WSJ: Tarihi yeniden yazıyorlar | Çin'den ABD'ye yüksek teknolojili "gövde gösterisi"

Törenin resmî teması “barış” olsa da gözler, hipersonik füzelerden yapay zekâ destekli insansız uçaklara kadar sergilenecek yeni sistemlerde olacak. Uzmanlara göre Pekin, bu törenle yalnızca geçmişi değil, Pasifik’te ABD ile süren güç mücadelesinin geleceğini de sahneye taşıyor

İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinin üzerinden seksen yıl  geçse de Çin Komünist Partisi, hem savaşta oynadığı rolün uluslararası kabulü hem de bu döneme dayanan toprak iddiaları için hâlâ mücadele ediyor.

ABD'yle rekabet günden güne sertleşirken, Şi Cinping kapsamlı bir propaganda kampanyası başlattı.

Kampanyanın amacı, Japonya’ya karşı kazanılan zaferde partinin rolünü öne çıkarmak ve bugünkü siyasi hedeflere meşruiyet sağlamak.

Wall Street Journal'a göre tarihçiler, Şi’nin bu hamlesiyle hem Çin halkının partiye desteğini tazelemeyi hem de Pekin’in dünya sahnesindeki konumunu güçlendirmeyi hedeflediğini söylüyor.

Cambridge Üniversitesi’nden Çin tarihi uzmanı Hans van de Ven, “Şi Cinping, İkinci Dünya Savaşı tarihini kendi siyasi çıkarları doğrultusunda yeniden yazıyor” değerlendirmesinde bulunuyor.

Harvard Kennedy School’dan Rana Mitter ise Komünist Parti’nin savaş anlatısını sahiplenerek “savaş sonrası uluslararası düzenin ortak sahibi” olarak görünmeye çalıştığını, böylece Pekin’i kuralları bozan değil, kural koyan bir güç olarak konumlandırmak istediğini belirtiyor.

Propaganda her yerde

Çin’de yaklaşan 80. yıl kutlamaları öncesinde parti propagandası her yerde. Televizyon dizileri ve filmler, Japon işgaline direnen komünist gerillaları kahramanlaştırıyor. Parti akademisyenleri ve müzeleri, Komünistlerin savaşta oynadığı rolü öne çıkaran sergiler ve makaleler hazırlıyor. Böylece, 1949’a dek Çin’i yöneten Çan Kay-Şek liderliğindeki Milliyetçi Parti’nin katkıları gölgede bırakılıyor.

3 Eylül’de (yarın) Pekin’deki Tiananmen Meydanı’nda yapılacak askeri geçit töreni de bu kampanyanın zirvesi olacak. Şi Cinping’in bizzat yöneteceği törende on binlerce asker, füzeler, tanklar ve savaş uçakları görünecek. Yetkililer, kutlamanın resmi temasını “barış ve uluslararası adalet” olarak duyurdu.

Ancak ABD'nin en prestijli teknoloji yayınlarından biri olan The Wired'a göre yüksek teknolojili silahların damga vurduğu bu törendeki asıl amaç, Çin’in askeri gücünü ve geleceğin savaş teknolojilerine hazırlığını dünyaya göstermek.

Törene Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in yanı sıra Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de katılacak. Putin’in varlığı, Avrupa’dan bazı büyükelçilerin törene katılmama ihtimalini gündeme getirdi. Diplomatlar, Moskova’nın Ukrayna’daki savaşına rağmen Kremlin’e uluslararası meşruiyet kazandırmak istemiyor.

10 bin asker ve 100 uçakla barış mesajı

Yaklaşık 70 dakika sürecek törende 10 binden fazla asker, 100’den fazla savaş uçağı ve yüzlerce zırhlı araç geçit yapacak. Resmî tema “barış ve uluslararası adalet” olsa da asıl mesaj, Çin ordusunun (PLA) yeni stratejik alanlarda – siber uzay, uzay, elektronik harp ve hipersonik teknoloji – yüksek teknolojili savaş kabiliyetini sergilemek.

Çin’in tamamen yerli üretim ve hâlihazırda hizmette olan 100’den fazla silah sistemi sergilenmesi bekleniyor.

ABD uçak gemilerine karşı “Kartal Atışı”

En çok merak edilen silahların başında YJ (Ying Ji – “Kartal Atışı”) serisi yeni gemisavar füzeler geliyor: YJ-15, YJ-17, YJ-19 ve YJ-20.

Bu füzeler özellikle ABD’nin Pasifik’teki en büyük gücü olan uçak gemilerini hedef almak üzere tasarlandı.

Çin’in “erişimi engelleme / bölgeyi reddetme” (A2/AD) stratejisinin merkezinde yer alan bu sistemler, ABD donanmasını Güney Çin Denizi, Tayvan Boğazı ve Batı Pasifik’ten uzak tutmayı amaçlıyor. Hipersonik hızlara (Mach 4-6), yüzlerce kilometre menzile, uydu destekli çoklu güdüm sistemlerine ve hem hava, kara, deniz hem de denizaltı platformlarından fırlatma özelliğine sahip olmaları bekleniyor.

Yeni nesil balistik füzeler

Geçitte ayrıca Çin’in nükleer caydırıcılığını güçlendiren yeni kıtalararası balistik füzeleri de görücüye çıkacak. Bunlar arasında:

  • DF-31AG: 11 bin km menzilli, ABD ana karasının tamamını vurabilecek kapasitede.
  • DF-41: Çin’in en güçlü ICBM’si. 12-15 bin km menzile ve 10 ayrı nükleer başlık taşıma kapasitesine sahip. Hem mobil hem silo hem de demiryolu sistemlerinden fırlatılabiliyor.
  • JL-3: Nükleer denizaltılardan fırlatılabilen yeni nesil denizaltı balistik füzesi.

"Savaşa hazır" insansız uçaklar

Analistlere göre, törenin bir diğer sürprizi Çin’in ilk “savaşa hazır” ilan edilen insansız hava aracı olacak: FH-97. Bu drone, J-20 gibi savaş uçaklarıyla birlikte çalışarak keşif, elektronik harp ve saldırı görevleri üstlenebiliyor.

ABD ve Avustralya benzer sistemleri hâlâ test ederken, Çin’in böyle bir drone’u operasyona hazır ilan etmesi dikkat çekiyor.

Elektronik harp ve enerji silahları

Çin’in gövde gösterisi yalnızca füzeler ve uçaklarla sınırlı değil. Elektronik harp sistemleri ve yönlendirilmiş enerji silahları da sergilenecek.

Bu sistemler, düşman radarlarını kör edebiliyor, uydu iletişimini kesebiliyor, dronları ve seyir füzelerini havada imha edebiliyor. Pekin, “bilgiye dayalı” ve “yapay zekâ destekli” savaşlarda üstünlük için bu alanlara büyük yatırım yapıyor.

Çin’in 3 Eylül’deki askeri geçidi, yalnızca İkinci Dünya Savaşı zaferinin anılması değil; aynı zamanda Washington, Tokyo ve Taipei’ye net bir mesaj: Pekin, artık yalnızca yakalamakla yetinmiyor, bazı alanlarda geçmeyi hedefliyor.

Motorlu Taşıtlar Vergisi'nde 2026 fiyatları hesaplandı Maaşlardan yüzde 3 kesinti yapacak düzenleme 2026'da Dünyanın en iyi 100 yemeği açıklandı Bu bölgelerden konut satın almayın, kiralamayın ABD vergileri siparişleri vurdu: Asya’da üretim sendeledi Bu fotoğraf bize çok şey anlatıyor