Walmart, Amazon’un gördüğü en büyük tehdidi böyle inşa etti

10 yıl önce Walmart’ın ABD genelindeki binlerce mağazası internet üzerinden alışveriş çağında dinozorlar gibi duruyordu. Şimdi perakende devi Amazon.com’un e-ticaretteki dominasyonuna en ciddi meydan okumayı yapıyor ve bu mağazalar o stratejinin merkezinde yer alıyor.

WSJ’nin aktardığına göre Walmart geçen sene 5 milyar ürünü sipariş edildiğiyle aynı gün teslim etti. Bu, 2023’teki teslimatların iki katı. Mevcut durumda Walmart, aralarında et, yumurta ve süt de olan süpermarketlerindeki 120 binden fazla ürünü ABD’deki evlerin yüzde 93’ünü aynı gün, hatta saatler içinde teslim edebiliyor.

Amazon, aynı gün teslimat erişiminin tam olarak karşılaştırılmasına olanak tanıyan rakamlar yayınlamıyor. Ancak Walmart'ın bazı bölgelerde Amazon'unkinden daha hızlı olan geniş teslimat ağı, sadece birkaç yıl önce hayal bile edilemeyecek bir sıçramayı temsil ediyor.

Walmart’ın mağazaları artık hızlı teslim merkezleri olarak da işlev görüyor. WSJ’ye konuşan Walmart CEO’su John Furner, “Yaklaşık 4 bin 700 mağazamız olduğu için minnettarım. İnsanlar birkaç sene önce bu boyutta teslimat yapıyor olacağımız öngöremezdi” dedi.

Bu hızlı teslimatların çoğunu yapmak için perakendeci, sırtını Spark adlı bir aplikasyonu kullanan serbest sürücülere yaslıyor. Walmart tarafından geliştirilen bu uygulama, mağazalardan eve teslimat yapacak şoförleri koordine etmek için kullanılıyor.

ABD'deki tüm e-ticaret satışlarının yaklaşık %41'i Amazon üzerinden gerçekleşiyor ve bu oran Walmart'ın %9'luk payından çok daha büyük. Satış eğilimleri devam ederse Amazon bu yıl gelir açısından ülkenin en büyük şirketi olarak Walmart'ı geçebilir. Walmart 2024 yılında 681 milyar dolar gelir bildirirken, Amazon'un geliri 638 milyar dolardı.

Ancak yıllar süren denemeler, testler ve başarısızlıklar sonucunda Walmart, Amazon'u geride bıraktığı bir alan yarattı - genellikle ucuz yiyecekleri içeren çevrimiçi siparişlerin ve giderek artan bir şekilde mağazalarında sattığı giyim, dekor, pil ve reçeteli ilaçlar gibi diğer ürünlerin hızlı teslimatı.

Bir Amazon sözcüsü, artık aynı gün sevkiyatlarını alabilen ABD hanelerinin payını açıklamayı reddetti. Sözcü, ABD'de 3 bin 500'den fazla şehir ve kasabada alışveriş yapanların Amazon aracılığıyla bir şekilde market teslimatına erişebildiğini ve şirketin milyonlarca ürünü aynı gün teslim edebildiğini söyledi. Şirket geçen yıl ABD'de temizlik malzemeleri ve kağıt havlu gibi “günlük ihtiyaçlar” olarak adlandırdığı iki milyardan fazla ürünü aynı gün ya da ertesi gün teslim ettiğini bildirdi. Bu rakamlara taze yiyecekler dahil değil, ancak şirketin aynı gün teslimat depolarına bu ürünleri hızla eklemek için çalıştığı aktarıldı.

E-ticareti takip eden Emarketer'in perakende analisti Blake Droesch, “Walmart'ın Amazon'un online büyüklüğüne ulaşabileceğini hiç sanmıyorum,” diyor; “Ancak Walmart, gerçek bir savunma oluşturacak sermaye ve stratejiye sahip olan sayılı perakendecilerden biri.”

Walmart genel olarak kârlı ancak şirket gelirlerinin yüzde 18'ini oluşturan e-ticaret operasyonları kârlı değil. Yöneticiler e-ticaretin karlılığa yaklaştığını söyledi, ancak bu dönüm noktasına ne zaman ulaşmayı beklediklerine dair belirli bir zaman çizelgesi belirlemediler. Geleneksel perakendenin ötesinde, reklamcılık gibi daha kârlı başka işler de kuruyorlar. Bu şekilde bir teknoloji startup'ı gibi faaliyet gösteriyorlar - tıpkı Amazon gibi, ki Amazon da kuruluşundan yaklaşık on yıl sonrasına kadar kârlı bir yıl geçirmedi.

