Dünya Bankası Türkiye için büyüme tahminini düşürdü

Dünya Bankası, Küresel Ekonomik Beklentiler Raporu'nun Ocak 2024 sayısını yayımladı. Raporda, kalkınma için dönüştürücü bir 10 yıl olması planlanan dönemin orta noktasına yaklaşılırken, küresel ekonominin 2024'ün sonuna kadar "üzücü" bir rekora imza atacağı belirtilerek, son 30 yılın en yavaş 5 yıllık Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) büyümesinin görüleceği bildirildi.

Küresel ekonominin bir yıl öncesine göre daha iyi bir yerde olduğuna işaret edilen raporda, küresel resesyon riskinin, büyük ölçüde ABD ekonomisinin gücü sayesinde azaldığı ancak artan jeopolitik gerilimlerin dünya ekonomisi için kısa vadede yeni tehlikeler oluşturabileceği vurgulandı.

Raporda, büyük ekonomilerin çoğunda büyümeyle küresel ticaretin yavaşlaması ve on yıllardır görülen en sıkı finansal koşullar nedeniyle gelişmekte olan birçok ekonominin orta vadeli görünümünün karardığı ifade edildi. Bu yıl küresel ticaret büyümesinin pandemiden önceki 10 yılın ortalamasının yalnızca yarısı olmasının beklendiğine değinilen raporda, gelişmekte olan ekonomilerin borçlanma maliyetlerinin yüksek kalması ve küresel faiz oranlarının enflasyona göre düzeltilmiş olarak son 40 yılın en yüksek seviyelerinde olmasının muhtemel olduğu belirtildi.

Raporda, küresel büyümenin art arda 3'üncü yılda da yavaşlamasının beklendiği kaydedilerek, geçen yıl için yüzde 2,6 olarak tahmin edilen küresel büyümenin 2024'te yüzde 2,4, 2025'te de yüzde 2,7 olmasının öngörüldüğü aktarıldı. Dünya Bankasının geçen yıl haziran ayında yayımladığı raporda, küresel ekonomiye ilişkin büyüme beklentisi 2023 için yüzde 2,1, 2024 için yüzde 2,4 ve 2025 için yüzde 3 olmuştu.

Gelişmiş ülkelerdeki büyüme beklentisi yüzde 1,2

Raporda, gelişmekte olan ülkelerin bu yıl yüzde 3,9, düşük gelirli ülkelerin yüzde 5,5, gelişmiş ülkelerin 1,2 büyüme kaydedeceği belirtilerek, 2024'ün sonuna gelindiğinde, gelişmekte olan her 4 ülkeden birinde ve düşük gelirli ülkelerin yaklaşık yüzde 40'ında 2019'daki salgın öncesi dönemden daha fazla yoksulluk olacağı belirtildi.

İklim değişikliğiyle mücadele etmek ve 2030 yılına kadar diğer temel küresel kalkınma hedeflerine ulaşmak için, gelişmekte olan ülkelerin yatırımlarda yılda yaklaşık 2,4 trilyon dolar artış sağlamasının gerektiği vurgulanan raporda, 35 gelişmiş ve 69 gelişmekte olan ekonominin son 70 yıldaki deneyimlerinden yararlanarak, sürdürülebilir bir yatırım patlaması için nelerin gerekli olduğuna ilişkin küresel analiz sunuldu.

Raporda, ABD'nin 2023'te yüzde 2,5, bu yıl yüzde 1,6 ve gelecek yıl yüzde 1,7 büyümesinin tahmin edildiği, Japonya'nın da aynı dönemde sırasıyla yüzde 1,8, yüzde 0,9 ve yüzde 0,8 büyüme kaydedeceği öngörüldü. Çin'in büyümesinin geçen yıl yüzde 5,2 olmasının beklendiği aktarılırken, 2024'te yüzde 4,5 ve 2025'te yüzde 4,3 olacağı tahmin edildi.

Raporda, Türkiye'nin 2023'te yüzde 4,2, 2024'te yüzde 3,1 ve 2025'te yüzde 3,9 büyümesinin beklendiği bildirildi.

Yavaş büyüme istihdam yaratmayı zorlaştırıyor

Rapora ilişkin değerlendirmelerde bulunan Dünya Bankası Grubu Başkanı Ajay Banga, yoksulluğu azaltmanın ve refahı yaymanın en emin yolunun istihdamdan geçtiğinin altını çizerek, daha yavaş büyümenin istihdam yaratmayı zorlaştırdığını kaydetti.

Banga, "Büyüme tahminlerinin kader olmadığını akılda tutmak önemli. Durumu tersine çevirme fırsatımız var ama bu hepimizin birlikte çalışmasını gerektirecek" ifadelerini kullandı. Dünya Bankası Grubu Başekonomisti ve Kıdemli Başkan Yardımcısı Indermit Gill, dünya ekonomisinin istikrarsız bir konumda olduğunu belirterek, yükselen piyasalarda ve gelişmekte olan ekonomilerde, yüksek faiz oranları nedeniyle borç baskılarının arttığına işaret etti.

Mali zayıflıkların zaten birçok düşük gelirli ülkeyi borç sıkıntısına sürüklediğine değinen Gill, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için gereken finansman ihtiyaçlarının, en iyimser öngörülerden bile çok daha fazla olduğunu vurguladı. Dünya Bankası Grubu Başekonomist Yardımcısı Ayhan Köse de gelişmekte olan ekonomilerin çoğunun, zayıf büyüme, sürekli yüksek enflasyon ve rekor borç seviyeleriyle başa çıkmakta zorlandığını ifade ederek, "Bu ekonomilerdeki politika yapıcılar, finansal bulaşmayı önlemek ve kısa vadeli iç kırılganlıkları azaltmak için derhal harekete geçmelidir." değerlendirmesinde bulundu.