Dünyayı korkutan gelişme: ABD’de enflasyon hızlandı

Art arda açıklanan trilyonlarca dolarlık yardım paketleri ve aşılama programının başarıyla devam etmesi ABD ekonomisini ısıtmaya başladı. Bu ısınma doğal olarak enflasyona da yansıyor. ABD’de nisan ayı itibariyle yıllık enflasyon yüzde 4.2’ye yükseldi. Aylık artış yüzde 0.8 oldu. Enerji ve gıda fiyatları dışarıda tutulduğunda aylık artış yüzde 0.9’a ulaşırken, yıllık artış yüzde 3 olarak gerçekleşti. ABD’de “çarkların daha hızlı dönmeye başlaması”, Covid’in çıkış yeri olmasına rağmen Çin’in pandemiyi 100 bin civarı vakada alt etmeyi başarmasıyla birleşince endişeler daha da artıyor. Çünkü bu iki ülke, dünya ekonomisinin yaklaşık yüzde 40‘ını temsil ediyor. İki dev ekonomide giderek güçlenen talep, tüm dünyada görülmemiş bir enflasyon sarmalı ortaya çıkartabilir. Bu da başta ABD doları olmak üzere güçlü para birimlerinde faiz artışı anlamına geliyor. Rezerv niteliği taşıyan güçlü paralardaki faiz artışı, bu paralara yönelik talebi artırma potansiyeli taşıyor. Bu da, Türkiye gibi kırılgan ülke para birimlerinin daha da değer kaybetmesi riskini doğuruyor. Ayrıca, yine Türkiye benzeri ülkelerin güçlü para birimleri cinsinden borçlanması zorlaşırken, borçlanma yapılabilse bile maliyetlerin yükselmesi kaçınılmaz hale geliyor. ABD’de enflasyonun hangi yönde seyredeceği konusunda farklı görüşler var. Hazine Bakanı Janet Yellen ve FED yetkilileri, enflasyondaki artış eğrisinin yataylaşacağı görüşünü savunuyor.  Oxford Economics’ten Kathy Bostjancic ve Gregory Daco da aynı görüşü savunarak “Pandemi nedeniyle bozulan arz-talep dengesi 2022’de yerine oturacak” diyor. Pantheon Macroeconomics’ten Ian Shepherdson “Fed, bu rakamlar nedeniyle panik yapmamalı” diye uyarıda bulunuyor. Bu görüşlerin aksine, durumun endişe verici olduğunu düşünenler de az değil. Dünyanın en ünlü yatırımcılarından Warren Buffett birkaç hafta önce yöneticilerinin “çok ciddi fiyat artışlarına tanık olduğunu” söylemişti. Buffett “Tedarikçilerimiz bize verdikleri malların fiyatını artırıyor, biz de bu yeni fiyatları kabulleniyoruz” ifadesini kullanmıştı. ABD’li perakende zinciri Tyson Foods’un COO’su Donnie King ise “Hızlanan bir enflasyon ortamı görüyoruz. Gıda fiyatları yüzde 15 arttı. Lojistik, paketleme ve işçilik maliyetleri de artıyor” diyor.