Washington Post: 0 faizli krediyle bile ev alınamıyor | ABD'de yüksek fiyat, yüksek faiz kombinasyonu

Mortgage faizlerinin 2021’de tarihi düşük seviyelere, yani %3’ün altına inmesiyle Altadena, Kaliforniya’da yaşayan Britt Vaughan ve eşi, uzun yıllardır hayalini kurdukları evi satın almak için harekete geçti.

Washington Post'un haberine göre, Vaughan, Los Angeles’ta bir kurumda çalışıyor; eşi ise evlilik ve aile terapisti. Ancak öğrenci kredileri, beklenmedik olaylar, araba kazası ve yangın hasarı gibi masraflar birikimlerini tükettiği için ev alma planları sürekli ertelendi. Bu sırada hem ev fiyatları hem de mortgage faizleri hızla yükseldi.

“Sanırım o fırsatı kaçırdık,” diyen Vaughan, Los Angeles bölgesinde ortalama ev fiyatının artık 972.837 dolar olduğunu belirtti ve ekledi:

'Faizlerin düşmesini beklemek de pek işe yaramaz gibi geliyor. Artık ulaşılmaz görünüyor'

Los Angeles ve diğer büyük şehirler

Zillow’un araştırması, Vaughan’ın yaşadığı sorunu ortaya koyuyor: Los Angeles, yerel medyan gelire sahip alıcılar için, mortgage sıfır faizle olsa bile, “erişilemez” olarak sıralanan altı ABD metropolünden biri. Ülke genelinde ev fiyatları birkaç yıl öncesine kıyasla yavaşlasa veya bazı bölgelerde düşse de, ABD’de ortalama ev fiyatı 410.800 dolar ile 2019’daki fiyatı neredeyse 100.000 dolar üzerinde.

Yüksek fiyat ve faiz

Yüksek fiyatlar ve faizler, milyonlarca kiracının ev sahibi olmasını imkansız hâle getirdi. ABD'de fiyatların düştüğü bölgelerde bile ev sahipleri, düşük faizli mortgage’larını daha yüksek faizli bir krediyi göze alarak değiştirmek istemediği için satış yapmakta isteksiz.

Federal Reserve, Çarşamba günü faizleri çeyrek puan düşürdü ve bu yıl en az iki indirim daha gelebileceğini belirtti. Ancak ekonomistler, Fed’in bu hamlesinin mortgage faizlerini ciddi şekilde düşürmeyeceğini öngörüyor.

Harvard Konut Çalışmaları Merkezi Direktörü Chris Herbert, “Erişilemezlik bir süre daha devam edecek,” diyerek, düşük faizler geri gelse bile ev fiyatlarının hala birçok aile için ulaşılmaz olduğunu vurguladı.

Ortalama gelirle ev sahibi olmak çok zor

Harvard’a göre, ABD ortalama ev fiyatını karşılayabilmek için tipik alıcının yılda 126.700 dolar kazanması gerekiyor; bu, 2021’de gerekli olan 79.300 dolardan yaklaşık %60 daha yüksek.

Ortalama ilk yıl mortgage ödemesi 2021-2024 arasında %20 artarak 2.225 dolara ulaştı.

Ev sahibi olmanın maliyeti sadece mortgage ile sınırlı değil. 2019-2024 arasında ev sigortası primleri %57 yükseldi ve artan ev değerleri daha yüksek emlak vergileri anlamına geliyor. Şimdi neredeyse dört ev sahibinden biri gelirinin %30’undan fazlasını konut ve hizmetlere harcıyor.

Sıfır faizle bile alınamıyor

Zillow, ABD’nin 50 en kalabalık metropolünü analiz ederek, evleri gelirinin %30’undan az ödeyerek ve %20 peşinat ile alabilecek aileler için gerekli mortgage oranlarını hesapladı.

Pittsburgh ve bazı Orta Batı ile Güney şehirlerinde %6,35’lik mevcut faiz oranı uygun görülürken; Virginia Beach, Charlotte, Philadelphia ve Washington D.C. gibi kıyı şehirlerinde oranların %5’in altına inmesi gerekiyor.

Boston veya Seattle’da ise oranların %1’in altına düşmesi gerekirken, New York, Miami ve dört Kaliforniya şehrinde yerel medyan gelire sahip kişiler için evler sıfır faizle bile ulaşılmaz.

Orlando’da ev almak isteyen Mike Mullane ve eşi, 300.000–450.000 dolar arasında bir ev arıyor ancak sigorta ve site aidatlarının yüksekliği ile faiz oranları onları kirada kalmaya itiyor. Boston Üniversitesi ekonomisti Adam Guren, mevcut ev sahiplerinin düşük mortgage oranları nedeniyle satış yapmaktan kaçındığını belirtiyor.

Uzun vadeli çözümler dahi belirsiz

National Association of Home Builders Baş Ekonomisti Robert Dietz, faiz indiriminin geliştiricilerin arazi alıp yeni ev inşa etmesine yardımcı olacağını belirtti. Bazı uzmanlar, ev satışlarını artıracak federal politikalar öneriyor; örneğin satıştan elde edilen kazançtan vergi muafiyeti veya inşaat teşvikleri.

Bazı uzmanlar ise 20 yıldır inşaat sektörünün belirli oranda büyüyememesi sebebiyle sorunun kalıcı olarak çözümünün çok zor olduğunu ifade ediyor.