Reuters haberi: Ölüm mangasına 'Biden' desteği | Favela katliamındaki silahlar ABD'den gelmiş
Biden yönetiminin, Rio’daki özel polis birimi BOPE’a keskin nişancı tüfeği satışına onay verdiği ortaya çıktı. Satışın, ABD’li diplomatların yargısız infaz uyarılarına rağmen gerçekleştiği belirtiliyor. Biden, aynı yılın sonunda G20 Zirvesi için Rio’yu ziyaret etmişti
ABD hükümeti, Brezilya’daki tartışmalı bir polis birimine keskin nişancı tüfekleri satışına geçen yıl onay verdi. ABD’nin Brezilya Büyükelçisi ve diğer diplomatların, silahların yargısız infazlarda kullanılabileceği yönündeki uyarılarına rağmen satış gerçekleşti. Konuya ilişkin bilgiyi üç ABD’li yetkili ve Reuters’ın gördüğü belgeler doğruladı.
121 kişinin öldüğü operasyon
Silahları satın alan Rio de Janeiro Emniyet Teşkilatı’na bağlı özel birlik BOPE (Batalhao de Operaçoes Policiais Especiais), geçtiğimiz hafta 121 kişinin, aralarında dört polis memurunun da bulunduğu bir operasyon düzenledi.
Operasyon, Birleşmiş Milletler uzmanları ve insan hakları savunucuları tarafından “muhtemel yargısız infaz” gerekçesiyle sert biçimde eleştirildi.
Gizli satışlar nasıl gerçekleşti?
Reuters’ın ulaştığı belgelere göre, Georgia merkezli Daniel Defense LLC tarafından üretilen 20 keskin nişancı tüfeği Mayıs 2023’te, dönemin ABD Başkanı Joe Biden yönetimi döneminde gizli bir anlaşmayla BOPE’a satıldı.
Silahlar, satışın uygunluğu konusunda Dışişleri Bakanlığı içinde yaşanan tartışmalar nedeniyle ancak 2024 yılında Brezilya’ya ulaştı.
ABD yasalarına göre silah ihracatları hükümet onayı gerektiriyor. Nihai lisans genellikle Ticaret Bakanlığı tarafından verilse de Dışişleri Bakanlığı süreçte belirleyici bir rol oynuyor.
Büyükelçiden ve diplomatların rolü
Ocak 2024 tarihli Dışişleri Bakanlığı notunda, dönemin ABD Büyükelçisi Elizabeth Bagley ve bazı diplomatların satışa karşı çıktığı belirtiliyor. Notta, BOPE “Brezilya’daki sivillere yönelik öldürme olaylarında en kötü şöhrete sahip polis birimi” olarak tanımlanıyor.
Resmi verilere göre Rio polisi BOPE bunun en bilinen kolu yalnızca geçen yıl 703 ölümden sorumluydu. BOPE’un, tüfeklerle birlikte Wisconsin merkezli Griffin Armament üretimi susturucular da satın aldığı, ancak bu sevkiyatın ABD tarafından ilk etapta engellendiği kaydedildi. Susturucuların daha sonra teslim edilip edilmediği bilinmiyor.
Trump yönetimi engelleyemedi
ABD Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, mevcut yönetimin bu tür satışları engellemeyeceği belirtildi.
Nisan 2025’te Başkan Donald Trump, selefi Biden’ın 2023’te yürürlüğe koyduğu “insan hakları odaklı silah ihracatı kısıtlamalarını” iptal etmişti.
Bakanlık sözcüsü Reuters’a, “Önceki yönetimin felaket niteliğindeki dış politikası, bölgemizin en şiddetli çetelerini güçlendirdi” ifadelerini kullandı.
Biden, 2024 yılı sonunda G20 Zirvesi için Rio’yu ziyaret etmişti.
Satışın arkasındaki isim: Ricardo Pita
Yaklaşık 150 bin dolarlık satışın arkasındaki en güçlü destekçilerden biri, o dönem ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’nin Latin Amerika danışmanı olan Ricardo Pita’ydı.
Venezuela doğumlu Pita, daha sonra ABD Dışişleri Bakanlığı’nda Batı Yarımküre İşleri Kıdemli Danışmanı olarak göreve başladı. Mayıs ayında, hapse atılan eski Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro ile de bir araya geldi. Bolsonaro, BOPE’un operasyonlarını uzun süredir savunan bir isim olarak biliniyor.
Bazı yetkililer, “suçla mücadele için alınan silahların” organize suçlarla bağlantılı bazı polisler tarafından kötüye kullanılabileceği uyarısında da bulundu.
Brezilya’da savcılar, geçtiğimiz yıl bazı BOPE mensuplarının şehir genelinde hâkimiyet kuran ‘milis’ adı verilen suç örgütleriyle iş birliği yaptıkları iddiasıyla dava açtı.