The Times analizi: Suriye, Putin'in acımasız generalleri için prova alanı oldu

Ukrayna ve Suriye arasındaki mesafe her ne kadar fazla olsa da Kremlin'in acımasız generalleri için bu iki ülke itibar kazanmak için bir fırsat. Rusya'nın Ukrayna'yı topyekûn işgalinden yedi yıl önce (2015'te), Kremlin Suriye'de bir askeri harekât başlatmış, Başkan Esad rejimini ilerleyen isyancılardan kurtarmak için hava saldırıları ve sertleştirilmiş Wagner Grubu paralı askerlerini konuşlandırmıştı. Soğuk Savaş'ın sona ermesinden bu yana Rusya ilk kez eski Sovyetler Birliği sınırları dışında bir silahlı çatışmaya girmiş oldu. Yaklaşık bir düzine Rus general Kremlin'in Suriye'deki güçlerine komuta etti ve Moskova'nın daha sonra Ukrayna kasaba ve şehirlerine uygulayacağı ayrım gözetmeyen bombardımanla binlerce sivili öldürdü. Bu hafta Rusya'nın Suriye'deki askeri komutanlığından alındığı bildirilen General Sergei Kisel gibi bazıları, en azından Kremlin'in acımasız standartlarına göre değerlendirildiğinde, her iki çatışmada da olağanüstü başarısız olmuş gibi görünüyor.

İki yıl önce Kisel, Putin'in işgalci ordusunun Ukrayna'nın ikinci şehri Kharkiv'den geri püskürtülmesinin ardından Rusya'nın elit 1. Muhafız Tank Ordusu'nun komutanlığından alındı. Rusya'nın Çeçenistan'daki savaşlarında ve 2008'de Gürcistan'ı işgalinde görev alan Kisel'e daha sonra Ukrayna'daki başarısızlıklarını Suriye'de telafi etme şansı verildi. Ancak isyancıların Suriye'nin ikinci kenti Halep'e girmesini engelleyememesi Kremlin'in sabrını taşırmışa benziyor. Bir Telegram kanalı olan Voenny Osvedomitel (Askeri Muhbir), "Görünüşe göre Suriye'de gizli yeteneklerini ortaya çıkarması gerekiyordu ama yine bir şeyler araya girdi” diye yazdı. Rusya Savunma Bakanlığı ile bağlantılı bir başka Telegram hesabı olan Rybar da sert ifadeler kullanarak şunları yazdı “Suriye çölleri uzun zamandır başarısız generallerin itibarlarını aklama yeri olmuştur.”

Kisel'in yerine, İnsan Hakları İzleme Örgütü tarafından 2019-2020 yıllarında Suriye'nin İdlib vilayetindeki hastanelere, okullara ve yerleşim bölgelerine saldırı emri verdiğinden şüphelenilen, Kremlin'in gözdesi General Alexander Chaiko'nun atandığına inanılıyor.

Silahları test etme şansı verdi

Suriye aynı zamanda Rusya'ya Ukrayna'nın tam ölçekli işgali öncesinde yeni silahlarını gerçek savaş koşullarında test etme şansı verdi. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'ne göre 2008'de Gürcistan'la yaşanan savaşın ardından Moskova silahlarının yüzde 70'ini değiştirmek üzere harekete geçti. Kremlin'e yakın bir Rus askeri uzman olan Igor Koruchenko, Putin'in 2022'de Ukrayna'ya tankların girmesi emrini vermesinden birkaç ay önce “Kullanılan silahları gerçek savaş operasyonlarının ihtiyaçlarına uygun hale getirmek için bir dizi iyileştirme yapıldı” dedi. Moskova'nın Ukrayna'ya saldırmadan önce Suriye'de öfkeyle kullandığı silahlar arasında Su-34 ve Su-35S savaş uçakları, süzülme bombaları, Kalibr ve KH-101 seyir füzeleri ve İskender balistik savaş başlıkları vardı.

'Suriye insanların umrunda değil'

Kremlin'in Esad adına müdahalesi aynı zamanda propaganda taktiklerini geliştirme ve sivil kayıpların boyutunu Rus kamuoyundan gizleme becerisini test etme fırsatı verdi ki bunu Ukrayna'daki savaş sırasında korkunç bir başarıyla yapmıştı. Suriye İnsan Hakları Ağı'na göre Rus güçleri Suriye'deki bombardımanları sırasında 2.000'den fazlası çocuk olmak üzere yaklaşık 7.000 sivili öldürdü. Ancak Rus devlet medyası çatışmayı Kremlin'in önemli bir müttefiki olan Esad ile kana susamış İslamcı teröristler arasındaki siyah beyaz bir savaş olarak gösterdi. Moskova ayrıca Ukrayna'da da tekrarladığı sivillerin hedef alındığı iddiasını, aksi yöndeki tartışılmaz kanıtlara rağmen reddetti. Rus muhalif aktivistler Moskova'nın komşu Ukrayna'yı işgaline sessiz kalmak yerine hapse girmiş olsalar da, Kremlin'in bombaları Halep ve diğer Suriye şehirlerine düşerken büyük ölçüde sessiz kaldılar. Liberal bir Rus siyasetçi ve eski başkan adayı olan Irina Khakamada 2016 yılında “Suriye insanların umurunda değil” itirafında bulundu.