Wall Street Journal: Spotify, Apple'ı devirmeye hazırlanıyor

Apple CEO’su Tim Cook, gelecek hafta yeni iPhoneları tanıtmak için sahneye çıkacak. Ancak teknoloji devi, birkaç yıl öncesine göre önemli ölçüde zayıflamış durumda. Şirket, neredeyse 20 yıl önce kurduğu iPhone imparatorluğundan yüksek kar elde etmeye devam ediyor; ancak dijital dünyanın güçlü geçidi olma konumunu koruması artık belirsiz.

App Store’un geleceği tehlikede

Apple’ın App Economy’de merkezi bir rol oynaması ve buradan kazanç sağlaması tehlikeye girdi. Yapay zekadaki hızlı gelişmeler, akıllı telefonları günlük yaşamın merkezinden uzaklaştırma potansiyeli taşıyor. Rakip teknoloji şirketlerinin koordineli hamleleri, Apple’ın ikonik imajını zedeleyerek şirketi 21. yüzyılın tekelci yapısıyla kıyaslanacak seviyeye getirmeye çalıştı.

Epic Games ve Fortnite Davası

Epic Games’in kurucusu Tim Sweeney, iPhone ve App Store üzerinden üçüncü taraf uygulamaların satış yapma kontrolünü sınırlayan Apple’a karşı ABD’de kamuoyu önünde mücadele verdi. Nisan ayında aldığı mahkeme kararıyla Epic, Fortnite gibi uygulamaların Apple ödeme sistemi dışında internet üzerinden kullanıcılarına satış yapmasına izin verdi.

Bu sayede Epic, ABD satışlarının yüzde 30’unu Apple’a vermek zorunda kalmaktan kurtuldu ve kullanıcılar için dijital ürünleri daha ucuz satın alma imkânı doğdu.

Spotify ve Avrupa düzenlemeleri

Spotify CEO’su Daniel Ek, Apple’a karşı Avrupa’da da düzenleyicileri harekete geçirdi. Avrupa Komisyonu, Mart 2024’te Spotify ve diğer şirketlere yönelik uygulamaları nedeniyle Apple’a 2 milyar dolarlık ceza verdi ve App Store üzerindeki kontrolünü sınırlayan yeni yasaları yürürlüğe koydu. Bu yasalar, dünyanın diğer bölgelerinde de benzer şekilde uygulanıyor.

App Store gelirleri ve kar marjları

App Store satışları, Apple’ın toplam gelirinin yaklaşık yüzde 8’ini oluşturuyor. Ancak kârlılık açısından çok daha büyük bir etkiye sahip. Mahkeme kayıtlarına göre App Store’un işletme marjı yüzde 75’in üzerinde; bu, donanım satışlarına kıyasla çok yüksek bir oran.

Rekabet ve yapay zeka baskısı

Apple, iPhone satışlarındaki baskı ve rakiplerin yapay zekâ alanındaki yenilikleriyle karşı karşıya. Yatırımcılar, şirketin bu alandaki gelişmeleri yakalayamayacağı endişesi taşıyor. Bu durum, Apple’ın değerlemesinde önemli bir risk yaratıyor ve milyarlarca dolarlık kârı tehdit ediyor.

Spotify’ın başlangıç hamleleri

Spotify, Apple’ın 99 centlik dijital şarkı satışıyla müzik sektörünü değiştiren iTunes yaklaşımına karşı, sınırsız müzik erişimi sunan bir streaming hizmeti modeli benimsedi. Apple Music’in 2015’te piyasaya çıkmasıyla rekabet kızıştı; Spotify’ın App Store üzerinden sunduğu hizmet, Apple’ın aldığı yüzde 30 komisyon nedeniyle daha pahalı hâle gelmişti.

Hukuki mücadele

Spotify, Apple’ın App Store politikalarını aşmak için çeşitli yollar denedi. ABD’deki hukuk mücadelesinin yanı sıra Avrupa’da da düzenleyicilerle çalıştı. Spotify’ın verileri, App Store kurallarının kullanıcıların abonelik yükseltmelerini engellediğini gösterdi. Bu durum, Avrupa Komisyonu’nun Apple’a ceza vermesinde ve App Store üzerindeki kontrolünü sınırlayan yasal düzenlemelerin yürürlüğe girmesinde etkili oldu.

Apple üzerinde baskılar artıyor

Apple, Spotify ve diğer rakiplerinin baskısıyla App Store politikalarını yeniden gözden geçirmek zorunda. Spotify’ın küresel rekabet politikası direktörü Avery Gardiner, Apple’ın hala eski uygulamalarına devam ettiğini ve yasal yükümlülükleri tam olarak yerine getirmediğini belirtiyor. Bu durum, Tim Cook’un gelecek hafta tanıtacağı iPhone’ların satışını artırma hedefini daha da zorlaştırıyor.