Çölün ortasında Ghost Bat belirdi, pilot yok: Boeing ve Avustralya'dan iş birliği

Victoria Kim / The New York Times

İki zifiri siyah renkteki uçak, birbirinden bir dakika arayla havalandı ve kırmızı çölün üzerinde, düşük bitki örtüsüyle kaplı geniş alanın üzerinde kayboldu.

Her iki uçakta da insan bulunmuyordu; uçaklar, Cuma günü önceden programlanmış görev kapsamında sınırsız çölün gökyüzünde yol aldı. Pilot, yüzlerce kilometre uzakta, sıradan bir kulübede görev başındaydı ve gerektiğinde kontrolü devralmaya hazırdı.

Avustralya’nın robot kanatlıları: Ghost Bat

Uçaklar, 38 fit (yaklaşık 12 metre) uzunluğundaki MQ-28A Ghost Bat modeli askeri dronlardı ve bir nevi robot kanatlı olarak görev yapıyordu. Avustralya, bu işbirlikçi savaş uçaklarını geliştirmek ve üretmek için büyük yatırımlar yapıyor. Ülke, askeri tehditlerin hızla yaklaştığı bir dönemde, eskiden potansiyel çatışmalara karşı en büyük savunma kalkanı olan mesafeyi kaybettiği için bu yatırımlara ağırlık veriyor.

Avustralya, Boeing ile yürüttüğü işbirliği kapsamında dronları geliştirmek için şimdiden yaklaşık 650 milyon dolar yatırım yaptı. Bu dronlar, yarım asırdan uzun bir sürenin ardından Avustralya’da tasarlanacak ve üretilecek ilk savaş uçakları olacak.

Bu hamle, ABD’ye yıllarca askeri ekipman konusunda bağımlı olan ülke için önemli bir değişim anlamına geliyor. Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana savunma sanayisi zayıflamıştı.

Dünyada benzer hamleler

Geçtiğimiz hafta Pekin’de, Çin 'Sadık dost' adında çeşitli dronları sergileyerek insansız sistemlere önemli yatırımlar yaptığını gösterdi.

ABD Hava Kuvvetleri de işbirlikçi savaş uçakları geliştiriyor; bu dronlar, pilotlu savaş uçaklarının yanında uçarak hava kapasitesini artırıyor, maliyeti düşürüyor ve insan riskini azaltıyor.

Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Avustralya Savunma Sanayi Bakanı Pat Conroy 'İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük konvansiyonel silahlanma yarışını görüyoruz. Çin, konvansiyonel ve nükleer silahlı güçlerini büyük ölçüde modernize ediyor' dedi.

Woomera test sahası

Conroy, uçakları geçtiğimiz hafta Güney Avustralya’daki Woomera test sahasında tanıttı. Burası, Pennsylvania’dan daha büyük bir alan ve Britanya, Avustralya ile ABD tarafından gizli silah testleri için uzun yıllardır kullanılıyor.

Test sahası kullanılmadığında ise, sığ meralarda sığır ve koyunlar otluyor; bölge zaman zaman Avustralya’nın Area 51’i olarak adlandırılıyor.

Avustralya’nın savunma sanayisi

Avustralya, çok kısa sürede savunma sanayisini büyütme geçmişine sahip. İkinci Dünya Savaşı sırasında müttefik askerler için silah ve mühimmat üretimini artırdı ve uçak üretimine başladı. Ancak diğer ülkelerle kıyaslandığında ölçek ve sanayi tabanı sınırlıydı; Avustralya’da geliştirilen son uçak, Vietnam Savaşı döneminde üretildi.

Yapay zeka ile yeni rekabet

Conroy’a göre yapay zekanın yükselişi, Avustralya’ya savunma üretiminde rekabet etme fırsatı veriyor. Boeing, Ghost Bat üretimi için Queensland eyaletindeki Toowoomba’da fabrika inşaatına başladı; ülke, dronları ileride ihraç etmeyi hedefliyor. Haber raporlarına göre, ABD Donanması potansiyel alıcılar arasında olabilir.

Boeing yetkilileri, Ghost Bat’in bileşenlerinin yaklaşık %70’inin Avustralya’da üretileceğini belirtti. Her bir dronun maliyeti, F-35 gibi pilotlu savaş uçaklarının yaklaşık onda biri olacak.

Ghost Bat’in Özellikleri

Adını, kuşları ve benzer boyuttaki diğer omurgalıları avlayabilen küçük ama cesur bir yerel hayvandan alan Ghost Bat, yaklaşık 2.300 mil (3.700 km) menzile sahip; bu, neredeyse Avustralya’nın genişliği kadar.
Uzman görüşleri

Avustralya Stratejik Politika Enstitüsü’nden savunma analisti Malcolm Davis, işbirlikçi savaş uçaklarına olan küresel ilginin, ülkelerin büyük güçler arasında uzun sürebilecek çatışmalara hazırlık yaptığının göstergesi olduğunu söyledi. Ukrayna’daki savaş, Avustralya gibi ülkelerin, olası çatışmalara hazır olma anlayışını yeniden şekillendirdi.

Davis konuyla ilgili “Eğer bunlar Avustralya’da üretiliyorsa, bir kriz durumunda üretmeye devam edebiliriz. ABD’ye bağımlı olursak, kuyruğun arkasında kalırız” ifadelerini kullandı.

ABD ile iş birliği ve AUKUS

Kendi topraklarında üretilen egemen yeteneklere vurgu yapılmasına rağmen, Boeing ile yürütülen üretim ABD ile bağları da güçlendiriyor. Bu ikili iş birliği Washington’un ittifaklara yaklaşımındaki belirsizlik döneminde önemli bir gelişme.

Avustralya, son yıllarda Amerikan şirketleriyle iş birliği içinde top mermileri ve güdümlü füzeler üretiyor ve 2021’de ABD ve Britanya ile imzalanan AUKUS savunma anlaşması kapsamında nükleer güçteki denizaltılara bakım sağlıyor.

Pentagon, anlaşmanın “Başkanın Amerika Öncelikli ajandasıyla uyumlu olup olmadığı” yönünde gözden geçirildiğini açıklamış olsa da, bu çabalar devam ediyor.

Gelişmelerle ilgili yorum yapan bir yetkili 'Beyaz Saray’dan daha çok işlemsel bir yaklaşım görüyoruz. İçgüdü, savunma sanayi entegrasyonuna daha fazla yatırım yapmak ve ABD’ye yük yerine katkı sağlamak yönünde olacak' değerlendirmesinde bulundu.

© 2025 The New York Times Company