Yunanistan Başbakanı Miçotakis, Financial Times’e verdiği röportajda artan savunma harcamalarına gerekçe olarak Türkiye’yi ve göçmenleri gösterdi. Miçotakis, olası bir gerginlikte uçak aldığı Fransa’dan destek bekliyor
Eleni Varvitsioti & Ben Hall Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis koronavirüs salgını sonrasında AB’nin borç ve mali açık kurallarını gözden geçirerek hükümetlere yatırım için daha fazla alan açacağından emin olduğunu belirtti. Financial Times’a konuşan Miçotakis şunları söyledi: “Çerçevede bir değişiklik olacak ve aleyhimize işlemeyecek. Her tür iyileştirme bizim lehimize olur.” Avrupa Komisyonu, İstikrar ve Büyüme Paktı’na dair kuralların nasıl değiştirileceğine dair müzakere başlattı; değişimin kapsamı konusunda AB başkentleri arasında hararetli tartışmalar bekleniyor. Kurallar geçen yıl pandeminin ortaya çıkışıyla askıya alınmıştı, ama 2023 yılında yeniden yürürlüğe konmaları muhtemel görünüyor. Pandemiden sonra Yunanistan’ın kamu borcunun GSYİH’e oranı yüzde 207’yi buldu; AB’nin belirlediği yüzde 60 sınırının çok üzerinde olan bu oran, aynı zamanda euro bölgesindeki en yüksek rakam.
Almanya’yı bekliyorlar
AB’nin güneyli üyeleri, yatırıma devam edebilmeleri için kurallarda esneklik istiyor. Ancak görüşmelerin tam anlamıyla başlayabilmesi için Almanya’da yeni koalisyon hükümetinin göreve başlaması şart. Anlaşma aylar sürebilir. Faiz oranlarının artmasını isteyen kuzey ülkeleri ve Almanya’daki koalisyonda maliye bakanlığını alması beklenen Özgür Demokratlar ise büyük çaplı değişime sıcak bakmıyor. Miçotakis detay vermedi ama bir konuda emin olduğunu ekledi: “Pakt değişecek ve gerek pandemiden gerekse euro bölgesi krizinden çıkarılan dersleri göz önüne alacaktır.” Başbakan öte yandan Yunanistan’ın yüksek borcunun kaygı verici olmadığını, ülkenin tarihindeki en düşük faiz oranlarıyla borçlandığını söyledi. “Yatırımcılar siyasi durumdan rahatsız görünmüyor; güçlü bir çoğunluğa sahip ve bir sonraki seçimi kazanma ihtimali yüksek olan, istikrarlı bir tek parti hükümetiyiz.”
Harcamada NATO lideri
En tartışmalı konulardan biri, AB’nin harcama kurallarının değişmesiyle birlikte, belli hükümet harcamalarının bütün AB’ye yarayan yatırım olarak yeniden sınıflandırılmasının mümkün olup olmayacağı. Miçotakis, Yunanistan’ın askeri ve göç muhafaza alanlarındaki harcamaları için daha fazla serbestlik tanınması gerektiğini düşünüyor. Yunanistan’ın savunma harcamaları bu yıl GSYİH’in yüzde 3.82’sine yükseldi. NATO üyeleri arasındaki en yüksek orana sahip olan ülke, bunu Türkiye’nin oluşturduğu güvenlik tehdidine bağlıyor. Atina donanma gemileri ve savaş uçaklarına yaptığı harcamaları artırdı. Miçotakis ise ülkenin halihazırda yüksek olan borcuna 10 milyar euro ek yük getiren savunma müsrifliği yüzünden muhalefetin eleştiri oklarına hedef oluyor. 2015-16 göçmen krizi boyunca AB’nin ana giriş noktalarından biri haline gelen Yunanistan, sınır kontrollerini de kuvvetlendirdi. Deniz devriyeleri sıklaştırılırken, Türkiye ile kara sınırı boyunca duvar inşa edildi. Atina bu ekstra çabaların AB’nin de yararına olduğunu söylüyor. Miçotakis, “GSYİH’in yüzde 2’den fazlasını savunmaya harcamaya çok meraklı değilim, ama başka çaremiz yok” diye konuştu ve ekledi: “Göç, neyin bedelini kimin ödediği gibi konular ise çetrefilli.”
“Türkiye’ye 5. Madde işlemez”
Miçotakis’e göre Yunanistan’ın özel bir durumu var. Ülkeye yönelik en ciddi güvenlik tehdidi, kendisi gibi NATO üyesi olan Türkiye’den geliyor. Bu nedenle Türkiye’nin Yunanistan’a saldırması halinde, NATO’nun ortak savunmaya ilişkin 5. Maddesi uygulanamayacak. Başbakan, “Bu yüzden farklı bir güvenlik garantisine ihtiyacımız var; bu garantiyi Avrupa’nın sağlamasını beklediğimizi AB’ye açıkça ifade ettik” diye konuştu. Yunanistan Eylül ayında Fransa ile bir savunma anlaşması imzaladı. Anlaşma kapsamında üç adet Fransız yapımı fırkateyn ve 24 Rafale savaş uçağı yer alıyor. İki ülke arasındaki “stratejik ortaklık” uyarınca, Türkiye ile gerginliğin artması durumunda Fransa Yunanistan’a destek çıkma taahhüdünde bulundu. Anlaşma Paris’te, ilginç bir dönemde imzalandı. Günler önce, Fransızların NATO içindeki en yakın müttefikleri olan Washington ve Londra, Avustralya ile nükleer denizaltı anlaşması yaparak Fransa’yı sırtından vurmuştu. AB anlaşmaları, üye ülkelerden birinin saldırıya uğraması halinde “yardım ve destek zorunluluğu” içeriyor. Ancak bu, NATO’nun sunduğuna kıyasla daha gevşek bir taahhüt.