NYT gizli istihbarat belgesine ulaştı: Entente-4 | Rusya-ABD ittifakı netleşiyor, ortak 'düşman' Çin

Jacob Judah, Paul Sonne and Anton Troianovski / New York Times

Kamuoyuna verdiği mesajlarda Çin’le “sarsılmaz” bir dostluk içinde olduklarını söyleyen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in söylemleriyle, ülkesinin iç istihbarat kurumu FSB’nin gizli raporları arasında çarpıcı bir çelişki olduğu ortaya çıktı.

The New York Times tarafından ele geçirilen gizli bir FSB belgesine göre, Rusya’nın iç güvenlik kurumuna bağlı gizli bir birim, Çin’i açıkça “düşman” olarak tanımlıyor ve Pekin’in Rusya’ya yönelik artan casusluk faaliyetlerini ciddi bir tehdit olarak değerlendiriyor.

FSB'nin gizli planlama belgesinde, Çin’in özellikle Ukrayna’daki savaş üzerinden Rus askeri teknolojisine ulaşmaya çalıştığı, Batı’ya karşı kullanılan savaş yöntemlerini analiz ettiği ve disiplinden kopmuş Rus bilim insanlarını devşirme girişimlerinde bulunduğu belirtiliyor.

“Altın Çağ” değil gölge savaş

Putin ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, yıllardır kamuoyuna “sınırsız ortaklık” mesajı veriyor. Ancak sekiz sayfalık ve tarihi net olmayan FSB belgesi, bu dostluğun perde arkasında büyük bir güvensizlik olduğunu gözler önüne seriyor. Belgenin 2023 sonu ya da 2024 başında kaleme alındığı tahmin ediliyor.

Belgeyi ele geçiren ve kamuoyuna sızdıran siber suç grubu Ares Leaks, nasıl ulaştıklarını açıklamadı. Ancak Times, belgeyi altı Batılı istihbarat kurumuna inceletti ve hepsi de içeriğin gerçek olduğuna kanaat getirdi.
FSB’nin analizine göre Çin, yalnızca askeri sırları değil, aynı zamanda Arktik bölgesindeki kaynaklar ve Orta Asya’daki nüfuz savaşı üzerinden de Rusya’yı sistematik şekilde hedef alıyor.

“Entente-4”: Sözde dostuğun kod adı

Putin’in 2022’de Ukrayna’ya saldırmasından yalnızca üç gün önce FSB’nin yeni bir karşı istihbarat programı başlattığı ortaya çıktı. Kod adı: Entente-4. Bu programın esas amacı, Çin casusluğunu engellemek.
Belgede, Çinli ajanların Moskova’daki yetkililer, bilim insanları, gazeteciler ve iş dünyasındaki etkili isimleri hedef aldığı ve bu isimlerden stratejik bilgileri toplamaya çalıştığı belirtiliyor.

Çin’in WeChat gibi uygulamalar üzerinden bilgi topladığına dikkat çekilen belgede, FSB personeline hedef kişilerin telefonlarını ele geçirme ve veri analiz yazılımları kullanma talimatı veriliyor.

Bilimsel savaş: Dronlar ve yazılımlar

Çin’in Ukrayna’daki savaştan edindiği bilgilerle, Tayvan ya da Güney Çin Denizi’nde Batı ile olası bir çatışmaya hazırlanmak istediği ifade ediliyor.

Belgede, Pekin’in özellikle drone savaşları, yazılım modernizasyonları ve Batı silahlarına karşı geliştirilen taktiklerle ilgilendiği açıkça yazıyor.

Ayrıca Çinli savunma firmaları ve askeri enstitülerin savaştan hemen sonra Rusya’ya akın ettiği, savaş alanlarını ve teçhizatları gözlemlemeye çalıştığı bildiriliyor.

Rus topraklarında Çin hayalleri

FSB’nin en çarpıcı tespitlerinden biri ise Çin’in tarihsel gerekçelerle Rus topraklarında hak iddia etmeye yönelik faaliyetlerde bulunduğuna dair.

Belgede, Çinli akademisyenlerin Rusya’nın Uzak Doğu bölgelerinde “antik Çin halklarının izlerini” aradığı ve bu şekilde yerel halk arasında Çin yanlısı bir bilinç oluşturmaya çalıştığı belirtiliyor.

Çin’in 2023 yılında yayımladığı resmi haritada, Rus şehirlerine tarihî Çin adları verilmişti. FSB, bu girişimleri “revansist faaliyetler” olarak nitelendiriyor ve sınır bölgelerinde yapılan tüm bu araştırmalara karşı sıkı önlem alınması gerektiğini vurguluyor

Arktik ve Orta Asya

FSB belgesinde Çin’in yalnızca Uzak Doğu’da değil, Orta Asya ve Arktik bölgesinde de etkisini artırdığı ve Rusya’yı köşeye sıkıştırdığı kaydediliyor.

Çin’in Özbekistan’da başlattığı “insani değişim” temelli yeni bir stratejiyle bölgede yumuşak güç oluşturmayı hedeflediği; bu stratejinin detayları belgede yer almasa da, Kremlin’in Sovyet etkisini yeniden tesis etme hayalleri açısından ciddi risk teşkil ettiği ifade ediliyor.

Arktik bölgesinde ise Pekin’in, iklim değişikliğiyle birlikte önemi artan Kuzey Deniz Yolu’nu kontrol etmek istediği ve bu amaçla Rus altyapısına ortak olmaya çalıştığı vurgulanıyor.

FSB, Çinli ajanların üniversiteler ve madencilik firmaları üzerinden Arktik’te casusluk faaliyeti yürüttüğünü de iddia ediyor.

İkiyüzlü dostluk

FSB, tüm bu tehditlere rağmen Çin’le olan ilişkileri zedelemenin daha büyük bir stratejik kayıp olacağını kabul ediyor.

Belgeye göre, Çin'e karşı alınacak her türlü hassas önlem öncesinde, Rus güvenlik aygıtının en üst düzeylerinden onay alınması gerekiyor. Ayrıca kamuoyunda Çin istihbaratına dair herhangi bir düşmanca ifade kullanılmaması da net bir şekilde talimatlandırılıyor.

ABD'nin yeni hesapları

Washington'da bazı isimler, Trump’ın Putin ile olan ilişkisini kullanarak Çin-Rusya ittifakını parçalayabileceğini öne sürüyor.

Başkan Donald Trump, seçim öncesi yaptığı açıklamada, “Onları ayırmak zorundayım ve bunu başarabileceğime inanıyorum,” demişti.

Ancak gerçek tablo, Rusya'nın Çin'e ekonomik ve teknolojik olarak ne denli bağımlı hale geldiğini ve bu ilişkiyi siyasi olarak sorgulamanın Moskova için ne kadar tehlikeli olduğunu gösteriyor.

Her ne kadar Kremlin kamuoyuna Pekin’le “sınırsız iş birliği” mesajı verse de, FSB'nin gizli belgeleri Çin’e karşı derin bir güvensizlik ve stratejik kaygının Rus istihbaratının merkezinde yer aldığını ortaya koyuyor. Bu durum, Çin-Rusya ittifakının dışarıdan göründüğü kadar sağlam olmadığını ve gölge savaşların çoktan başlamış olabileceğini gözler önüne seriyor.

© 2025 The New York Times Company