Trump, Tayvan liderinin ABD'ye inmesine izin vermedi: New York vizesi çıkmadı
Tayvan Devlet Başkanı Lai Ching-te’nin New York üzerinden Orta Amerika’ya geçme talebi, Trump yönetimi tarafından reddedildi. Kararın Çin’in baskısıyla alındığı öne sürülüyor
ABD’nin, Tayvan lideri Lai Ching-te’nin Orta Amerika ziyareti öncesi New York’a uğramasına izin vermemesi, Trump’ın Pekin’e karşı yumuşak bir çizgi izlediği yönünde eleştirilere yol açtı.
Donald Trump yönetimi, Tayvan Devlet Başkanı Lai Ching-te’nin Orta Amerika’ya yapacağı resmi ziyaret öncesi New York’ta durmasına izin vermedi. Karar, Çin’in Washington’a yaptığı itirazların ardından alındı.
Lai, Ağustos ayında Paraguay, Guatemala ve Belize’yi ziyaret etmeyi planlıyordu.
Bu ülkeler Tayvan’ı egemen bir devlet olarak tanıyor. Ancak konuyla ilgili bilgi sahibi üç kaynağa göre, ABD yönetimi Tayvan liderine New York’a uğramasına izin verilmeyeceğini iletti.
Lai’nin ofisi, Tayvan’ın kısa süre önce bir tayfundan etkilenmesi ve ABD ile süregelen gümrük tarifesi görüşmeleri nedeniyle “yakın vadede yurtdışı ziyareti planı olmadığını” açıklarken, bu kararın aslında ABD’den gelen ret sonrası alındığı öne sürüldü.
Çin'in ret konusundaki önemi ne?
Beyaz Saray’ın kararı, Washington’daki bazı çevrelerde Trump’ın Çin’e karşı fazla tavizkar bir tutum benimsediği ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile zirve düzenlemeye çalıştığı yönündeki kaygıları artırdı.
Financial Times’ın haberine göre, ABD Ticaret Bakanlığı da Çin’le yürütülen ticaret görüşmeleri ve zirve hazırlıkları kapsamında Pekin’e yönelik yeni ihracat kısıtlamalarını askıya aldı. 2023 yılında Biden yönetimi, dönemin Tayvan lideri Tsai Ing-wen’in New York’a uğramasına izin vermişti.
Üst düzey bir ABD yetkilisi, tarafların “durumu düzeltmeye çalıştığını” belirterek, henüz herhangi bir seyahatin iptal edilmediğini vurguladı.
'Trump, Pekin'e karşı daha fazla taviz verebilir'
Alman Marshall Fonu’ndan Çin-Tayvan uzmanı Bonnie Glaser, kararı, Trump’ın Çin’le yürütülen müzakereleri riske atmamak adına Tayvan konusunda geri adım attığı şeklinde yorumladı. Glaser, bunun caydırıcılığı zayıflatabileceği ve Çin lideri Şi’yi daha fazla taviz istemeye teşvik edebileceği uyarısında bulundu.
Tayvan’a dair kararın, Trump yönetiminin Pekin’e yönelik sert adımlar atmaktan kaçınmasının bir parçası olduğu belirtiliyor. ABD, Çin’in Mayıs ayında nadir toprak elementleri ihracatını yavaşlatmasının ardından bu alandaki baskısından da etkilenmiş durumda.
Eski ABD Dışişleri yetkilisi Randy Shriver da, bu tür kararların ABD'nin daha önce Çin'i kızdırmamak için Tayvan'la ilgili adımlardan kaçındığı dönemleri hatırlattığını belirterek, “Bu eski oyun kitabı: ‘Takvimin baskısı’. Tayvan konusunda harekete geçmek için asla uygun bir zaman bulunamıyor,” dedi.
Rush Doshi ise kararı, genel bir Çin politikasındaki yumuşamayla ilişkilendirdi. Doshi, “İhracat kontrolleri askıya alındı, güçlü yapay zeka çipleri karşılıksız olarak Çin’e satıldı, Tayvan’la gayriresmi ilişkiler kısıtlandı,” diyerek bu durumun Çin’i daha fazla talep etmeye teşvik edebileceğini savundu.