2024'te emtia piyasasında altın parladı, baz metaller Çin ile dalgalandı

2024 emtia piyasalarının en hareketli yıllarından birisi oldu. Bir yandan merkez bankalarının gevşeme süreci bir yandan jeopolitik gerginliklerin yıl boyunca tırmanan bir seyir izlemesi ve bir yandan da hava koşulları emtia fiyatlarının yıl boyunca sert hareketler sergilemesine neden oldu.

Altın fiyatlarında yeni rekorlar gelirken, Güney Amerika'da etkili olan kuraklık, kahve ve kakao fiyatlarının da sert yükselişlerle bu zamana kadar görülmüş en yüksek seviyeleri test etmesini sağladı. Otomotivde elektrikli araçların yaygınlaşması ise, fosil yakıtlı araçlarda kullanılan paladyum ve platin gibi madenlerin değer kaybetmesine neden oldu.

2024 altın için rekor yılıydı

2024 yılına 2 bin dolar seviyesi civarında başlayan altın fiyatları özellikle ABD'de faiz indirim beklentilerinin etkisiyle yılın ortalarına doğru 2 bin 300 dolarlar seviyesine yükseldi.

Yılın ikinci yarısında bu beklentilerin artmasıyla altında yukarı yönlü ivme devam etti. Talep tarafında da merkez bankaları ve Hindistan ve Çin'in geleneksel talebi hareketi destekledi. Fed'in Eylül ayında 50 baz puanlık jumbo bir faiz indirimiyle gevşeme döngüsüne girmesi altının rekor yolculuğunu hızlandırdı. Ekim ayının sonunda altın 2 bin 800 dolara dayanarak rekor seviyeye ulaştı.

Fed Kasım ve Aralık toplantılarında da indirim yaparak toplam faiz indirimini 100 baz puana çıkarırken 2025 için verdiği yönlendirme ise altını baskıladı. Daha önce yaptığı yönlendirmede 2025 için dört faiz indirimi öngören Fed, son projeksiyonlarda bu beklentisini iki faiz indirimi olarak belirledi.

Platin ve paladyum fiyatları ise elektrikli araçların yaygınlaşmasının içten yanmalı otomobillere talebi azaltabileceğine dair endişelerle düştü. Arzın istikrarlı olacağı, buna karşın talepteki azalışın devam edeceği öngörülerin etkisi de paladyum fiyatlarını aşağı yönlü etkileyen unsurlar arasında yer aldı.

Paladyum, yılın en düşük değerini 5 Ağustos tarihinde, 831 dolarla ve en yüksek değerini 28 Ekim tarihinde 1.217 dolarla gördü ve yılın son ayında 900 ila 1000 dolar aralığında dalgalandı.
Platinde yılın en yüksek fiyatı 1049 dolar ile 29 Ekim tarihinde ve en düşük fiyatı 872 dolarla 13 Şubat tarihinde görüldü. Yılın son ayında ise fiyat aralığı 920-950 dolar aralığında seyretti.

Gümüş yılın en yüksek seviyesini 22 Ekim Salı günü 34,87 dolar ile gördükten sonra düşüşe geçti ve yılın son ayını 30-32 dolar aralığında sürdürdü.

Brent petrol 90 doların üstünü de, 70 doların altını da gördü

Petrol fiyatları 2024 yılına Ortadoğu'da yaşanan gerginliğin ve ABD petrol stoklarındaki düşüşün etkisi ile yukarı yönlü bir başlangıç yaptı.

Daha sonra İsrail ve Hamas arasında ateşkes sağlanacağı yönündeki umutlar petrolü bir süreliğine aşağı yönlü bir seyir izlemeye zorladı.

Nisan ayının başlarında Yemen'de Husilerin petrol geçiş yollarındaki tankerlere yaptıkları saldırılar ve İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının ateşkes umutlarını yok etmesiyle Brent petrol yılın en yüksek seviyesi olan 90.70 dolara ulaştı.

Eylül ayına gelindiğinde OPEC, 2024 ve 2025 yıllarına ilişkin petrol talep beklentisinde aşağı yönlü revizyona gitti. Bu revizyon kararı Brent türü petrolün 10 Eylül tarihinde 69,60 dolar ile yılın en düşük fiyat seviyesini görmesine neden oldu.

Bu dip seviyeden gelen alımlar Brent petrolü 7 Ekim tarihinde 80 doların hemen üzerine taşısa da sonrasında gelen satışlarla düşüşe girildi. Yılın son ayında ise fiyatlar 70-75 dolar aralığında hareketini sürdürdü.

Baz metallerde Çin etkisi

Mayıs ayında Çin'in ekonomiyi canlandırmaya yönelik adımlarına dair beklentiler bakır piyasası üzerinde etkili olmaya başladı. Bu etkiler altında bakırın ton fiyatı 13 Mayıs tarihinde 10 bin 239 dolar ile 2022 yılı sonrasında gördüğü en yüksek seviyeye tırmandı.

Bu seviyeden itibaren düşüş eğilimine giren bakır, süreç içinde Çin'den gelen verilerin de beklentilerin altında kalmasından kaynaklanan baskı ile 5 Ağustos tarihinde yılın en düşük seviyesini gördü.
Bu seviyeden gelen alımlar fiyatları 23 Eylül'e kadar 9 bin 954 dolara taşıdı. 9 bin 954 dolardan yeniden aşağı dönen bakır, yılın son ayını 8 bin 940-9 bin 60 dolar aralığından tamamladı.

Demir cevheri fiyatları 2024 yılına 140 doların üzerinde başladıktan sonra Nisan ayında 100 doların hemen altına dokundu. Bu seviyeden gelen alımlar demir cevherinin ton fiyatını 119 doların hemen üzerine taşısa da sonrasında tekrar etkili olan satışlar fiyatları 90 dolara kadar düşürdü.

Demir cevheri fiyatları yılın son günlerini 100 doların üzerinde tamamlama çabası içinde geçirdi.

Tarımsal emtialarda kakao ve kahve gündemdeydi

Kakao fiyatları yıla 4 bin 200 dolar civarından başladıktan sonra giderek etkisini artıran arza yönelik endişelerin etkisi ile hızlı bir yükseliş sürecine girdi.

Kakao tedariki konusunda temel bölgelerin başında gelen Batı Afrika'da yaşanan kuraklık bölgede üretimi hedeflenenin yüzde 40 kadar altında kalmasına neden oldu. Bunun sonucunda Kakao fiyatları Nisan ayında 12 bin 200 dolara çıkarak rekor kırdı.

Bu seviyeden gelen satışlar fiyatları 21 Ekim'de 7300 doların hemen altına çekti. Bu seviyeden gelen alımlarla yukarı dönen Kakao fiyatları yılın geri kalanını yukarı yönlü bir seyir izleyerek geçirdi. Bu yukarı yönlü trend Aralık ayında fiyatların 13 bin dolara dayanmasına neden oldu.

Kakaoya benzer etkiler kahve fiyatları üzerinde de kendini hissettirdi ve kahve fiyatlarını da rekor seviyelere taşıdı. Kakao fiyatları kadar güçlü bir yükseliş yaşamasa da yılın başında 180 dolar seviyesinde dip yapan kahve fiyatları 2 Aralık 2024 tarihinde 332 dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.