Yatırımcılar da korkup kaçmadı. Walmart'ın hisse değeri iki yıl içinde ikiye katlanarak rekor seviyelere ulaştı. Mevcut piyasa değeri yaklaşık 737 milyar dolar. Amazon'un piyasa değeri ise 2.1 trilyon dolardan fazla.

Furner, perakendecinin Wagyu bifteği ve çekici giysiler gibi yüksek kaliteli ürünleri “Walmart fiyatına ve çok uygun bir hızlı teslimat hizmetiyle” daha da büyük başarılara ulaşacağına inanıyor.

Geçtiğimiz on yıl içinde Walmart yöneticileri, Amazon'un genişlemesini engellemek için kendi market işlerini kullanmaları gerektiğini fark etti. Walmart, ABD'deki gelirinin yüzde 50'sinden fazlasını et, yumurta, marul ve diğer bakkaliye ürünlerinin satışından elde ediyor. Ölçeğini, müşterileri düzenli olarak mağazalarına çeken bu ürünlerin fiyatlarını düşürmek için kullandı.

Bu sistem, alışveriş yapanların aynı zamanda mağazanın “kutunun diğer tarafı” olarak adlandırılan bölümündeki giyim, ev dekorasyonu ya da küçük ev aletleri gibi daha yüksek kâr marjlı ürünleri de almaları durumunda işe yarıyor. Walmart yöneticileri aynı sistemin bir versiyonunun internette de işe yarayabileceğini umuyorlardı - rakiplerden müşteri çekmek için bakkaliye ürünlerini kullanmak, ardından daha büyük, daha karlı alışverişlerden para kazanmak.

Doug McMillon CEO olduğunda Walmart, Denver'da müşterilerin market alışverişi siparişlerini internet üzerinden verip mağaza otoparklarından teslim almalarına olanak tanıyan bir hizmetin küçük bir testini yürütüyordu. “Online market alışverişi” olarak adlandırılan bu uygulama, hem teslim alma hem de teslimat hizmeti sunan bir avuç mağaza ile başladı.

McMillon yönetimindeki Walmart, internet üzerinden daha kârlı bir şekilde büyümek için teslimatı kullanma fikrini benimsedi. ABD'deki 4.600 mağazasından yaklaşık bini 2017 itibariyle teslim alma hizmeti sunuyordu.

Walmart, hızlı teslim alma sistemi daha kârlı olsa da müşterilerin hızlı teslimatı daha çok sevdiğini biliyordu. 2016’da şirket Uber ve Lyft sürücüleri ile çalışmaya başladı. Şoförler siparişleri otoparktan alıp evlere götürüyordu. Ancak bu sistem iki taraf için de oldukça maliyetli oldu.

Bu sebeple Walmart Spark adını verdiği kendi sistemini geliştirdi. 2018 yılında Walmart, o zamanlar ABD'deki hanelerin yaklaşık yüzde 40'ını kapsayan market teslimatı erişimini genişletmek için kendi bağımsız sürücü ağını test ettiğini duyurdu. Bugün Walmart çalışanı olmayan ve teslimat başına ücret alan on binlerce Spark sürücüsü, perakendecinin aynı gün teslimatlarının çoğunu gerçekleştiriyor.

Walmart, sürücülere teslimat başına 10 dolar ödüyor. Siparişi verenlerden bahşiş de alan sürücüler, zaman zaman raflardan ürün almak için mağazalara da giriyor.

Bu ağın oluşturulması, son on yılda ücretler artarken Walmart'ın kâr marjlarının daralmasına sebep oldu. Online siparişler için ürün toplayan Walmart çalışanlarının ve rafları tarayan gezici robotlar mağaza koridorlarını tıkadığı oldu. Müşteriler geleneksel kasa kuyruklarını atlayınca ani kararlarla satın almalar neredeyse ortadan kalktı. Ancak yöneticiler ve Walmart yönetim kurulu, daha büyük riskin insanların Walmart'tan alışveriş yapmayı tamamen bırakması olduğuna karar verdi.