Türkiye’de ayda ne kadar ücret ödeniyor?

TÜİK’in yayınladığı istatistiklerin satır aralarında dolaşanlar için şahane bilgiler var. Geçen haftalarda yayınlanan milli gelir rakamlarının detaylarında olduğu gibi. Türkiye’de maaş ve ücretlerin toplamı ne? Kuşkusuz pek çok kişinin ilgisini çekecek bir detay. Gelir yöntemiyle hesaplanan gayrisafi yurt içi hasıla rakamlarında net rakamlar var: Buna göre; 2020 yılının tamamında çalışanlara ödenen maaş, ücret veya yevmiyelerin toplamı 1 trilyon 483 milyar 895 milyon TL düzeyinde. Bu rakama ücret üzerindeki bazı yükler dahil. 2020’nin toplamında ödenen rakamı 12’ye bölersek, karşımıza özel sektör ve devletin ayda brüt toplam 123.7 milyar TL düzeyinde iş gücü ödemesi yaptığını hesaplayabiliyoruz. İş gücü ödemeleri 2021’in ilk çeyreğinde 437.5 milyar, ikinci çeyreğinde ise 466.9 milyar TL olarak gerçekleşmiş. Brüt iş gücü ödemeleri bir önceki yılın aynı çeyreklerine göre sırasıyla yüzde 16 ve yüzde 36.1 oranında artmış. Hangi sektör ne kadar iş gücü ödemesi yapıyor? TÜİK sektörel bazda 3 aylık iş gücü ödemelerini yayınlıyor. 2021 ikinci çeyrekteki 3 aylık verileri, 3’e bölersek sektörel bazda aylık iş gücü ödemeleri şöyle şekilleniyor:

• Tarım-balıkçılık: 1.7 milyar TL
• Sanayi: 40.6 milyar TL
• İnşaat: 9.2 milyar TL
• Hizmetler: 34.6 milyar TL
• Bilgi-iletişim: 4 milyar TL
• Finans-sigorta: 5.7 milyar TL
• Gayrimenkul: 0.9 milyar TL
• Mesleki hizmetler: 11.3 milyar TL
• Kamu hizmetleri: 44 milyar TL
• Diğer hizmetler: 3.6 milyar TL

TÜİK rakamlarına göre Türkiye’de ortalama brüt ücret ne? Bu rakamı TÜİK’in bir başka verisindeki bilgileri kullanarak hesaplamak mümkün. Son açıklanan işsizlik rakamlarına göre 2021 yılının ikinci çeyreğinde toplam istihdam rakamı 28 milyon 448 bin. Bunların 19 milyon 918 bini ücretli veya yevmiyeli çalışan. Bir paragraf yukarıda 2021 ikinci çeyrekteki brüt iş gücü ödemelerinin 466.9 milyar TL olduğunu aktarmıştık. İkinci çeyrek ortalamasında aylık ücret ödemeleri toplamı 155.6 milyar TL.  Buna göre çalışan başına ortalama aylık iş gücü ödemesi 7 bin 814 TL. Bu verilerle 2021 Haziran itibarıyla çalışan başına ortalama net ücreti kabaca hesaplamak mümkün. Fakat TÜİK verilerinde, iş gücü ödemelerine sadece SGK primlerinin mi yoksa tüm yüklerin mi eklendiği pek açık değil. Eğer, bu veriye tüm yükler ekleniyorsa, yani işverenin cebinden çıkan üzerinden hesap yapılıyorsa Türkiye’de ortalama aylık net ücret yaklaşık 4 bin 350 TL. Veri, sadece sigorta primi eklenerek oluşturulmuşsa ortalama net ücretin yaklaşık 5 bin 250 TL olduğunu söyleyebiliriz.