New York Times yazdı: NASA ve Savunma Bakanlığı Musk olmadan hiçbir şey yapamaz

NASA ve ABD Savunma Bakanlığı, uzay görevlerinin büyük kısmında Elon Musk'ın şirketi SpaceX'e bağımlı hale geldi. ABD Başkanı Donald Trump ile polemiğe giren Musk, Washington yönetimi ve NASA'ya ciddi ölçüde zarar verebilecek bir pozisyonda bulunuyor

Kenneth Chang / New York Times

2006 yılında NASA, uzay kargosu taşımak üzere henüz hiçbir aracı yörüngeye ulaştırmamış küçük bir girişim olan SpaceX ile sözleşme imzaladığında, çok az kişi bu ortaklığın Amerikan uzay programının kaderini değiştireceğini öngörebilirdi.

Elon Musk’ın 2002 yılında kurduğu SpaceX, ilk başarılı yörünge fırlatmasını ancak 2008’de Falcon 1 roketiyle gerçekleştirebildi. Ancak o tarihten bu yana şirket, sivil ve askeri Amerikan uzay faaliyetlerinin vazgeçilmez unsuru haline geldi.

NASA’nın finansal desteğiyle geliştirilen Falcon 9 roketi, 2010’da ilk kez fırlatıldı. İki yıl sonra ise Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) düzenli kargo taşımaya başladı. Uygun fiyatlı ve başarılı fırlatmaları sayesinde SpaceX, sektörde "roketlerin Southwest Airlines’ı" olarak anılmaya başlandı. Bu başarı, özel şirketlerin uzay yarışında devlet kurumlarını bile geride bırakabileceğini gösterdi.

Astronot taşımada tek seçenek

Obama yönetimi döneminde NASA, insanlı görevler için de SpaceX ile anlaşma yaptı. Şirket, 2020 yılında, Donald Trump döneminde ilk kez astronotları Crew Dragon kapsülüyle uzaya taşıdı. Trump, bu tarihi uçuşun ardından Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nde yaptığı konuşmada SpaceX’i "maliyeti düşüren ve ABD'ye uzayda üstünlük kazandıran stratejik ortak" olarak tanımladı.

Bugün geldiğimiz noktada, NASA’nın ISS’ye insanlı ulaşımda güvenebileceği tek şirket SpaceX. Crew Dragon kapsülleri, astronotları uzaya götürüp geri getiriyor. Eğer Elon Musk’ın geçtiğimiz günlerde ima ettiği gibi bu kapsüller devre dışı bırakılırsa, ISS’nin operasyonları ciddi biçimde aksayabilir. Musk daha sonra bu tehdidinden geri adım atmış gibi görünse de, olası bir karar değişikliği, istasyonda görev yapan astronotların dönüşünü dahi riske atabilir.

Alternatifler hazır değil

NASA, olası aksiliklere karşı Boeing ve Sierra Space gibi firmalarla da anlaşmalar yaptı. Ancak Boeing’in geliştirdiği Starliner kapsülü hâlâ güvenilir değil. Son deneme görevinde iki astronot, Starliner’daki teknik sorunlar nedeniyle dokuz ay boyunca istasyonda mahsur kalmış, Dünya’ya dönüşleri ancak bir SpaceX kapsülüyle mümkün olmuştu. Bir sonraki Starliner görevinin 2026'dan önce gerçekleşmesi beklenmiyor.

Northrop Grumman’ın Cygnus kapsülü yalnızca kargo taşıyabiliyor. En son fırlatma, Florida’ya sevkiyat sırasında oluşan hasar nedeniyle iptal edildi. NASA’nın yedek firması Sierra Space’in Dream Chaser uzay aracı ise henüz ilk uçuşunu gerçekleştirmiş değil.

Uzay istasyonu ve Ay projeleri de tehlikede

SpaceX aynı zamanda, ISS’nin 2030’da emekli edilip kontrollü biçimde Dünya atmosferine yönlendirilmesi için gerekli itici aracı da inşa edecek şirket. Bu görevin iptali, istasyonun geleceğini daha da karmaşık hale getirebilir.

Öte yandan SpaceX’in yeni nesil roketi Starship, NASA’nın Artemis programı kapsamında insanları Ay’a geri götürme hedefinde temel taşı konumunda. Şirket, Artemis III görevi için Ay yüzeyine inecek iniş aracını geliştirme görevini üstlendi. Blue Origin’in iniş aracı ise daha ileri bir görev olan Artemis V için planlanıyor.

ABD'nin ulusal güvenliği de etkilenebilir

Musk’ın şirketi yalnızca sivil değil, askeri görevlerde de ana aktör haline geldi. SpaceX, gizli Pentagon görevlerinde, istihbarat uydularının fırlatılmasında ve askeri internet altyapısını destekleyen özel Starlink sistemlerinde rol oynuyor.

NASA’nın Titan uydusuna göndereceği nükleer enerjili drone Dragonfly gibi bilim misyonları da SpaceX roketleriyle uzaya çıkmak üzere planlandı.

Her ne kadar United Launch Alliance’ın Vulcan roketi ve Blue Origin’in New Glenn sistemi bu yıl ilk fırlatmalarını gerçekleştirmiş olsa da, SpaceX’in sunduğu düşük maliyet, yüksek başarı oranı ve yıllara dayanan deneyimle rekabet etmekte zorlanıyorlar.

c.2025 The New York Times Company

İşte ilçe ilçe İstanbul'un zemin haritası İstanbul'da 6,2 büyüklüğünde deprem Pınar Eczacıbaşı hayatını kaybetti Tahran sakinleri bedel ödeyecek hem de çok yakında İzmir'de belediye işçilerinin grevi sona erdi Adile Naşit'in yeğeni Naşit Özcan vefat etti