Telegraph: Gazze'yi Berlinleştirme projesi | 'Bölge ikiye bölünecek, İsrail tarafı yeniden inşa edilecek'

Telegraph'ın haberine göre, Batılı diplomatlar, ABD’nin Gazze için hazırladığı planın Şeridi “kalıcı olarak” ikiye bölebileceği uyarısında bulundu. Diplomatik kaynaklar, Amerikan planının ağırlıklı olarak İsrail kontrolündeki bölgede yeniden yapılanmaya odaklandığını ve Hamas’ı silahsızlandıracak somut bir strateji içermediğini belirtti.

Yetkililer, planın uluslararası istikrar gücünü yalnızca “yeşil bölge” olarak adlandırılan İsrail kontrolündeki alana konuşlandırmayı öngördüğünü, bu durumun geçici kabul edilen “sarı hat”ın kalıcı bir duvar haline gelmesine yol açabileceğini ifade etti.

Avrupa ve Arap ortaklar, bu ay BM Güvenlik Konseyi’nde kabul edilen ve Trump’ın planını yasal zemine oturtan karar öncesi Gazze kontrolü konusundaki kaygılarını dile getirmeye çalıştı. Ancak ABD, değişiklik önerilerini sert bir şekilde reddetti.

Diplomatik kaynaklar, kararda yer alan ifadelerin, kısmen Filistinli isimlerin oluşan barış kurulunun yetkilerini ciddi şekilde düşürdüğünü ve Hamas kontrolü dışındaki Gazze bölgesinin fiilen Amerikan hakimiyeti altına girdiğini belirtti.

Hamas’ı silahsızlandıracak plan etkisiz

İsrail ordusu yetkilileri, Hamas’ı silahsızlandıracak bir planın eksikliğinden giderek daha fazla endişe duyuyor. Şu anda Hamas, Şeridin %45’ini kontrol ediyor; bu bölgede tüm büyük şehirler ve neredeyse tüm nüfus bulunuyor.

The Telegraph’a konuşan kıdemli bir İsrail savunma yetkilisi, IDF liderliğinin mevcut Trump planının terör örgütünü etkisiz hale getireceğine fazla güvenmediğini belirtti. Yetkililer, siyasi liderlerden bağımsız bir Hamas’ı etkisiz hale getirme planı geliştirmek için izin istediklerini ifade etti.

Ateşkesten altı hafta sonra, Hamas hala kontrolündeki bölgelerde neredeyse tam hakimiyetini sürdürdü. ABD ise Şeridin yalnızca %53’ünü kontrol eden İsrail bölgesine odaklanıyor. Batılı diplomatlar, Trump’ın 20 maddelik planına göre uluslararası istikrar gücünün yalnızca “yeşil bölge”ye konuşlandırılacağını belirtiyor.

Yeni yerleşim birimleri kurulacak

Trump’ın damadı Jared Kushner liderliğindeki Amerikan ekibi, sarı hattın doğu ve güneyinde yıkılmış mahalleler üzerine yeni geçici yerleşim birimleri kurmayı planlıyor. Bu yerleşim birimleri, konteyner büyüklüğünde olacak ve her biri yaklaşık 25 bin kişiyi barındırabilecek. Amaç, Gazze halkını sağlık, eğitim ve çalışma imkanları sunarak bu yerleşimlere yönlendirmek.

Batı Gazze hala Hamas kontrolünde olduğundan, burada hiçbir yeniden yapılanma gerçekleşmeyecek. Bu durum, geçici olarak tasarlanan düzenlemenin kalıcı bir bölünmeye dönüşme riskini doğuruyor. İsrail güvenlik yetkilileri, geçici düzenlemelerin “Gazze’nin Berlin Duvarı” haline gelebileceğini daha önce ifade etmişti.

ABD ve İsrail'in politika süreci

Kushner ve ekibine yakın bir isim olan Aryeh Lightstone, Trump planının doğu ve güney Gazze’deki uygulamalarından sorumlu. İsrail ve ABD’deki politika kararlarında belirleyici konumda olan ikili, Netanyahu’nun Gazze’nin Batı Şeria ile birleşmesini engelleme tutumunu destekliyor. Bu birleşme, Filistin devletinin kurulması için kritik bir adım olacaktı.

New York Times’a göre, İsrail askerleri kısa süre içinde Refah'ın yıkılmış güney bölgesinde “alternatif güvenli yerleşim” için alan açmaya başlayacak. İsrail ordusunun sarı hattın doğusundaki binaları yıkmaya devam ettiği ve Hamas tünellerini yok etmeye çalıştığı bildiriliyor.

ABD Özel Operasyon Komutanlığı, bu yerleşimlerin pratikte nasıl çalışacağını yoğun bir şekilde modelliyor ve simülasyonlarını yapıyor. Önümüzdeki ay, ilgili taraflar arasında bir dizi sanal toplantı yapılacak ve kararlar alınacak. Bazı analistler, ABD’nin bu planla Irak’taki “güvenli mahalleler” modelini Gazze’de tekrar uygulamayı hedeflediğini belirtiyor.

Filistinli siviller ve güvenlik sorunu

Savaş deneyimleri ve yaz boyunca yaşanan ağır can kayıpları nedeniyle, Filistinli siviller İsrail askerlerinin konuşlanacağı bölgelere yaklaşmakta isteksiz. Hamas militanlarının siviller arasına sızma riski nedeniyle İsrail ordusu yerleşimlere yakın konuşlanmaktan çekiniyor.

Mısır, Filistin Polisi veya El Fetih’in güçlendirilmesini istiyor, ancak İsrail buna karşı çıkıyor. Azerbaycan ve Endonezya’dan sınırlı sayıda asker, insani koridorların güvenliği, mayın temizliği ve alternatif güvenli yerleşimlerin korunması gibi görevlerde görev alacak.

Batılı diplomatlar, Trump planının uygulanmasının Şeridi kalıcı olarak ikiye bölebileceği ve gelecekteki Filistin devletinin kurulmasını zorlaştırabileceği konusunda uyarıyor.