New York Times yazdı: Güney Kore'nin yeni Cumhurbaşkanı gözünü Kuzey'e dikti

Choe Sang-Hun / New York Times

Güney Kore Devlet Başkanı olarak seçilmesinden saatler sonra Lee Jae-myung, Çarşamba günü göreve başlayarak Kore Yarımadası’na barış getirmek için düşman ülke Kuzey Kore ile diyalog çağrısında bulundu. Ayrıca Güney Kore’nin Amerika Birleşik Devletleri ile olan güvenlik ittifakına olan bağlılığını vurguladı.

Ulusal Meclis’te ulusal çapta yayımlanan yemin töreni konuşmasında Lee, tarifeler üzerinde müzakere etmek ve güvenlik ittifakını sürdürmek zorunda olduğu Trump yönetimiyle diplomatik işbirliğini yeniden teyit etti ve ABD ve Japonya ile üçlü işbirliğini sağlamlaştırma sözü verdi.

Ancak Lee, başkan olarak karşı karşıya olduğu çetin diplomatik sorunlar — Güney Kore’nin tek askeri müttefiki ABD ile en büyük ticaret ortağı Çin arasındaki büyüyen rekabet gibi — hakkında doğrudan yorum yapmaktan kaçındı.

İlk konuşmasında Çin'den bahsetmedi

Seçim kampanyası sürecindeki konuşmalarında Çin ile ilişkilerin iyileştirilmesi çağrısı yapan Lee, yemin konuşmasında Çin’i adıyla anmaktan kaçındı; bu da hükümetinin önümüzdeki aylarda karşı karşıya kalacağı hassas diplomatik müzakereleri yansıtıyordu. Lee, Çin ile gerilen ilişkileri onararak ekonomik büyümeyi teşvik etmeyi istiyor. Ancak Washington, Güney Kore’den Çin’i dizginleme konusunda daha büyük bir rol üstlenmesini talep ediyor.

Lee, Çarşamba günü yalnızca Çin’e dolaylı bir atıfta bulundu ve “Komşu ülkelerle ilişkilerde ulusal çıkar ve pragmatizm perspektifinden yaklaşacağım” şeklinde konuştu.

Washington’da ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Lee’yi seçim zaferinden dolayı tebrik ederek ABD’nin “sarsılmaz bağlılığını” yeniden teyit etti ve “Günümüzün stratejik ortamının taleplerini karşılamak ve yeni ekonomik zorluklara çözüm bulmak için ittifakı modernize ediyoruz” dedi.

Lee’nin selefi Yoon Suk Yeol, nisan ayında kısa süreliğine sıkıyönetim ilan ettikten sonra görevden alınmıştı. Yoon, Seul’ü iki süper güç arasındaki stratejik rekabette daha net biçimde Washington’un yanına konumlandırarak Pekin’i kızdırmıştı. Ancak Washington’dan, Tokyo ile ilişkileri geliştirerek üçlü işbirliğini mümkün kıldığı için övgü almıştı.

“Eğer yeni hükümeti Washington’un Çin ve Japonya’ya yönelik yaklaşımıyla uyumlu hareket etmezse, gerilimler beklenebilir” diyen Seul merkezli araştırmacı Duyeon Kim sözlerini şöyle sürdürdü: “Genel olarak, Güney Kore’de ilerici bir hükümet görevde olduğunda Seul ile Washington arasında daha fazla politika uyumsuzluğu yaşanmıştır”

Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba ise Çarşamba günü Lee ile erken bir görüşme yapmayı umduğunu belirterek, iki komşu ülke liderleri arasında ziyaret alışverişi uygulamasını sürdürmek istediğini ifade etti.

Ishiba sözlerinin devamında “Güney Kore ile işbirliğini ve ABD ile üçlü işbirliğini Başkan Lee Jae-myung yönetiminde artırmayı umuyorum. Bu yıl, Japonya ile Güney Kore arasında diplomatik ilişkilerin normalleşmesinin 60. yıldönümü” ifadelerini kullandı.

