Washington Post yazdı: Irak'ta otellerde ve kulüplerde alkol kullanımı yasaklandı

Irak, ülkenin uzun süredir devam eden alkolü yok etme sürecinin son adımı olabilecek bir şekilde, içki servisi yapan son mekânlar arasında yer alan kulüpler ve otellerde alkolü resmen yasakladı. Yeni hükmün ihlali halinde 10 milyon Irak dinarı (yaklaşık 7 bin 700 dolar) ile 25 milyon Irak dinarı (yaklaşık 19 bin dolar) arasında değişen para cezaları öngörülüyor. Alkolün Irak'ta inişli çıkışlı uzun bir geçmişi var. Biranın yaklaşık 5 bin yıl önce antik Mezopotamya'da Sümerler tarafından icat edildiği düşünülüyor. Günümüz Irak'ı aynı zamanda dünyanın bilinen en eski tavernasına da ev sahipliği yapıyor. Irak diktatörü Saddam Hüseyin'in saygın konuklarına “Irak'ın milli içkisi” olarak adlandırdığı Johnnie Walker Black Label ikram ettiği söyleniyor.

Ancak rejimi sözde laik olan Hüseyin, 1990'larda aniden kamuda alkol tüketimini yasakladı. Büyük oğlu o zamanlar Bağdat'ın rahat bir şehir olarak itibarını zedelediği gerekçesiyle bu hareketi açıkça eleştirmişti. Hüseyin'in devrilmesinden sonra içki dükkanlarına silah ve bombalarla saldırılar düzenlenerek dükkan sahipleri öldürüldü. 2013 yılında susturucu takılmış silahlar kullanan silahlı kişiler Bağdat'taki dokuz içki dükkanına ateş açarak dokuz müşteriyi ve üç dükkan sahibini öldürdü. Irak'ın kuzeyindeki Musul kentinde, yasağı katı bir şekilde uygulayan IŞİD'in kontrolünde olduğu yıllarda barlar 2014 yılında kapatılmıştı. Savaşçılar Kuzey Irak'ta yaptıkları tarama sırasında içki yığınlarını parçaladılar. Grubun yenilgisinden sonra barlar yeniden açıldı. Yine de Bağdat'ta son yirmi yılda alkole ulaşılabildi. İçkiler mağazalarda ruhsatlı bir şekilde satılıyor, kulüplerde ve otellerde servis ediliyordu.

Alkol satışlarının sosyal medyaya yönelmesi

2016 yılında parlamento alkol satışı, ithalatı ve üretimine yasak getirdi ancak liderlerin kişisel özgürlüklere ve nüfusun yaklaşık yüzde 3'ünü oluşturan gayrimüslim azınlık da dahil olmak üzere dini ve mezhepsel grupların haklarına bağlılıklarını vurgulamaları üzerine yasa rafa kaldırılmıştı. Mart 2023'te yasa beklenmedik bir şekilde Irak'ın resmi gazetesi Al-Waqa'i Al-Iraqiya'da yayınlandı ve böylece yürürlüğe girdi. Alkol dükkânı sahipleri Bağdat'ta protestolar düzenledi, bazıları “Bağdat Kandahar olmayacak” gibi pankartlar taşıdı. Sivil gruplar ve Irak'ın liberal ve İslami olmayan toplulukları alkol yasağını eleştirerek bunun Irak anayasasında yer alan hak ve özgürlüklerle çeliştiğini savundu. Hıristiyan ve Yezidi milletvekilleri Federal Mahkeme'ye başarısız temyiz başvurusunda bulundu.

Fiyatlar fahiş bir şekilde yükseldi. Yavaş yavaş, önce ruhsatsız, sonra ruhsatlı mağazalar kapanmak zorunda kaldı. Bir zamanlar yaygın olan bir şişe birayı bile bulmak zorlaştı. Alkol ticareti, nasıl, ne zaman ve nerede gizli teslimat yapılacağını koordine etmek için sosyal medyadaki gizli gruplara yöneldi. Protestolara rağmen 2023 tarihli kapatma kararı yürürlükte kaldı ve alkol satışları turistik oteller, aile sosyal kulüpleri ve Bağdat'ın ultra elit kesimine yüksek fiyatlarla alkollü içki servisi yapılan üst düzey işletmeler gibi belirli mekanlarla sınırlandırıldı. Ancak bu hafta başında, asırlık Al-Alwiyah Kulübü'ne başbakanlık tarafından onlarca yıllık alkol servisi geleneğini durdurması tebliğ edildi.

Kaos yaratabilir uyarısı

Bir başka sosyal kulüp olan Irak Avcılık Kulübü yönetimi de restoranlarına gönderdiği bir duyuru ile yetkililerden gelen emir üzerine pazartesi gününden itibaren alkol servisini durdurmalarını istedi. Kulübün duyuru panosunda kulüp üyelerinden kulüp arazisine alkol getirmemeleri istendi. Hukuk uzmanı Ali al-Asad pazartesi günü yaptığı açıklamada “Irak çok çeşitli bir toplum ve monarşi döneminden bu yana alkol ithalatı ve satışını düzenleyen uzun süredir devam eden düzenlemeler var. Bu tür yeni yasalar toplumsal uyumu bozabilir" dedi. Hıristiyan bir siyasetçi ve eski parlamento üyesi olan Yonadam Kanna pazartesi günü yaptığı açıklamada, parlamentodaki sertlik yanlısı gruplar tarafından çıkarıldığını belirttiği yasanın gayrimüslimleri, turistleri ve diplomatları yabancılaştırdığını ve azınlıkların işlerini kaybetmelerine yol açacağını söyledi.

Sosyal araştırmacı Mohsen al-Ali, popüler mekanların bu kadar ani bir şekilde kapatılmasının, evlerde kontrolsüz barların açılmasına yol açabileceği ve “yetkililerin umduğu düzenden ziyade kaos yaratabileceği” uyarısında bulundu.