ABD, başkanların yerine imza atan robotu tartışıyor

Beyaz Saray’da en üst düzey yetkililerin önemli sorumluluklar taşıdığı bir ortamda, Jack Shock’un sahip olduğu yetki oldukça özeldi. Kendisi de bunu kabul ediyor ve 'Benim kalem gücüm vardı' ifadesini kullanıyor.

Shock, başkanın imzasını birebir kopyalayabilen bir cihaz olan autopen’i kullanma yetkisine sahip. Devlet yetkililerine gönderilecek mektuplar ya da siyasi müttefiklere doğum günü kartları gibi belgeler için başkanın imzası gerektiğinde, yazışmalar Beyaz Saray’ın mavi renkli resmi kağıdına yazılır, ardından Shock veya “güvenilir bir stajyer” bu belgeleri cihazın bulunduğu binaya götürürdü.

Yaklaşık bir çizim masası büyüklüğündeki cihaz, özel bir odada muhafaza edilirdi. Clinton’ın üç farklı imzası sisteme kayıtlıydı. Cihazı çalıştırmak için dizlerle kaldıraçlara basmak gerekirdi; ardından robotik kol, Sharpie marka kalemle imzayı atardı:

B-i-l-l C-l-i-n-t-o-n — nokta, nokta, çizgi.

George H.W. Bush döneminde ise cihazın kullanımı tamamen yardımcısı Jim Cicconi’nin kontrolündeydi. Bush, cihazı genellikle kişiselleştirilmiş tebrik kartları ya da yılbaşı mesajları için kullanırken, yasalar ve kararname gibi önemli belgeleri mutlaka kendi eliyle imzalıyordu. Kullanılan kalemlerin ve mürekkebin arşiv kalitesinde olması da yasal bir zorunluluktu.

'En büyük skandal'

Donald Trump ise otomatik imza cihazını hedef alan en yüksek perdeden eleştiri getirdi. Geçtiğimiz ay Truth Social’da paylaştığı mesajda şöyle yazdı:

“2020’DEKİ HİLELİ BAŞKANLIK SEÇİMİ DIŞINDA, OTOPEN AMERİKAN TARİHİNİN EN BÜYÜK SİYASİ SKANDALIDIR!!!”

Trump, yıllar boyunca duş başlıkları, kağıt pipetler ve LED ışıklar gibi çeşitli nesnelere karşı tepkileriyle gündeme gelmişti. Ancak autopen kadar öfke duyduğu bir cihaz daha olmamıştı. Özellikle Joe Biden’ın bu cihazı sık kullandığı iddiaları, Trump ve müttefikleri tarafından “yönetimde irade eksikliği” olarak gösteriliyor.

Muhafazakar Heritage Foundation’ın yayımladığı “Autopen Başkanlığı” başlıklı rapor, Biden’ın af kararları da dahil olmak üzere birçok resmi evrakı bu cihazla imzaladığını ileri sürdü.

Bu belgeler arasında Trump karşıtı söylemlerle öne çıkan Anthony Fauci ve 6 Ocak Kongre Baskını'nı araştıran komite üyelerine yönelik af kararları da bulunuyor.

Trump, bu afların geçersiz sayılması gerektiğini iddia ederken, Biden cephesi iddiaları sert bir dille reddetti. Beyaz Saray, Başkan’ın şu ifadesini paylaştı:

“Af kararlarını, kanunları, kararname ve bildirileri ben aldım. Aksi yöndeki tüm iddialar saçma ve asılsızdır.”

Kongre harekete geçti

Temsilciler Meclisi Cumhuriyetçileri Biden yönetimine yönelik soruşturma başlattı. Meclis Gözetim Komitesi Başkanı James Comer, cihazın kimler tarafından kullanıldığını öğrenmek için üst düzey yetkilileri ifadeye çağırdı. İronik bir şekilde, bu çağrılar dijital imza ile gönderildi, ki bu da federal yasama organlarında oldukça yaygın bir uygulama.

Peki, başkanlar bu cihazı ne kadar sık kullanıyor? Aslında bu durum neredeyse sekiz ila on yıldır rutin bir uygulama. Harry Truman’dan John F. Kennedy’ye, Lyndon Johnson’dan Obama ve Biden’a kadar birçok başkan bu cihazı kullandı. Barack Obama, autopen ile imzalanmış ilk yasa örneğine imza attı: 2011’de Fransa’daki G8 Zirvesi sırasında Yurtseverlik Yasası’nın süresini uzatan düzenlemeyi uzaktan imzaladı.

Joe Biden da 2024’te bir uçuş sırasında, Kongre’nin henüz üzerinde uzlaştığı FAA fonlama yasasını bir haftalığına uzatan geçici düzenlemeyi autopen ile imzalamıştı.

Cihaz nerede? Nasıl çalışıyor?

Günümüzde autopen cihazları oldukça kompakt; bir ekmek kızartma makinesi boyutlarında. Artık eski makinelerdeki gibi mekanik kalıplar değil, dijital olarak programlanmış robot kollar kullanılıyor.

Beyaz Saray, cihazın Eisenhower Yürütme Ofisi Binası’nda bulunduğunu doğruladı, ancak fotoğrafını paylaşmadı.

Trump, Mart ayında gazetecilere cihazı hiç kullanmadığını belirtmişti:

“Belki bir gence mektup göndermek için kullanmış olabiliriz. Güzel bir şey,”