NYT inceledi: Terapiyi ne zaman bırakmak gerekir?

Christina Caron / The New York Times

Katerina Kelly 8 yaşında bir ilkokul öğrencisiyken bir öğretmeni psikolojik destek almasını söylemiş. Terapi o günden beri hayatının bir parçası.

O günlerde otizm küçük Katerina’nın zaman yönetimi, karar alma ve sosyalleşme becerilerini olumsuz etkiliyormuş. Terapistlerden uzun süre epey fayda görmüş. Ama üniversite çağına geldiğinde işler değişmeye başlamış.

Massachusetts’in Natick bölgesinde yaşayan 29 yaşındaki Kelly, “Her terapinin sonunda kendimi baştakinden daha kötü veya uyuşmuş hissediyordum” diyor.

Terapistinin çocuklukta öğrettiği beceriler Kelly’nin yaşı ilerledikçe işe yaramaz oldu. Başka bir deyişle bütün bu süreç rutine binerek çıkmaza girdi. Artık ne terapi ne de terapist istenen sonuçları veriyordu.

Terapide tıkanma cesaret kırıcı olabiliyor ama daha iyi bir ruh sağlığı arayışınızı bitirmek zorunda değil. Tıkanmanın nasıl anlaşılabileceğini ve bu konuda neler yapılabileceğini psikologlara sorduk.

Terapinin tıkanması ne demek?

Missouri Psikoloji Derneği Başkanı Jameca Woody Cooper’a göre terapide tıkanma varsa seansların sonuç vermediğini ve yarar getirmediğini hissetmeniz olası.

Terapistinizden duygusal olarak kopmanız veya sunduğu plana güveninizin azalması da mümkün. Terapi sırasında kendinizi rahatsız ve gergin hissetmek, psikolog randevularından çekinmek veya gitmemek de tıkanmaya işaret olabilir.

Cooper, tıkanmanın “seans sırasındaki asabiyeti veya anlaşılmadığınız hissini artırabileceğini” ifade ediyor.

Uzmanlar terapide tıkanmanın farklı sebepleri olabileceğini söylüyor:

• Belli bir dönemde terapiyle elde edilebilecek ilerlemenin sınırına ulaşmış olabilirsiniz.
• Farklı bir terapist veya yaklaşıma ihtiyacınız vardır.
• Yeni bir terapi hedefine ihtiyacınız vardır.
• Eskisi kadar sık seanslara ihtiyacınız kalmamıştır.
• Beklentileriniz terapistinizin beklentileriyle uyumlu değildir.
• Geçmişteki bir travmanın veya meselenin üzerine gitmeye hazır değilsinizdir.

Kelly de çocukluğunda gittiği terapistle ilişkisinde bu engellerin bazılarını deneyimlemiş.

“Yeni konular gündeme getirmeye çalıştığımda bana ‘sonraki seansta’ bunu ele alabileceğimizi söylüyor ama bir türlü sıra gelmiyordu. Belli bir noktadan sonra kendimi çok moralsiz hissetmeye başladım” diyor.

Bunun üzerine yeni terapist arayışına girişip altı aydan fazla aradıktan sonra hem sigortanın karşıladığı hem de kendisine daha uygun olduğunu düşündüğü birini bulabildi.

Long Island’dan terapist Regine Galanti anksiyeteyi maruz bırakma terapisiyle tedavi etmesiyle ünlü. Galanti kendinizi çıkmazda hissediyorsanız ideal şartlarda terapistin de bunu anlaması gerektiğini söylüyor.

Ona göre, “İki haftadan uzun süre boyunca aynı şeyleri konuşuyorsam alarm zilleri çalmaya başlıyor” diyor ve böyle bir durumda danışanın terapi hedeflerini yeniden değerlendirme zamanının geldiğini söylüyor.

Terapide tıkanmaya karşı ne yapılabilir?

Uzmanlar bir iki seans verimsiz geçti diye aceleci davranıp terapiyi bırakmamak gerektiğini ifade ediyor.

Oregan Üniversitesi psikoloji bölümünden Alayna Park, “Arada bir fiyasko gibi görünen seanslar geçirmek maalesef yaygın” diyor.

Ama üç dört seansın sonunda hala yeni baş etme becerileri edinemediğinizi veya probleminizi daha iyi anlamaya başlamadığınızı düşünüyorsanız bunu ister seans sırasında isterseniz e-posta yoluyla paylaşmakta fayda var.

Park bu konuşmayı başlatmak için birkaç yöntem öneriyor. “Gelişimim durmuş gibi hissediyorum” veya “Yeni ya da farklı baş etme becerileri öğrenme aşamasına geçmek istiyorum” hatta “Terapide tıkandığımızı düşünüyorum” denebilir.

Virginia Üniversitesi klinik eğitim direktörü olan psikolog Bethany A. Teachman ise kaç seans gerekeceğini, nasıl bir ilerleme beklendiğini ve terapistinizin bunu nasıl ölçeceğini terapiste sormanın değerli olduğu görüşünde.

Uzmanlara göre bazıları kaygılarını dile getirmekten huzursuz olsa da iyi bir terapist buna kızmayacak ve alınmayacaktır.

Teachman, “İyi terapi, hastalara harekete geçme gücü verir” diyor.

Ara verme vaktinin geldiği nasıl anlaşılır?

Kaygılarınızı terapistinize anlatmanıza rağmen değişen bir şey yoksa ara verme seçeneğini değerlendirebilirsiniz.

Woody Cooper’a göre biraz uzaklaşmak “kontrol duygusu ve mevcut terapi ilişkinizin doğru olup olmadığını değerlendirmek için zaman” sağlayabiliyor.

Bu mola sırasında duygu ve davranışlarınız üzerine düşünme, farklı terapi türleri keşfetme veya başka bir terapist deneme gibi seçenekler için vaktiniz olacağını söylüyor.

Colorado’nun Fort Colling bölgesinde yaşayan yazar ve illüstratör Annie Herzig yeni bir terapiste birkaç ay gittikten sonra duygu durumunda ilerleme olmayınca ara verip düşünmeye karar vermiş.

43 yaşındaki Herzig nihayet terapistine bir e-posta yollayarak seansların ihtiyacını karşılamadığını söylemiş.

Aranın işe yaradığını söylüyor. Şimdi tam dört yıldır farklı bir terapiste gidiyor.

Herzig yeni seansları hakkında, “Bittiğinde enerjimin yerine geldiğini hissediyorum. Hüngür hüngür ağlasam bile böyle oluyor” diyor.

© 2025 The New York Times Company