’nda oynuyor. Messi’nin transferiyle beraber kulüp yönetimi kapasiteyi 80 bin seyirciye çıkaracak bir planlamaya girişti bile. Elbette bunun izinlerini alıp projeyi hayata geçirmek kısa vadeli bir iş değil. En erken ihtimalle 2024 Olimpiyatlar’ından sonra başlayabilir çalışmalar. Paris Belediyesi danışmanı Pierre Rabadan’a göre mevcut mimaride 60 bin kapasiteye çıkmak mümkün, 80 bin içinse farklı bir tasarım gerekebilir. Ancak 80 bin seyirciye çıkmak uzun vadede kulübün bilet ve loca gelirini iki katına çıkarmaya yarayabilir. Böylece PSG’nin bu kalemdeki geliri 116 milyon euro’dan 200 milyon seviyesine yükselebilir. Sportico sitesi yazarı Aslı Pelit’in yaptığı araştırmaya göre Messi’nin transferiyle beraber gelecek üç sezonda PSG küresel taraftar kitlesi gelecek üç sezonda yüzde 20 oranında artacak. Bu artışın doğrudan yansıyacağı alan da ticari gelirler olacak. Yine Deloitte raporuna göre pandemi öncesinde PSG’nin sezonluk ticari gelirleri 365 milyon euro’dan fazlaydı ve bu alanda Barcelona’dan sonra en fazla gelir temin eden kulüptü. Örneğin sadece Nike, takımın marka tedarikçisi olarak yılda 80 milyon euro ödüyor. PSG’nin sıra uluslararası ve bölgesel olmak üzere 30 ticari partneri daha var. Bu partnerlerle gelecek iki yılda yenilenecek sözleşmeler ve yeni partnerlerin katılmasıyla beraber PSG’nin ticari gelirlerinin 400 milyon barajını geçmesi şaşırtıcı olmaz.
Fan token fırladı
Tüm dünyada futbol kulüplerinin geniş taraftar kitlelerine ulaşabilmek için yeni kullandıkları yöntem de fan token’lar. PSG, geçen yıl ocak ayında Socios aracılığıyla 2 milyon 906 bin 328 adet fan token’la kripto para piyasasına girmişti. O tarihte bir adet fan token’ın değeri 2 euro’ydu. Bir buçuk yıl içinde PSG fan token’ın değeri 19.1 euro’ya kadar çıkmıştı. Messi’nin transferiyle beraber müthiş bir ilgi ortaya çıktı ve PSG fan token’ın değeri 42.4 euro’ya kadar fırladı. Hatta Messi’nin ücretinin açıklanmayan bir kısmını fan token’la yapacağı açıklandı. Bu yeni piyasa PSG için yeni imkânlar yaratıyor. Socios ile yaptıkları anlaşmaya göre 20 milyon adete kadar fan token basılabilir. Mevcut değerle ve yüzde 50-50’lik paylaşım anlaşmasıyla PSG’nin 350 milyon euro’luk gelir sağlaması mümkün.