Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) başkanı, uzayda kuralları Elon Musk’ın koymaya başladığını söyleyerek politikacıları SpaceX şirketinin ekmeğine yağ sürmeye son vermeleri konusunda uyardı. ESA’nın yeni direktörü Josef Aschbacher, Avrupa’nın Musk’ın uydu interneti şirketi Starlink’e verilen Avrupa desteği nedeniyle kıtadaki şirketlerin ticari potansiyelini gerçekleştirememe riskiyle yüz yüze kaldığını söyledi. Financial Times’a konuşan Aschbacher, “Uzay frekans ve yörüngeler açısından çok daha kısıtlayıcı olacak. Avrupa hükümetleri Avrupalı tedarikçilere adil bir pazarda iş yapmaları için eşit fırsatlar tanımakla ilgilenmeli” dedi.
Musk’ın on binlerce uydusu yolda
Aschbacher düzenleyicilerin veya diğer şirketlerin zaten büyük bir şirket olan Starlink ile rekabet etmesinin zor olacağı görüşünde. “Dünyadaki aktif uyduların yarısına bir kişi sahip. Bu çok şaşırtıcı. Fiili olarak, kuralları o koyuyor. Avrupa dahil, dünyanın geri kalanı da buna yeterince çabuk yanıt vermiyor” diyen Aschbacher’in endişelerini Lüksemburg ekonomi bakanı Franz Fayot da katılıyor. Fayot “Ortak kurallar koymamız gerekiyor” diyerek “uzayın kolonizasyonu” ve “kuralsızlık” endişelerini dile getiriyor.
Almanya kısa süre önce Starlink’e 40 bin kadar uyduluk bir alan verilmesinin sağlanması için veri taşıyan kablosuz frekansların kullanımını koordine eden Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’ne başvurdu. Musk, ABD makamlarından 30 binden fazla uydu için onay almış durumda. Musk, SpaceX’in Starlink’i büyütmek için 30 milyar dolar harcamaya hazır olduğunu söyledi. Starlink ve İngiltere’nin desteklediği OneWeb, dünyanın kabloyla ulaşılması zor bölgelerine geniş bant internet sağlamak için alçak yörüngeye yüzlerce, hatta binlerce uydudan oluşan “takımyıldızlar” oluşturmaya çalışıyor.
Kuralsız alan: Alçak yörünge
Fırlatma ve uydu maliyetlerinin düşmesiyle yeni nesil uzay şirketleri dünyayı gözlemlemek gibi ticari amaçlarla alçak dünya yörüngesine uydu göndermeye başladı.
Çin hükümetinin ve Kuiper Projesi’ni yürüten Amazon’un da kendi takımyıldızlarını oluşturma planları var.
Ancak bu uzay yarışı yerden 2 bin kilometreye kadar olan bölgedeki kuralsız trafik nedeniyle endişe yaratıyor.
Geçen yıl, Uydu Endüstrisi Birliği, 2029 yılına kadar yörüngedeki ticari uzay aracı sayısının 100 bine ulaşabileceğini öngördü. Uyduların fırlatılmasını kontrol eden kapsamlı bir uluslararası otorite veya düzenleyici bulunmuyor. Yörüngeler kalabalıklaştıkça, ölümcül enkazlara yol açabilecek çarpışma riski artıyor.
Halihazırda “uzay çöplüğü” önemli bir tehlike olarak görülüyor. Özellikle Musk, genişleme hızından dolayı astronomlar ve rakip şirketlerce eleştiriliyor. Musk’ın roket şirketi SpaceX bu yıl içinde her ay 100’den fazla uydu fırlattı. Şirketin 2 bine yakın uydusu şu an alçak dünya yörüngesinde.
Amerikan Astronomi Derneği’nin bir raporuna göre, gökbilimciler bu kadar yüksek sayıda uydunun yer tabanlı teleskopları engelleyeceğinden ve “gece gökyüzünün görünümünü etkileyebileceğinden” endişe ediyor. Rekabette geride kalan Avrupa’nın uydu sektörüne televizyon yayını iletimi gibi hizmetler sağlayan, çok daha az sayıda ve pahalı yüksek yörünge aracı kullanan geleneksel kurumlar hakim.