Kuzey Kore, Lee’nin göreve başlamasına hemen tepki vermedi. Yoon döneminde Güney’e giderek daha düşmanca yaklaşmış, diyalog tekliflerini reddetmiş ve nükleer silah kullanma tehdidinde bulunmuştu. Kuzey’in Rusya ile yeni kurduğu ittifak, lideri Kim Jong Un’a Güney Kore ve ABD karşısında daha fazla koz kazandırdı. Analistler, Kim’in görüşmelere yeniden başlamak için daha büyük teşvikler talep edeceğini söylüyor.

Çin'den Güney Kore seçimleri sonrası ilk mesaj

Çin lideri Şi Jinping, Lee’ye kutlama mesajı gönderdi. Çin devlet medyasına göre, iki ülkenin “önemli komşular ve işbirliği ortakları” olduğunu belirten Şi, ikili ilişkilerin geliştirilmesine “büyük önem” verdiğini söyledi.

“Çin-Güney Kore ilişkilerinin gelişmesinin temel itici gücü, iki tarafın ortak çıkarlarından kaynaklanmaktadır” diyen Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Lin Jian “Çin, taraf tutmaya ve kamplar arası çatışmaya her zaman karşı çıkmıştır” sözleriyle dikkat çekti.

Lee, Yoon’un azledilmesiyle doğan boşluğu doldurduğu için, Salı günü yapılan seçimlerin sonucunun Ulusal Seçim Komisyonu tarafından onaylanmasının ardından hemen göreve başladı. Gece boyunca seçim kampanyasından yeni yönetimini kurmaya geçti, kabinesinin ve başkanlık ofisinin kilit üyelerini atadı.

Yeni hükümeti bekleyen zorluklar

Lee, son dönemdeki Güney Kore liderlerinden daha zorlu sorunlarla karşı karşıya. Bunlar arasında Başkan Donald Trump’ın özellikle çelik ve otomotiv sektörlerini etkileyen tarifelerine karşılık vermek de yer alıyor.

Yeni başkan, hükümet harcamalarını artıracağını ve düzenlemeleri gevşeteceğini söyleyerek ekonomiyi canlandırmayı ve iş dünyasını teşvik etmeyi hedefliyor. Başkan, ekonomik büyümenin, daha fazla iş imkânı yaratmanın ve ekonomik ile diğer eşitsizlikleri azaltmanın anahtarı olduğunu söyledi.

Asya Toplum Politikaları Enstitüsü Başkan Yardımcısı Wendy Cutler, “Lee Jae-myung özellikle ekonomik cephede yoğun bir çalışma içinde olacak. Yavaşlayan Kore ekonomisini canlandırmak için hemen adımlar atmasının yanı sıra, Trump yönetimiyle ticaret görüşmelerini 8 Temmuz’a kadar tamamlama zorunluluğu var” sözlerini kaydetti.

Fark anketlerin öngördüğünden daha düşük çıktı

Seçim, büyük ölçüde, Güney Kore’de kırk yıl sonra ilk kez askeri yönetimi geri getirme girişiminde bulunan Yoon ve sağcı Halkın Gücü Partisi hakkında bir referandum olarak değerlendirildi. Yine de bu partinin adayı Kim Moon-soo oyların %41’ini aldı. Lee seçimi %49,4 ile kazandı; bu oran anketlerin öngördüğünden daha düşük bir farktı.

Lee, Güney Kore’nin ekonomi, diplomasi ve iç politikadaki “karmaşık ve iç içe geçmiş krizlerle” başa çıkabilmesi için ulusal birlik çağrısı yaptı ve “Birlik, yetkinliğin bir göstergesidir; bölünme ise yetkinsizliğin sonucu” dedi.

Lee şöyle devam etti:

“Halkın yaşamını iyileştirme yeteneğine ve iradesine sahip olmayan siyasi güçler, halkı bölmekle ve nefret tohumları ekmekle meşguldür. Bölücü siyaseti sona erdirecek bir başkan olacağım”

Lee, Yoon’un sıkıyönetim ilanında yer alanları cezalandıracağını ve gelecekte bir başka liderin askeri yönetimi denemesini önlemek için daha fazla kurumsal denetim mekanizması kuracağını söyledi. Lee aynı zamanda muhalefetle diyalog ve uzlaşma kanalını yeniden tesis etme sözü de verdi.

© 2025 The New York Times Company