NYT ısrarın sebebini yazdı: Trump, neden Grönland'ı satın almak istiyor?

Minho Kim / The New York Times

ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump, salı günü yaptığı açıklamalarda, yıllardır ilgisini çeken bir fikre yeniden dikkati çekti: Grönland’ın ABD tarafından satın alınması. Trump düzenlediği basın toplantısında, ABD’nin müttefiki olan Danimarka’dan bu toprakları almak için askeri ya da ekonomik güç kullanma olasılığını da reddetmedi.
 
“Grönland’a ulusal güvenlik amacıyla ihtiyacımız var,” diyen Trump, Danimarka’nın “özgür dünyayı korumak” için bu bölgeden vazgeçmesi gerektiğini savundu. Ayrıca, Danimarka’nın Grönland’ı ABD’ye bırakmaması durumunda gümrük tarifeleri uygulamakla tehdit etti.
 
Trump, günün erken saatlerinde sosyal medya hesaplarından yaptığı bir paylaşımda, Arktik bölgesindeki bu toprakların potansiyel olarak Amerika’ya kazandırılmasının “gerçekleşmesi gereken bir anlaşma” olduğunu belirtti. Ayrıca, Trump Grönland’ı ziyaret eden en büyük oğlu Donald Trump Jr.’ın fotoğraflarını paylaştı. Trump, paylaşımına “GRÖNLAND’I YENİDEN MUHTEŞEM YAPALIM” (ABD için kendi kampanya sloganına atıfla) diye ekledi.
 
Basın toplantısının ardından, Danimarka Trump’ın Grönland’ı satın alma önerisini sert bir şekilde eleştirerek, dünyanın en büyük adasının satılık olmadığını açıkladı.
 
Trump, ilk başkanlık döneminde, doğal kaynakları ve eriyen Arktik buzulları sonrası açılabilecek yeni deniz yolları nedeniyle stratejik öneme sahip olan Grönland’ın satın alınma yollarını araştırması için ekibine talimat vermişti. Trump birkaç hafta önce ise sosyal medya aracılığıyla bu tartışmayı yeniden alevlendirdi. Seçilmiş başkan,  “Grönland’ın sahipliği ve kontrolü mutlak bir gerekliliktir” ifadelerini kullanarak bu fikri bir kez daha gündeme taşıdı.
 
İklim krizi nedeniyle Grönland’ın geniş buz tabakaları ve buzulları hızla eriyor. Bu erime, petrol sondajı ve bakır, lityum, nikel ve kobalt gibi değerli minerallerin madenciliği için yeni fırsatlar sunabilir. Bu mineraller, rüzgar türbinleri, iletim hatları, bataryalar ve elektrikli araçlar gibi hızla büyüyen endüstriler için kritik önem taşıyor.
 
Daha yüksek sıcaklıklar nedeniyle, son otuz yılda Grönland’ın buz tabakalarının ve buzullarının yaklaşık 11 bin mil karelik bir alanı eridi. Bu, kabaca Massachusetts eyaletinin büyüklüğüne eşit bir alan.
 
2023 yılında Danimarka hükümeti tarafından yayınlanan bir rapor, Grönland’ın değerli mineraller açısından zengin bir potansiyele sahip olduğunu detaylandırdı. Raporda, Arktik adasının “cevher birikimi oluşumları için elverişli koşullara” sahip olduğu ve bunların kritik hammaddeleri içerdiği vurgulandı.
 
Arktik bölgesinde eriyen buzullar, yalnızca doğal kaynakları değil, aynı zamanda küresel jeopolitik denklemleri de şekillendiriyor. Eriyen buzullar, daha kısa ve verimli deniz ticaret yollarının oluşmasına zemin hazırlıyor. Örneğin, Batı Avrupa’dan Doğu Asya’ya Arktik Denizi üzerinden yapılan bir seyahat, Süveyş Kanalı üzerinden yapılan bir yolculuğa kıyasla yaklaşık yüzde 40 daha kısa sürede tamamlanabiliyor. Arktik’teki gemi trafiği, Arktik Konseyi’nin son raporuna göre, son on yılda yüzde 37 oranında arttı.
 
Çin, Arktik’teki yeni deniz rotalarına büyük ilgi gösteriyor. Kasım ayında Çin ve Rusya, Arktik deniz yollarını geliştirmek için birlikte çalışmak üzere bir anlaşma imzaladı.

İklim değişikliğini defalarca “uydurma” olarak nitelendiren Donald Trump, Grönland’ı ABD topraklarına katma isteğini de bu bağlamda dile getirdi. Ancak, eski ulusal güvenlik danışmanlarından Robert C. O’Brien, Trump’ın bu ilgisinin arkasında iklim değişikliğinin doğurduğu jeopolitik sonuçların yer aldığını öne sürdü.

Fox News’a konuşan O’Brien, “Grönland, Arktik’ten Kuzey Amerika’ya, oradan da ABD’ye uzanan bir otoyol. Arktik, geleceğin en kritik mücadele alanlarından biri olacak çünkü iklim ısındıkça Arktik, Panama Kanalı’nın kullanımını azaltacak bir yol haline gelebilir” dedi.

© 2025 The New York Times Company